Παιχνίδι με όρους «σκληρού πόκερ» εξελίσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα γύρω από το Κυπριακό. Που σε κάποιες φάσεις του φέρνει αντιμέτωπες ακόμη και τις δύο υπερδυνάμεις. Καθώς, ενώ η Μόσχα δεν θέλει «βιασύνη» και προπαντός χρονοδιαγράμματα (κάτι που ευθέως ήδη έχει διατυπώσει και διά του πρεσβευτή της στη Λευκωσία διαβιβάσει), η Ουάσιγκτον επιθυμεί ταχεία επανάληψη και επιτυχή αυτή τη φορά κατάληξη της διαδικασίας. Εναντι παντός κόστους!
Η αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτώρια Νούλαντ (επιφορτισμένη με το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά) είπε χαρακτηριστικά προς παράγοντες της ελληνικής ομογένειας μόλις χθες: «Δεν θα αφήσουμε την ευκαιρία να χαθεί, διακυβεύοντας τις στρατηγικές μας στην περιοχή και την αρκούδα να χορεύει αλωνίζοντας». Εννοώντας σαφώς τη ρωσική παρεμβολή στην Ανατολική Μεσόγειο. Γι’ αυτό ακριβώς και «το παιχνίδι χοντραίνει» όπως ανέφεραν συνομιλητές (Ελληνοαμερικανοί) της εντεταλμένης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Πέραν των Αμερικανών, το Λονδίνο και βεβαίως τα Ηνωμένα Εθνη επιχειρούν δραστικές παρεμβολές προς τις τρεις πρωτεύουσες το τελευταίο διήμερο. Αθήνα δηλαδή, Λευκωσία και Αγκυρα. Με στόχο: α) Την αποσόβηση οριστικού αδιεξόδου και οξύτερης κρίσης που εν προκειμένω θα αναπαραχθεί. β) Τη συνέχιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας από το σημείο ακριβώς όπου αυτή διεκόπη. Κι αυτό έχει γίνει αυστηρά σαφές προς τις δύο πλευρές, που μέχρι στιγμής αντέδρασαν μάλλον θετικά. Αυτή είναι η εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών.
Οι παρεμβάσεις εκδηλώνονται άμεσα (και κλιμακώνονται πιεστικά το τελευταίο εικοσιτετράωρο) «επί υψηλού επιπέδου» προς τις τρεις ενδιαφερόμενες πρωτεύουσες. Ειδικότερα –όπως προκύπτει από την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας –από αμερικανικής πλευράς έχουν διατυπωθεί προειδοποιητικές βολές (υπό τύπον ανησυχιών) για ανεπιθύμητα ενδεχόμενα από τυχόν υποτροπές που θα ανακύψουν λόγω αδιεξόδου. Σε περίπτωση δηλαδή που η διαδικασία θα εγκαταλειφθεί και «θα κηρυχθεί νεκρή».
Υπό το φως αυτών των υπό εξέλιξη δεδομένων, αναμένεται ότι θα ενταθούν οι πιέσεις, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν συναφείς ενδείξεις για κάποιες «εναλλακτικές ιδέες» που ήδη έχουν διαμορφωθεί για να διευκολύνουν αναίρεση της στασιμότητας χωρίς να διαφοροποιούν την κατεύθυνση των πρωτοβουλιών. Και αυτές τις νέες ιδέες θα μεταφέρει στους ενδιαφερομένους ο νορβηγός αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα Εσπεν Μπαρθ Αϊντε.
Οπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, πρόκειται για φόρμουλα που χωρίς να συναρτά το εδαφικό προς την «πολυμερή διάσκεψη» για την ασφάλεια, εν τούτοις δημιουργεί συνθήκες μιας εκ παραλλήλου συζήτησης. Χωρίς να επηρεάζει τις θέσεις των μερών ως προς τις κρίσιμες παραμέτρους του προβλήματος, αφού αυτές θα έχουν δοθεί πριν από αυτή τη διάσκεψη.
Ικανοποιώντας έτσι τις προϋποθέσεις που θέτουν Αθήνα και Λευκωσία, με ταυτόχρονη όμως ικανοποίηση και των προϋποθέσεων της τουρκικής πλευράς.
Οι φόβοι της Αθήνας
Να λεχθεί ακόμη ότι από πλευράς ΗΠΑ κατά κύριο λόγο (αλλά και άλλων διαμεσολαβητών) αποδίδεται μεγαλύτερη βαρύτητα στην απευθείας επαφή και συνεννόηση μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας. Σε επίπεδο κορυφής εν προκειμένω. Κάτι που θα πραγματοποιηθεί οσονούπω μεν, αλλά με την Αθήνα ιδιαίτερα προβληματισμένη. Καθώς φοβάται ότι από τον Ερντογάν μπορεί να επιχειρηθεί διασύνδεση αυτού του θέματος, με άλλα θέματα (και διαφορές) διμερούς ενδιαφέροντος. Και μάλιστα υπό το φως της επιχειρούμενης ανάδειξης ζητημάτων με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Και με χρησιμοποίηση των μεν ως μοχλών εκβιασμού γα τα δε! Κι αυτό προκύπτει από εκδηλούμενες διαθέσεις της τουρκικής πλευράς.
Οι μεγαλύτερες όμως ελληνικές ανησυχίες απορρέουν από το ενδεχόμενο διαφωνιών και οριστικοποίησης των αδιεξόδων, οπότε και οι αντιδράσεις της Αγκυρας προκρίνονται «βέβαιες αλλά και βίαιες». Και αυτό αποτελεί εκτίμηση αρμοδίων του ΥΠΕΞ.
Να σημειωθεί εν προκειμένω ότι σε χθεσινή επικοινωνία μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας επιβεβαιώθηκε η ανάγκη ψύχραιμης συνδιαχείρισης αυτών που συντελούνται και η προαγωγή κοινών αποφάσεων, κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν κρίσεις και ρήξεις, που θα όπλιζαν τις αιτιάσεις της Αγκυρας.
Στο μεταξύ, παρά τη «διαχρονικότητα» της αμερικανικής πολιτικής σε κομβικά ζητήματα (όπως εν προκειμένω είναι το Κυπριακό και η κατάσταση στην περιοχή γενικότερα), Λευκωσία και Αθήνα διαπιστώνουν κλιμάκωση και επιτάχυνση των τουρκικών μεθοδεύσεων το διάστημα μεταβίβασης της εξουσίας στις ΗΠΑ. Με τους αδρώς χρηματοδοτούμενους «λομπίστες» να δίνουν κυριολεκτικώς τα ρέστα τους. Προκειμένου να διασφαλίσουν, αν όχι άμεση στήριξη, τουλάχιστον ανοχή από κέντρα της αμερικανικής διοικήσεως στις πολιτικές Ερντογάν.
Το επόμενο πάντως διάστημα δεν θα είναι απλώς ενδιαφέρον, αλλά για Ελλάδα και Κύπρο πραγματικά κρίσιμο.
