Ερωτες εφηβείας

Αγνός, φωτεινός, εφηβικός, απόλυτος: ο έρωτας του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας μοιάζει ταυτισμένος με τη λέξη και την ουσία της, λειτουργώντας πλέον αρχετυπικά. Αναπτύσσεται και εξελίσσεται στη Βερόνα της Ιταλίας, μέσα στο εχθρικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί από την κόντρα των δύο οικογενειών. Οι Καπουλέτοι και οι Μοντέγοι μοιράζονται το μίσος. Τα παιδιά τους, την αγάπη. H μοίρα όμως έχει αποφασίσει ήδη διαφορετικά.

Στην αφετηρία βρίσκεται το ποίημα του Αρθουρ Μπρουκ (Arthur Brooke) «Η τραγική ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας», που γράφτηκε το 1562 εμπνευσμένο, με τη σειρά του, από τη νουβέλα του Μασούτσιο Σαλερνιτάνο (Μasuccio Salernitano). Ωστόσο είναι ο Σαίξπηρ που με τη γραφή του ανέδειξε τον τραγικό και ποιητικό χαρακτήρα του έργου, καθώς εστίασε στην πλοκή και στη δράση, εξέλιξε δευτερεύοντες χαρακτήρες (Μερκούτιος – Πάρις). Το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» ανήκει στα πρώιμα έργα του και εκδόθηκε το 1597 (και το 1599).

Ο Δημήτρης Λιγνάδης το διασκεύασε πάνω στην έξοχη μετάφραση του Διονύση Καψάλη και το σκηνοθέτησε με στόχο την ανάδειξη του έρωτα των δύο νέων και τη σύγκρουσή τους με το παλιό. Στο όνομα αυτής της διασκευής θυσίασε στοιχεία της πλοκής, με βασικότερο την αφαίρεση, κυρίως από τον Ρωμαίο, περιστατικών που τον απομακρύνουν από τα στάδια της εξελικτικής πορείας του ήρωα προς την τραγική του διάσταση.

ΔΥΟ ΜΑΘΗΤΕΣ. Οριακά έφηβη η Ιουλιέτα (δέκα τριών ετών σύμφωνα με τον Σαίξπηρ), λίγο μεγαλύτερος ο Ρωμαίος –ο συγγραφέας δεν αναφέρεται σχετικά. Δύο μαθητές λυκείου, ερασιτέχνες ηθοποιοί, ο Γιάννης Τσουμαράκης (16 ετών) και η Δανάη Βασιλοπούλου (15 ετών) με προγενέστερη ωστόσο σκηνική πείρα (στα μιούζικαλ «Μπίλι Ελιοτ» και «Αννι») αποτέλεσαν την επιλογή του σκηνοθέτη.

Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι, με το σακίδιο στην πλάτη, στάθηκε με γενναιότητα απέναντι στους ρόλους. Πιο συγκρατημένη η Ιουλιέτα, πιο αυθόρμητος ο Ρωμαίος, με υπολογίσιμη σκηνική υπόσταση, ειλικρίνεια και αμεσότητα. Ουσιαστική η δουλειά του Δημήτρη Λιγνάδη με τους δύο νέους που παραμένοντας έφηβοι, αθώοι και ενθουσιώδεις άντεξαν πάνω στη σκηνή το βάρος των ηρώων τους και έδεσαν μεταξύ τους. Τα εμβόλιμα αποσπάσματα από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη, αλλά και οι στίχοι του Εμπειρίκου, του Καβάφη, της Μυρτιώτισσας, του Ουράνη συνέβαλαν στην επιλογή του Λιγνάδη και ύμνησαν τον έρωτα. Αφήνοντας στο πλάι το κοινωνικό πλαίσιο του έργου, η παράσταση οδηγήθηκε σε μια (ηθελημένη;) αντίστιξη ανάμεσα στο διαχρονικό ύφος των νεαρών με το άχρονο σήμερα των υπολοίπων.

Σαν μαφιόζικες συμμορίες οι Καπουλέτοι και Μοντέγοι, ντυμένοι στα μαύρα, με μάσκες-προσωπεία και Καλάσνικοφ στα χέρια φέρουν στη σκηνή τον σκοτεινό τους κόσμο. Εγκληματίες που τους χωρίζει άβυσσος, οι δύο οικογένειες κινούνται περιφερειακά. Ούτε σκηνοθετικά τονώθηκαν ούτε, δυστυχώς, υποκριτικά.

Με εξαίρεση τον ίδιο τον Δημήτρη Λιγνάδη (στον ρόλο του πρίγκιπα) και τον Θάνο Τοκάκη που ξεχώρισε ως Μερκούτιος, η διανομή κινήθηκε χωρίς εκπλήξεις. Τόσο ο Δημήτρης Πιατάς (πατήρ Λαυρέντιος) όσο και η Ελισάβετ Μουτάφη (μητέρα της Ιουλιέτας) μετέφεραν την ήδη διαμορφωμένη σκηνική τους περσόνα, με αποκορύφωμα τον Στάθη Ψάλτη στον ρόλο της νένας. Ο ηθοποιός περιορίστηκε στην επιθεωρησιακή εικόνα του, την οποία και περιέφερε στη σκηνή και στην πλατεία του Πάνθεον.