Τρύπες στους δημοσιονομικούς στόχους για το 2017 και το 2018 δοκιμάζουν την ελληνική πλευρά στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, την ώρα που τα εργασιακά ενδέχεται να παραμείνουν ως εκκρεμότητα της δεύτερης αξιολόγησης μετά και την αποχώρηση των τροϊκανών από την Αθήνα. Μεγάλες δυσκολίες υπάρχουν όμως και στη συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, καθώς το οικονομικό επιτελείο επιθυμεί το θέμα να ενταχθεί στο συνολικότερο πλαίσιο ρύθμισης του χρέους προκειμένου να επηρεάσει προς τα κάτω τα πλεονάσματα που τώρα προβλέπονται στο 3,5% μία δεκαετία μετά τη λήξη του προγράμματος.
Η διαπραγμάτευση περιγράφεται ως σκληρή, με τους εκπροσώπους των θεσμών να επιμένουν στην αύξηση του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 10% και την ελληνική κυβέρνηση να απαντά πως δεν πρόκειται να δεχθεί αυτήν την αλλαγή.
ΟΙ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ. Η στάση της κυβέρνησης εξετάστηκε ενδελεχώς κατά τη διάρκεια μαραθώνιας σύσκεψης που έγινε το Σάββατο στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία όλων των υπουργών που συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση. Η οδηγία που έχουν οι έλληνες διαπραγματευτές είναι να μην αποδεχθούν την αξίωση των δανειστών για την αύξηση του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων, κάτι που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές μεγαλώνει την πιθανότητα η διαπραγμάτευση να συνεχιστεί μέσω τηλεδιασκέψεων και ανταλλαγή e-mails ακόμη και παραμονές του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Δυσκαμψία καταγράφεται και στις προτεινόμενες αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο σε σχέση με τα προνόμια των συνδικαλιστών και τις προϋποθέσεις για την προκήρυξη απεργιών, ενώ καλύτερα φαίνονται τα πράγματα ως προς το θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Εκεί, σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, υπάρχει η διάθεση για εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων από το δεύτερο εξάμηνο του 2017.
ΑΓΚΑΘΙΑ. Σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά φαίνεται πως υπάρχει ένα κενό ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ για το 2018, όταν δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα έχει καθοριστεί στο 3,5%. Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που συμμετείχαν στις συσκέψεις για τη διαπραγμάτευση, αυτό το κενό μπορεί να περιοριστεί στα 200 εκατομμύρια ευρώ καθώς δεν έχουν υπολογιστεί ακόμη οι εξοικονομήσεις των υπουργών, κοινώς η μείωση στις δαπάνες των υπουργείων. Επίσης παρατηρείται ένα δημοσιονομικό κενό ύψους 30-40 εκατομμυρίων για το 2017, η κυβέρνηση όμως εκτιμά ότι δεν θα υπάρξει δυσκολία στο κλείσιμο της συγκεκριμένης μαύρης τρύπας.
Η διαπραγμάτευση με τους τροϊκανούς φαίνεται πάντως ότι σκοντάφτει στα πρωτογενή πλεονάσματα για το 2019 και το 2020, καθώς η ελληνική κυβέρνηση περιμένοντας τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους επιδιώκει να ανοίξει τη σχετική συζήτηση μετά το Eurogroup του Δεκεμβρίου ώστε να υπάρξουν αποφάσεις συνδυαστικά με το χρέος. Υπενθυμίζεται ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση δεν έχει καταθέσει ακόμη μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα –και όλα δείχνουν ότι δεν προτίθεται να το πράξει άμεσα –αφορά τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα που παραμένουν στα ύψη (3,5%) για τα έτη μετά το 2018, όταν και λήγει το τρίτο πρόγραμμα.
Η ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΑΤΖΕΝΤΑ. Τα υπόλοιπα θέματα της δεύτερης αξιολόγησης που αφορούν μεταξύ άλλων την υγεία, την ενέργεια, το περιβάλλον και την παιδεία φαίνεται πως «έχουν πάρει τον δρόμο τους» σύμφωνα με κυβερνητική πηγή. Ειδικά στο ζήτημα της παιδείας, όπου οι δανειστές ζητούν τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις για την ιδιωτική παιδεία, φαίνεται ότι θα υπάρξει μία συμβιβαστική φόρμουλα, με την κυβέρνηση να εμφανίζεται προς το παρόν απρόθυμη να δεχθεί αλλαγές που ευνοούν τους «σχολάρχες».
Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου θα υπάρξει η έγκριση της πολιτικής συμφωνίας (στο μεταξύ θα έχει ψηφιστεί τμήμα των προαπαιτουμένων) και θα καθοριστούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων θα ολοκληρωθεί και νομοθετικά η δεύτερη αξιολόγηση, οπότε θα περιγραφούν τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και θα ξεκινήσει η συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος επισημαίνει με συνέντευξή του στην «Αυγή» πως στόχος είναι η συγκεκριμενοποίηση των μεσομακροπρόθεσμων μέτρων ώστε πολύ σύντομα να ληφθούν οι αναγκαίες σχετικές αποφάσεις, περιλαμβανομένης και της μείωσης των στόχων για τα πλεονάσματα από το 2019 κι έπειτα. «Βρισκόμαστε στη μέση του δρόμου και είμαστε αποφασισμένοι να περάσουμε απέναντι» τονίζει.