24/11/2016
Η πρωκτική ραγάδα αποτελεί ένα πολύ κοινό κλινικό πρόβλημα, με τη συχνότητα εμφάνισής της να ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.
Μεταξύ των παθήσεων του ορθοπρωκτικού σωλήνα, η ραγάδα δακτυλίου, όπως επίσης ονομάζεται, συγκαταλέγεται στις πιο συχνά εμφανιζόμενες παθήσεις, μαζί με την αιμορροϊδοπάθεια, η οποίαβρίσκεται στην κορυφή της λίστας. Η δυσκοιλιότητα, η παχυσαρκία και ο υποθυρεοειδισμός αποτελούν νοσήματα που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες ανάπτυξης ραγάδων δακτυλίου, οι περισσότερες των οποίων προκύπτουν από υπερβολική διάταση του βλεννογόνου του πρωκτικού, στην προσπάθεια αφόδευσης σκληρών και ξηρών κοπράνων.
«Μία πρωκτική ραγάδα έχει διαστάσεις 1-1,5 cm μήκος, 3-5 mm πλάτος και 2-3 mm βάθος. Κι όμως, παρά το μέγεθός της, είναι εξαιρετικά επώδυνη. Η διάρκεια του πόνου μπορεί να είναι μεγάλη με συνέπεια την εξάντληση του ασθενή, ο οποίος αναλογιζόμενος την επιδείνωση της έντασής του κατά την επόμενη κένωση, συχνά, και απολύτως εσφαλμένα καθυστερεί εκουσίως την αφόδευση για 2-3 μέρες, με αποτέλεσμα την παράταση της δυσκοιλιότητας και κατ’ επέκταση την παγίδευσή του σ’ έναν αέναο βασανιστικό κύκλο πόνου και δυσκοιλιότητας», σημειώνει ο γενικός χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος – διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών – Ιατρικού Περιστερίου και πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής.
Παράλληλα με τον πόνο, η αποδόμηση των τροφών και η συσσώρευση κοπράνων στο παχύ έντερο οδηγεί στη δημιουργία τοξικών ουσιών (ινδόλη, σκατόλη), που δύνανται να επιφέρουν ναυτία, ζάλη, αδυναμία και αλλεργίες στον πάσχοντα. Η πιο επώδυνη και περίπλοκη όμως εξέλιξη της πρωκτικής ραγάδας είναι η ανάπτυξη πρωκτικού αποστήματος και εν τέλει πρωκτικού συριγγίου (ιδιαίτερα όταν υπάρχει ανεπαρκής υγιεινή της περιοχής), το οποίο οδηγεί επιπλέον σε έντονο κνησμό, σε αιμορραγία ή/και έκκριση πύου, σε ερεθισμό του δέρματος γύρω από τον πρωκτό και στην εμφάνιση οιδήματος. Ενίοτε η ελλιπής περιπρωκτική υγιεινή μπορεί να προκαλέσει ανάπτυξη λοιμώξεων, όπως πρωκτίτιδες.
Η αδυναμία ή παράλειψη έγκαιρης αναζήτησης ιατρικής βοήθειας προκειμένου να δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες για τη θεραπεία της πρωκτικής ραγάδας μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη έλκους, το οποίο είναι πολύ πιο δύσκολο να θεραπευτεί.
«Η κύρια αιτία πρόκλησης της πρωκτικής ραγάδας, η δυσκοιλιότητα, μπορεί να οδηγήσει και σε άλλες παθήσεις του παχέος εντέρου, όπως για παράδειγμα σε κολίτιδα. Η παρατεταμένη παραμονή των κοπράνων στο παχύ έντερο μπορεί επίσης να γίνει η αιτία σχηματισμού πολυπόδων στο ορθό, οι οποίοι χρήζουν άμεσης χειρουργικής αφαίρεσης, καθώς ενοχοποιούνται για καρκίνο του παχέος εντέρου», προειδοποιεί ο Δρ. Ξιάρχος.
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της πρωκτικής ραγάδας και πώς γίνεται η διάγνωσή της; «Από τα κύρια χαρακτηριστικά της πρωκτικής ραγάδας είναι ο οξύς πόνος στον πρωκτό κατά τη διάρκεια και ειδικά μετά την αφόδευση, η παρουσία αίματος στα κόπρανα, στο χαρτί ή στη λεκάνη της τουαλέτας και ο σπασμός του εσωτερικού σφιγκτήρα. Οποιοδήποτε απ’ αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να κινητοποιήσει τον ασθενή να κλείσει άμεσα ραντεβού με τον χειρουργό, όσο άβολα κι αν νοιώθει, προκειμένου να αποφύγει οποιαδήποτε δυσάρεστη έκβαση. Για τη διάγνωση, πέραν της κλινικής εκτίμησης, ο γιατρόςμπορεί να ζητήσει τη διενέργεια πρωκτοσκόπησης ή κολονοσκόπησης, για τη διερεύνηση τυχόν ύπαρξης υπερτροφικών θηλωμάτων ή πολυπόδων, αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας», μας εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος.
Σε γενικές γραμμές όταν η πρωκτική ραγάδα είναι σε αρχικό στάδιο ενδεχομένως να μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά. Η θεραπεία της δυσκοιλιότητας -με την υιοθέτηση μιας πλούσιας σε φυτικές ίνες διατροφής, ακόμα και με την προσθήκη συμπληρωμάτων διατροφής όταν είναι απαραίτητο, με την αποχή από την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, πικάντικων ή αλμυρών τροφίμων και τηγανιτών φαγητών- και η αποφυγή άρσης βαριών αντικειμένων δεν αποκλείεται να αποτρέψει την ανάγκη για χειρουργική θεραπεία.
Σύμφωνα με τον Δρ. Αναστάσιο Ξιάρχο όμως «η φαρμακευτική θεραπεία με υπακτικά και τοπικές αλοιφές δεν λειτουργεί πάντα και καθίσταται απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση της πρωκτικής ραγάδας. Η επέμβαση είναι εξαιρετικά απλή με άριστα αποτελέσματα. Εκτελείται σε λιγότερο από 30 λεπτά, με τη χρήση Laser ή R-F από εξειδικευμένο χειρουργό, χωρίς να απαιτείται η παραμονή του ασθενή στην κλινική περισσότερο από λίγες ώρες. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, παράλληλα με την αντιμετώπιση της ραγάδας, εκτελείται και μερική πλάγια έσω σφιγκτηροτομή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο χρόνιος σπασμός, και να επιταχυνθεί η διαδικασία επούλωσης, αλλά και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος υποτροπής».
