«Δεν θεωρώ ότι έκανα και τίποτα ιδιαίτερο». Οταν ακούς αυτή τη φράση από το στόμα του κραταιού Γιάννη Φέρτη δεν μπορείς να την πάρεις αψήφιστα. Και όμως. Η κουβέντα μας, με αφορμή την ερμηνεία του (στο Θέατρο Δημήτρης Χορν), παρέα με τον Νικήτα Τσακίρογλου και την Κατερίνα Λέχου, στο «Από τη σιωπή ώς την άνοιξη» του Λεωνίδα Προυσαλίδη, σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ, ήταν κάτι ιδιαίτερο. Ασυνήθιστο, αν θέλετε. Διότι απέναντι έναν ηθοποιό με πολλές δεκάδες ρόλους στο ενεργητικό του, δεν χρειάστηκε να αναμετρηθούμε με καμία μεγαλοστομία.

Εκείνος μάλλον είχε να αναμετρηθεί. Με ένα ελληνικό έργο. Το τέταρτο, όσο θυμάται, στην καριέρα του, μετά τα τρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη (το πρώτο στο Θέατρο Τέχνης) με τα οποία δοκιμάστηκε. Εχει λοιπόν να αναμετρηθεί με μια σύγχρονη ελληνική γραφή και με ένα, ελάχιστο, όνειρό του (ας το πούμε έτσι για να καταλαβαινόμαστε): να παίξει και άλλα ελληνικά έργα.
Είχε να αναμετρηθεί και με τη δυσκολία –για τους ηθοποιούς αυτό –του ίδιου του έργου του Προυσαλίδη και ας μη μοιάζει τόσο δύσκολο, αν καταγράψει κάποιος το στόρι του: δίδυμοι θεατρόφιλοι (μέχρι μανίας) αδελφοί, κολλητοί, όπως μου λέει ο Γιάννης Φέρτης, στη ζωή και στις παραστάσεις που βλέπουν αχόρταγα, κρατώντας και ένα τετράδιο εντυπώσεων, φτάνουν σε μια αιχμηρή κόντρα όταν μια γυναίκα έρχεται να εγκατασταθεί στο σπίτι που νοικιάζουν και να ανατρέψει τη ζωή τους. «Φτάνουν σε αδιέξοδο και μάλιστα ερήμην της γυναίκας» λέει ο πρωταγωνιστής. «Παιδευτήκαμε πολύ με τον Νικήτα γι’ αυτούς τους ρόλους» εξομολογείται αμέσως μετά.

Ο Γιάννης Φέρτης έχει πια –μέσα στο σκοτεινό θεατρικό τοπίο –την ησυχία να απέχει από τον ρόλο του παραγωγού. Σταμάτησε πριν από 20 χρόνια, μου λέει. «Λειτουργώ πια μόνο ως ηθοποιός. Αρα, απλώς επιλέγω τους ρόλους και τους παίζω». Στα χρόνια που ήταν και παραγωγός, όπως μαζί με την Ξένια Καλογεροπούλου, ομολογεί ότι κάποτε ανέβαζαν ακόμη και έργα που δεν τα ήθελαν. Τώρα απλώς επιλέγει. Είναι ατού κι αυτό. Βέβαια, σε αυτό το σκοτεινό θεατρικό μας τοπίο εκείνος βλέπει «πολλές και ενδιαφέρουσες παραστάσεις» και «πολλούς νέους ηθοποιούς που είναι πάρα, πάρα πολύ καλοί». Με έμφαση αυτό. Ο ίδιος λειτουργεί μια χαρά με τους νέους ηθοποιούς, όπως και «με παλαιότερους που δεν είναι ψωνισμένοι ότι αυτοί είναι και κανένας άλλος». Τα πάει καλά και με τους θεατρόφιλους, όπως ο ρόλος του. «Αρκεί να μη μιλάνε σαν να ξέρουν καλύτερα από τους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη» λέει –πάντα σταράτα.

ΝΕΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ. Το ότι βρίσκει πολλά και ενδιαφέροντα στις κοντά 1.400 παραστάσεις της ελληνικής θεατρικής σεζόν, δεν σημαίνει ότι δεν βλέπει και τα δύσκολα κυρίως στα εργασιακά –και τα οικονομικά –των νέων. «Ξέρω ηθοποιό» μου λέει, «που τελείωσε πέρυσι τη δραματική σχολή και βρήκε κάπου να παίξει με μισθό 190 ευρώ τον μήνα. Αυτή είναι η κατάσταση. Συμφωνώ, βέβαια, με τους νέους που δουλεύουν για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους να ανεβούν στη σκηνή και φτιάχνουν ομάδες, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πληρώνονται. Ούτε να βλέπουν την αμοιβή ή και τη δόξα μόνο στα σίριαλ, όπως μου λένε κάποιοι καθηγητές σε δραματικές σχολές».
Είναι δύσκολα τα πράγματα. Ελπίζει όμως ότι θα πάνε καλά; Κάποτε; «Ελάχιστοι πρέπει να υπάρχουν στην Ελλάδα που να βλέπουν ότι τα πράγματα πάνε καλά» είναι η λακωνική απάντησή του. Υπάρχει όμως φως; Ηθοποιός σημαίνει –ακόμη –φως; «Οχι» με κόβει. «Δεν την έχω καταλάβει ποτέ αυτή τη φράση. Παρότι θαύμαζα τον Μάνο Χατζιδάκι, έκανα παρέα μαζί του, μας δίδασκε στους “Ορνιθες” και θεωρώ ότι ήταν παράδειγμα για πολλούς, μπορεί η φράση να ανήκει σε ένα πολύ ωραίο τραγούδι, αλλά πραγματικά δεν την καταλαβαίνω. Αλλωστε δεν αισθάνομαι ότι είμαι τίποτα ιδιαίτερο. Ενας άνθρωπος που κάνει τη δουλειά του είμαι. Δεν αισθάνομαι ότι περνάω μηνύματα στον κόσμο. Ελπίζω ότι είμαι καλός σε αυτό που κάνω, αλλά δεν αισθάνομαι ότι έκανα τίποτα το ιδιαίτερο. Αντίθετα, κάποιες φορές αισθανόμουν ότι δεν ήμουν πολύ καλός και ήθελα να πω στους ανθρώπους που μου έλεγαν καλά λόγια “μην υπερβάλλετε”».

Εχει παίξει, λέει, πάρα πολλά πράγματα, «και θα μπορούσα να είχα κάνει πολλά ακόμη. Ετσι νιώθω στο βάθος, μέσα μου. Νομίζω ότι τελικά παίζει έναν ρόλο που είμαι ακόμη στη ζωή. Ισως και να έπρεπε κάποτε να σταματήσω. Στο μυαλό μου υπάρχει αυτή η σκέψη, αλλά ακόμη δεν το έχω αποφασίσει. Σκέφτομαι ότι, ίσως, πρέπει να παίζω και μικρότερους, δεύτερους και τρίτους ρόλους. Αρκεί να μου αρέσουν, βέβαια».

Αραγε, πιστεύει ότι το θέατρο μπορεί να κάνει κάτι για τα δύσκολα; «Οχι», κοφτός και πάλι. «Το μόνο που μπορεί να κάνει σε κάποιον που βλέπει μια παράσταση είναι να τον αγγίξει και να τον ηρεμήσει για κάποιες μέρες». Δεν είναι λοιπόν λύση. Ούτε πανάκεια. Ισως μόνο παρηγοριά.

INFO

«Από τη σιωπή ώς την άνοιξη», Θέατρο Δημήτρης Χορν. Σκηνοθεσία Λίλλυ Μελεμέ. Παίζουν: Νικήτας Τσακίρογλου, Κατερίνα Λέχου. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος. Σχεδιασμός φωτισμού: Μελίνα Μάσχα. Προπώληση: Ticket365.gr, viva.gr, τηλ. 11876, Public, Media Markt, Seven Spots, Ευριπίδης βιβλιοπωλείο. Κρατήσεις:τηλ. 210-3612.500