«Η απόφαση δεν ήταν εύκολη, το σκέφτηκε πάρα πολύ» πριν ανακοινώσει και επίσημα την υποψηφιότητά της για μια νέα –την τέταρτη κατά σειρά –θητεία στην καγκελαρία. Αλλά έτσι είναι η Ανγκελα Μέρκελ. «Σκέφτομαι πολύ και αργώ να πάρω μια απόφαση, αλλά όταν την πάρω, την ακολουθώ» είπε στους δημοσιογράφους που την περίμεναν στα κεντρικά γραφεία της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU). Σε δύο εβδομάδες θα επανεκλεγεί πρόεδρος του κόμματος –θέση που έχει από το 2000 -, ενώ θα πάρει και επίσημα το χρίσμα της υποψήφιας καγκελαρίου για τις εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2017. Είναι μια απόφαση «για ολόκληρη τη θητεία», διευκρίνισε η Μέρκελ για όσους στήνουν το σενάριο ότι θα παραδώσει τη σκυτάλη αργότερα σε κάποιο διάδοχο. Οι εκλογές που έρχονται θα διεξαχθούν σε ένα εντελώς διαφορετικό εθνικό και διεθνές πλαίσιο. Στις προηγούμενες εκλογές το 2013 όλοι ήταν «σοκαρισμένοι», είπε η Μέρκελ, από την ευρωκρίση και την ελληνική κρίση. Τώρα μπορεί να υπάρχουν ανοιχτά οικονομικά θέματα στην Ευρώπη και «το ελληνικό πρόγραμμα να είναι ανοιχτό», συμπλήρωσε, αλλά η μάχη που θα δοθεί έχει άλλα χαρακτηριστικά.

Το μανιφέστο. Βεβαίως η υποψήφια καγκελάριος της Δεξιάς πρέπει να αντιμετωπίσει την επίθεση της κοκκινοπράσινης Αριστεράς. Αλλά η μεγάλη απειλή έρχεται από αλλού. «Δεχόμαστε επίθεση από δεξιά όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν» είπε η Μέρκελ, παραπέμποντας στην Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Είναι «επίθεση στις αξίες και στον τρόπο ζωής μας» τόνισε. Και η ΕΕ οφείλει να αντιμετωπίσει την έξοδο της Βρετανίας, ενώ πρέπει να «επανατοποθετηθούν οι παγκόσμιες ισορροπίες μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ και τις σχέσεις με τη Ρωσία».

Το πολιτικό μανιφέστο της Μέρκελ είναι αυτό που την ανέδειξε σε πρωτοπόρο της υπεράσπισης δυτικής δημοκρατίας μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ. Μάχη, όπως εξήγγειλε χθες, για τις «αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του σεβασμού της αξιοπρέπειας του ανθρώπου ανεξαρτήτως θρησκείας, χρώματος και σεξουαλικής προτίμησης», την οποία θα δώσει «με πολλούς άλλους μαζί για βήμα προς βήμα πρόοδο».

Η μάχη ξεκίνησε. Η Μέρκελ με την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της άνοιξε ουσιαστικά και τον προεκλογικό αγώνα. «Το αποτέλεσμα των εκλογών είναι ανοιχτό, η Μέρκελ δεν είναι αήττητη» ήταν η πρώτη αντίδραση από τον κοινοβουλευτικό ηγέτη του SPD Τόμας Οπερμαν. «Ο μύθος της αήττητης Μέρκελ τελείωσε» συμπλήρωσε ο αντιπρόεδρος του SPD Ραλφ Στέγνκερ, προαναγγέλλοντας έναν προεκλογικό αγώνα με κύριο αντίπαλο τη Χριστιανική Ενωση και κεντρικό σύνθημα την κοινωνική δικαιοσύνη.

Η νέα υποψηφιότητα της Μέρκελ είναι ένα «καθαρό μήνυμα συνέχισης της μέχρι τώρα πολιτικής» είπε ο κοινοβουλευτικός ηγέτης της «Αριστεράς» (Die Linke) Ντίτμαρ Μπαρτς, επιρρίπτοντας στην καγκελάριο την ευθύνη για την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και τη διεύρυνση των ανισοτήτων στη Γερμανία.

«Χαιρόμαστε για μια πολιτική αντιπαράθεση για την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική συνοχή» είπε ο πρόεδρος των Πρασίνων Τζεμ Ετσντεμιρ.

Στο στρατόπεδο της Δεξιάς ξεκαθάρισε το τοπίο. Η απόφαση της Μέρκελ μεταθέτει την πίεση στους Σοσιαλδημοκράτες να αποφασίσουν ποιος θα τους οδηγήσει στις εκλογές. Με τη μετακίνηση του Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ στην προεδρία της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο, μένουν δύο διεκδικητές για το χρίσμα υποψήφιου καγκελαρίου: ο πρόεδρος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ και ο σημερινός πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. Η απόφαση αναμένεται μέχρι τα Χριστούγεννα.

Οι πρώτες αντιδράσεις από τους παράγοντες της οικονομίας ήταν θετικές. «Η Μέρκελ δεν είχε εναλλακτική λύση, παρά να συνεχίσει» λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλοβιομηχανίας Ράινερ Ντούλγκερ στη σημερινή «Φρανκφούρτερ Ρούντσαου». Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εργοδοτών BDA Ινγκο Κράμερ σημείωσε ότι η Γερμανία είναι σήμερα «λιμάνι σταθερότητας στην Ευρώπη» και σε αυτό συνέβαλε κατά βάση η Μέρκελ, είπε, που καθοδήγησε τη χώρα σε μια περίοδο γεμάτη κρίσεις. Για την οικονομία είναι «αξιόπιστος εταίρος σε ταραγμένους καιρούς».

ΤΟ ΡΕΚΟΡ

Κινδυνεύει μόνο από τον εαυτό της

Η Μέρκελ δεν είχε άλλη επιλογή, ούτε η Χριστιανική Ενωση είχε άλλον υποψήφιο. Θα διεκδικήσει λοιπόν μία ακόμα θητεία και πιθανότατα θα ισοφαρίσει το ρεκόρ 16 χρόνων στην καγκελαρία που έχει ο πολιτικός της πατέρας Χέλμουτ Κολ. Στο τέλος της θητείας της θα έχει μεγαλώσει μια γενιά που δεν θα έχει γνωρίσει άλλον καγκελάριο εκτός από την Ανγκελα Μέρκελ.

Αν κινδυνεύει σήμερα η Μέρκελ από κάποιον, είναι ο εαυτός της: από την κόπωση που θα προκαλέσει η μακροχρόνια παρουσία της στην εξουσία. Αυτή είναι η ελπίδα για τους Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι κόντρα στη Μέρκελ που «σοσιαλδημο-κρατικοποίησε» τη Δεξιά δεν μπορούν να ξανακερδίσουν τον χώρο του Κέντρου, άρα και τις εκλογές. Το πιθανότερο είναι η κόπωση από τη Μέρκελ να ενισχύσει τους εθνικολαϊκιστές της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD). Για την επόμενη θητεία θα είναι δυσκολότερα τα δεδομένα στο εσωτερικό και μεγαλύτερη η μοναξιά της στην Ευρώπη.