Κάτι τρέχει στην υγεία: Τέσσερις άνθρωποι – κλειδιά που εκπροσωπούν ισάριθμα κόμματα (μεταξύ αυτών και οι δύο βασικοί πολιτικοί πόλοι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ) συμφωνούν πως κάτι πρέπει να αλλάξει στον χώρο της υγείας, ακόμη κι αν ενδέχεται να διαφωνήσουν για τον τρόπο.
Μάλιστα, σβήνουν από την ατζέντα τους τα τετριμμένα (πλην, όμως, καθημερινά) προβλήματα που λυγίζουν τα νοσοκομεία, όπως είναι οι ελλείψεις σε προσωπικό και υλικά πρώτης ανάγκης, βάζοντας πρώτη στο τραπέζι των συζητήσεων την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, αναζητώντας ένα συνολικό σχέδιο που θα βγάλει το ΕΣΥ από την κρίση.
Πίσω από τη διακομματική αυτή συζήτηση –που θα πραγματοποιηθεί αύριο στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγειάς (ΕΣΔΥ) –κρύβεται η Πρωτοβουλία για την Υγεία και την Κοινωνική Πολιτική.
Πρόκειται για μια «ομάδα σκέψης» με πυξίδα τον κεντροαριστερό χώρο, που εκπροσωπείται από τον πρώην γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας Αντώνη Δημόπουλο.
Σύμφωνα με μελέτη της Πρωτοβουλίας, οι συνολικές δαπάνες υγείας (δημόσιες και ιδιωτικές) το 2014 άγγιξαν τα 16,3 δισ. ευρώ (εάν συνυπολογιστούν μεταξύ άλλων και οι δαπάνες άμυνας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης), κονδύλια που χρειάζεται να ανακατανεμηθούν άμεσα σε αναπτυξιακή προοπτική.
ΕΠΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ. Και παρόλο που οι κομματικές επιπλοκές σε έναν διακομματικό διάλογο είναι τόσο αυτονόητες όσο οι παρενέργειες των φαρμάκων, έχει προγραμματιστεί η συζήτηση αυτή να έχει συνέχεια. Ετσι, για παράδειγμα, τον ερχόμενο μήνα οι ίδιοι άνθρωποι θα κληθούν να τοποθετηθούν σε ακόμη ένα μεγάλο κεφάλαιο για την υγεία, το φάρμακο.
Τέσσερα πρόσωπα – κλειδια από ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι απαντούν σε δύο ερωτήσεις
Ερώτηση 1. Υστερα από έξι χρόνια κρίσης υπάρχει το περιθώριο για μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν το σύστημα υγείας και θα το κάνουν αποδοτικότερο;
Ερώτηση 2. Το 2014 δαπανήθηκαν 16,3 δισ. ευρώ (δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες) στον χώρο της υγείας, ποσό που αντιστοιχεί στον μέσο όρο της αντίστοιχης δαπάνης στη ΕΕ. Αρα τι φταίει που οι Ελληνες δεν λαμβάνουν αντίστοιχες υπηρεσίες υγείας;
Σάκης Παπαδόπουλος, Συντονιστής ΕΠΕΚΕ Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ
Πέντε επείγουσες μεταρρυθμίσεις
1 Βρισκόμαστε σε περίοδο τεράστιων προκλήσεων. Ζητούμενο η συνολική αναγέννηση τη χώρας. Στην υγεία είναι προφανής η αναγκαιότητα ριζικών τομών, τολμηρών προωθητικών μεταρρυθμίσεων 33 χρόνια μετά την ψήφιση του ιδρυτικού νόμου για το ΕΣΥ και έξι χρόνια δραματικής αποτελμάτωσης. Οι αλλαγές οφείλουν να αναβαθμίσουν θεαματικά το επίπεδο υπηρεσιών και ταυτόχρονα να οδηγούν στην ποιοτική ολοκλήρωση του ΕΣΥ. Επικεντρώνομαι σε δώδεκα άξονες ριζικών τομών και πέντε επείγουσες μεταρρυθμίσεις που κάνουν αποδοτικότερο το ΕΣΥ και συντελούν στη στόχευση της ποιοτικής ολοκλήρωσής του. Οι σημαντικότερες από αυτές έχουν ήδη προετοιμαστεί και ανακοινωθεί από το υπουργείο Υγείας (τοπικές μονάδες υγείας στα αστικά κέντρα, οικογενειακός γιατρός – διεπιστημονική ομάδα υγείας, ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ενιαίο σύστημα προμηθειών, επιτάχυνση των προσλήψεων, φαρμακευτική πολιτική, ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην υγεία).
2 Η ευθύνη της χαμηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα πρέπει να αναζητηθεί στο σύνολο των παραγόντων που διαμόρφωσαν και επηρεάζουν το επίπεδό τους. Γι’ αυτό και οι ριζικές τομές που προτείνουμε απλώνονται σε όλα τα ζητήματα.
– Τολμηρή αλλαγή του διοικητικού μοντέλου του ΕΣΥ.
– Αναπροσανατολισμός των δαπανών του ΕΟΠΥΥ.
– Διασύνδεση των πληροφορικών συστημάτων.
– Δημιουργία αυτοτελών τμημάτων Επείγοντων Περιστατικών και αποτελεσματικού συστήματος εφημερίας.
– Δημιουργία Κέντρων Χρονίως Πασχόντων.
– Εξοικονόμηση πόρων.
– Αναδιάρθρωση των οργανισμών νοσοκομείων, λειτουργική διασύνδεση μονάδων υγείας.
– Ανακοστολόγηση, προώθηση των ελληνικών ποιοτικών γενοσήμων, δεοντολογική ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
– Χρηματοδότηση του ΕΣΥ ως κυβερνητική προτεραιότητα.
Οι ριζικές αυτές τομές – μεταρρυθμίσεις θα αξιοποιήσουν πολύ καλύτερα τους διατιθέμενους πόρους, θα μειώσουν τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας, θα αξιοποιήσουν την τολμηρή παρέμβαση που έκανε η κυβέρνηση με την ελεύθερη δωρεάν πρόσβαση όλων στις δημόσιες δομές υγείας, περιλαμβανομένων των ανασφάλιστων, των προσφύγων και των επισκεπτών της χώρας, που τεκμηριώνουν και τη διεκδίκησή μας για πρόσθετους ευρωπαϊκούς πόρους προς το ΕΣΥ.
Βασίλης Κοντοζαμάνης, Υπεύθυνος προγραμματικής ενότητας Αλληλεγγύης – ΝΔ
Αναχρονιστικά πρότυπα παροχής υπηρεσιών
1 Βεβαίως και υπάρχει. Οι ουσιαστικές και δομικές μεταρρυθμίσεις είναι το μοναδικό περιθώριο και η τελευταία ευκαιρία που έχει το σύστημα υγείας για να αναταχθεί και να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, να βελτιωθεί, να καταστεί αποδοτικότερο και να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών. Με στρατηγική και πολιτικές σε όλα τα επίπεδα. Από τη χρηματοδότηση του συστήματος μέχρι την αντιμετώπιση κάθε ασθενούς χωριστά.
2 Με την επιφύλαξη των στοιχείων που αφορούν τη δαπάνη σε ό,τι αφορά τη μεθοδολογία εξαγωγής των εν λόγω δεικτών, θεωρώ ότι η αναντιστοιχία δαπανών και παρεχόμενων υπηρεσιών οφείλεται καταρχήν στη μη αποδοτική χρήση των πόρων. Το φαινόμενο αυτό είναι διαχρονικό και δεν εμφανίζεται μόνο στα χρόνια της κρίσης. Επίσης, τα τελευταία χρόνια το σύστημα υγείας υπέστη μια πρωτόγνωρη δημοσιονομική προσαρμογή τόσο σε βάθος όσο και σε διάρκεια, η οποία, ενώ συνοδεύτηκε από μια δέσμη μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών μέτρων, τα τελευταία δύο χρόνια εγκαταλείφθηκαν με αποτέλεσμα την εκτροπή του από την ήδη εύθραυστη πορεία που ακολουθούσε.
Επιπλέον, το σύστημα είναι προσηλωμένο σε αναχρονιστικά και παλαιομοδίτικα πρότυπα παροχής υπηρεσιών. Η κατάσταση αυτή επιτείνεται από το γεγονός ότι σήμερα οι λήπτες αποφάσεων μέσα στην άγνοια και την ιδεοληπτική μανία που τους διακατέχει αδυνατούν να αντιληφθούν και να προσαρμοστούν στις ανάγκες της εποχής, οι οποίες προτάσσονται αφενός από το επιδημιολογικό και δημογραφικό πρότυπο της χώρας και αφετέρου από τις συνέπειες της κρίσης.
Εύη Χριστοφιλοπούλου, Υπεύθυνη Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας της ΚΟ της Δημοκρατικής Συμπαράταξης
Ανάγκη να προχωρήσουν σοβαρές τομές
1 Η κρίση έφερε το ΕΣΥ στα όριά του, ανέδειξε τις δυσλειτουργίες του και αύξησε την ταλαιπωρία ασθενών και υγειονομικού προσωπικού. Σήμερα, πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, όπως ο ΕΟΠΥΥ και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση (2010-11), παρουσιάζουν προβλήματα στην εφαρμογή τους. Είναι αδήριτη η ανάγκη να προχωρήσουν σοβαρές τομές για ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα υγείας. Προϋπόθεση είναι ένα στρατηγικό σχέδιο αποδεκτό από την πλειονότητα των πολιτικών δυνάμεων και ένα επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής του πέρα από εκλογικούς ορίζοντες και μικροκομματικές επιδιώξεις. Χρειάζεται επειγόντως να συνεννοηθούμε για: α) την αναδιοργάνωση του ΕΣΥ με αύξηση της αυτοτέλειάς του έναντι του πολιτικού συστήματος και την επανεπένδυση των πόρων που θα εξοικονομηθούν για να καλυφθούν οι ζωτικές και πραγματικές ανάγκες του, β) τον μετασχηματισμό του ΕΟΠΥΥ σε «Ασφαλιστική Εταιρεία» με ρόλο εθνικού και καθολικού αγοραστή υπηρεσιών υγείας από πιστοποιημένες δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες με ενιαία τιμολόγηση, κατόπιν διαπραγμάτευσης.
2 Οι χρόνιες αδυναμίες του ΕΣΥ, που δεν επιτρέπουν τη βέλτιστη αξιοποίηση δομών και ανθρώπινου δυναμικού, το γεγονός ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν ανέπτυξε ποτέ υγιή σχέση άμιλλας με το Δημόσιο, αλλά και η έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας είναι σοβαρά εμπόδια στην αύξηση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας. Επίσης, η μη επαρκής επένδυση σε πολιτικές πρόληψης, η απουσία ολιστικής προσέγγισης των χρόνιων παθήσεων και οι καθυστερήσεις στην ηλεκτρονική υγεία είναι επιπλέον αιτίες της χαμηλής αποδοτικότητας των πόρων που δαπανώνται. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις με εθνική συνεννόηση, χωρίς ωραία λόγια και λαϊκισμούς!
Κωνσταντίνος Μπαργιώτας Βουλευτής Λάρισας με Το Ποτάμι – υπεύθυνος του τομέα υγείας
Η κακοδιοίκηση εξακολουθεί να σπαταλά εκατομμύρια
1 Σε ένα απαρχαιωμένο, άναρχα ανεπτυγμένο σύστημα που καταρρέει κυρίως από διοικητική ανεπάρκεια, ο ριζικός εκσυγχρονισμός είναι μονόδρομος. Δεν υπάρχει περιθώριο διάσωσης, πολύ περισσότερο ανάπτυξης, χωρίς μεταρρυθμίσεις. Σε μια εποχή τρομακτικών ελλείψεων και προβλημάτων η κακοδιοίκηση εξακολουθεί να σπαταλά εκατομμύρια. Η φαρμακευτική δαπάνη διαρκώς ξεφεύγει, ενώ οι σπατάλες σε περιττές ημέρες νοσηλείας, αχρείαστες θεραπείες και εξετάσεις ελάχιστα έχουν επηρεαστεί. Ολοι ξέρουν τι πρέπει να γίνει. Θεμελιώδες βήμα, η θεσμική μόνωση του συστήματος από τους κομματικούς στρατούς και η εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων management. Χρειάζεται όμως πολιτική βούληση και αποτελεσματικός μηχανισμός εφαρμογής. Δυστυχώς απουσιάζουν και τα δυο.
2 Η υγεία αναπτύχθηκε στρεβλά, δέσμια της χρόνιας ανεπάρκειας των πολιτικών, ιδιωτικών και συντεχνιακών συμφερόντων και κυρίως παρωχημένων ιδεοληψιών. Η χώρα έχει τους περισσότερους γιατρούς από οποιαδήποτε άλλη στον ΟΟΣΑ και ταυτόχρονα τρομακτικά κενά στα νοσοκομεία! Καταναλώνει τα περισσότερα και ακριβότερα αντιβιοτικά, αλλά η πώλησή τους είναι ελεύθερη πρακτικά χωρίς ιατρική συνταγή. Η χρόνια διοικητική αφασία, η άγνοια, τα ασαφή όρια κρατικού, δημόσιου και ιδιωτικού, οι σπατάλες και η διαφθορά λειτούργησαν και λειτουργούν σαν «μαύρη τρύπα».
Οι περιορισμοί, αντί για εξυγίανση, απλώς μετέφεραν μεγάλο μέρος του κόστους στα νοικοκυριά. Ολισθαίνουμε διαρκώς προς ένα σύστημα όλο και πιο άδικο, όλο και πιο ταξικό. Τα ασθενέστερα στρώματα του πληθυσμού, ειδικά τα νεόπτωχα, βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένα από ζωτικές υπηρεσίες υγείας. Αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα. Η αναδιοργάνωση του συστήματος είναι περισσότερο επείγουσα παρά ποτέ. Η ενσωμάτωση όλων των υποδομών, δημόσιων και ιδιωτικών, σε ένα σύγχρονο ποιοτικό σύστημα με ενιαίους διαφανείς κανόνες είναι αναπόφευκτη. Η μόχλευση επενδύσεων από παντού είναι υποχρεωτική. Η αντίληψη πως η έγχυση πόρων θα λύσει αυτομάτως τα προβλήματα είναι εσφαλμένη. Χωρίς ριζική αναδιοργάνωση το σύστημα μπορεί να συνεχίσει να σπαταλά χωρίς αντίκρισμα, όπως έκανε πάντα.
