Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της σκιώδους κυβέρνησης της ΝΔ είναι ότι είναι σκιώδης. Οτι, ευτυχώς, δεν είναι κανονική κυβέρνηση. Η διαπίστωση δεν προέρχεται μόνο από όσους βρήκαν ανέμπνευστο το νέο σχήμα. Περιέργως, προήλθε πρώτα από τον ίδιο τον πρόεδρο της ΝΔ που, στο προοίμιο κιόλας της ανακοίνωσης της Σκιώδους, έσπευσε να απαντήσει προκαταβολικά στις προβλέψιμες αντιδράσεις.
Για την ακρίβεια, έσπευσε να επισημάνει ότι το σχήμα δεν τον δεσμεύει «ούτε ως προς την οργάνωση της (μελλοντικής) κυβέρνησης, ούτε ως προς τα πρόσωπα».
Είναι μια ασυνήθιστη επισήμανση που, όχι και τόσο κομψά, υπαινίσσεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καλύτερες ιδέες για το ενδεχόμενο που κληθεί να σχηματίσει κανονική κυβέρνηση. Ο άλλος ηχηρός υπαινιγμός είναι ότι για να φτάσει να διορίσει πραγματικούς υπουργούς, ο Μητσοτάκης πρέπει πρώτα να κερδίσει τις εκλογές. Και οι εκλογές κερδίζονται με κόμματα.
Αυτόν τον χαρακτήρα της χειρονομίας προς κομματικόν εαυτόν έχει το μείγμα των 44 αντιυπουργών. Ο στόχος είναι να τεθεί σε πορτοκαλί αντιπολιτευτικό συναγερμό η Κοινοβουλευτική Ομάδα που έχει δύο ιστορικές ιδιαιτερότητες: πρώτον, είναι η μικρότερη στην ιστορία της Νέας Δημοκρατίας με μόλις 75 μέλη –εκ των οποίων αξιοποιούνται σε αντιπολιτευτικά αξιώματα περισσότεροι από τα δύο τρίτα. Δεύτερον, είναι η πρώτη Κοινοβουλευτική Ομάδα στην ιστορία της ΝΔ, στη διαμόρφωση της οποίας ο πρόεδρος είχε τόσο μικρή –βλέπε καθόλου –επιρροή. Την υποψηφιότητά του για την προεδρία είχαν στηρίξει εξαρχής μόνο δύο ευρωβουλευτές και κανένας βουλευτής. «Αυτούς βρήκα, αυτούς βάζω», μοιάζει να είναι η υπόρρητη απολογία του Μητσοτάκη.
Μητσοτακικός ή λιγότερο μητσοτακικός, ο ανασχηματισμός δεν είναι πάντως άμοιρος συμβολισμών για τον αυτουργό του. Κατέστησε εμφανείς τις εσωκομματικές ανάγκες ενός πολιτικού αρχηγού που, παρά το όνομά του, εξελέγη ως «αντισυστημικός» απέναντι στο νεοδημοκρατικό «κατεστημένο». Η χημεία του σχήματος επικυρώνει, αντί να κλονίζει, τις παλαιές ισορροπίες μεταξύ των τάσεων –σκληροί δεξιοί έναντι κεντροδεξιών –των γενεών και, βεβαίως, των οικογενειών. Θυμίζει ότι το κόμμα ανήκει στις οικογένειές του –όχι μόνο στην αναντικατάστατη Ντόρα, αλλά και στην πιο αναντικατάστατη Ολγα, στον ακάματο Μιλτιάδη, στον απαραίτητο Κώστα Αχ.
Αυτό το νεοδημοκρατικό μπουκέτο δεν θα είχε από μόνο του τέτοιον αντίκτυπο αν δεν συνέπιπτε με κινήσεις αναδίπλωσης σε μια ρετρό συντηρητική ατζέντα, όπως το υπερσκηνοθετημένο προεδρικό προσκύνημα στο Aγιον Oρος.
Τι τρέχει; Πού πήγε ο φιλελεύθερος Κυριάκος; Η απάντηση μπορεί να είναι ότι η έμφαση στην κομματική κοινοτοπία είναι στην πραγματικότητα ο μόνος τρόπος να επιχειρηθεί με ασφάλεια το περιλάλητο άνοιγμα σε άλλους χώρους. Ο μόνος τρόπος για να έχει επιτυχία η ανανέωση είναι να μην αποβάλει το κομματικό σώμα –και η κομματική βάση –τα μοσχεύματα.