Να κάνουμε λίγη χημεία τροφίμων; «Μακροθρεπτικά» λέγονται εκείνα τα συστατικά που προσφέρουν ενέργεια στον οργανισμό. Αυτά είναι οι υδατάνθρακες, τα λιπαρά και οι πρωτεΐνες. Ειδικά όμως όσοι αθλούνται, θεωρούν τις πρωτεΐνες ως τα μεγάλα διατροφικά «αστέρια» αφού αυξάνουν το αίσθημα του κορεσμού και βοηθούν στην αποκατάσταση, συντήρηση και ανάπτυξη των μυών. Υπάρχουν όμως κάποιες παρεξηγήσεις σχετικά με την πρωτεΐνη στη διατροφή μας. Ολοένα και περισσότεροι ειδικοί παραδέχονται την τεράστια διατροφική αξία της πρωτεΐνης, αλλά εξηγούν γιατί θα πρέπει να καταρριφθούν κάποιοι μύθοι που την περιβάλλουν.
Μύθος 1
Περισσότερη πρωτεΐνη σημαίνει περισσότεροι μύες
Είναι γεγονός πως τα αμινοξέα των πρωτεϊνών είναι απαραίτητα για την ενδυνάμωση και την αύξηση της μυϊκής μάζας. Ομως από μόνα τους δεν αρκούν! «Πρέπει οπωσδήποτε να ασκείσαι παράλληλα για να το πετύχεις αυτό» υποστηρίζει η Τζέιμι Μπομ, καθηγήτρια Επιστήμης των Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Αρκανσο των ΗΠΑ, που πραγματοποιεί έρευνα σχετικά με την πρωτεΐνη. Μαζί της συμφωνεί και ο καθηγητής Διατροφολογίας Γουέιν Κάμπελ από το Πανεπιστήμιο του Περντού: «Οσο μεγαλώνουμε ηλικιακά και η μυϊκή μάζα μειώνεται, η αερόβια άσκηση συνδυασμένη με άσκηση με αντιστάσεις είναι απαραίτητη για την αποφυγή τραυματισμών και κινητικών δυσκολιών» σχολιάζει στο περιοδικό «Men’s Health».
Mύθος 2
Ολες οι πρωτεΐνες είναι ίδιες
Σχεδόν κάθε τροφή περιέχει πρωτεΐνη. Ομως όλες οι πηγές πρωτεϊνών δεν παρέχουν τα αμινοξέα εκείνα που είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία μυών και κυττάρων. Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ ζωικών και φυτικών πηγών πρωτεΐνης, σημειώνει η Τζέιμι Μπομ. Τα ζωικά τρόφιμα –κρέας, γαλακτοκομικά, ψάρι, αβγά –είναι πλήρεις πηγές των απαραίτητων αμινοξέων, ενώ τα φυτικά όχι. Επίσης, οι φυτικές ίνες εμποδίζουν την απορρόφηση κάποιων αμινοξέων. Αν λοιπόν είσαι αυστηρά χορτοφάγος, η προσθήκη οσπρίων και ξηρών καρπών είναι απαραίτητη στη διατροφή σου.
Μύθος 3
Οσο περισσότερη πρωτεΐνη τόσο καλύτερα
«Στις μέρες μας ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει διπλάσια ποσότητα πρωτεΐνης από τη συνιστώμενη, άρα η ανεπάρκεια πρωτεΐνης στον οργανισμό είναι σπάνιο φαινόμενο. Ομως το σώμα μας έχει κάποιο όριο στο πόση πρωτεΐνη μπορεί να διαχειριστεί» λέει ο Ντάγκλας Πάντον – Τζόουνς, καθηγητής Διατροφής και Μεταβολισμού στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. «Αντί να ασχολείσαι με την αύξηση της πρωτεΐνης που προσλαμβάνεις, δώσε σημασία στη σωστή ανακατανομή της μέσα στη μέρα σου. Φρόντισε λοιπόν και στα τρία βασικά γεύματά σου να υπάρχουν πρωτεΐνες τόσο ζωικής όσο και φυτικής προέλευσης».
Μύθος 4
Χρειάζεσαι πρωτεΐνη αμέσως μετά την άσκηση
Πολλοί πιστεύουν πως ένα καλό πρωτεϊνούχο ρόφημα αμέσως μετά την άσκηση μεγιστοποιεί τα οφέλη της. Aυτό ισχύει μόνο αν είσαι τύπος… Σβαρτσενέγκερ. Ερευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση του Διεθνούς Ομίλου Αθλητικής Διατροφής (https://jissn.biomedcentral.com) το επιβεβαιώνει: η πρωτεΐνη που καταναλώθηκε αμέσως μετά την άσκηση δεν ωφέλησε περισσότερο την ανάπτυξη των μυών απ’ όταν καταναλώθηκε αργότερα, κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Μύθος 5
Aν νιώθεις κούραση, δεν έχεις καταναλώσει αρκετή πρωτεΐνη
Ενα συνεχές αίσθημα εξάντλησης ενδεχομένως να οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα πρωτεϊνών. Ομως κάτι τέτοιο είναι σπάνιο και συμβαίνει μόνο αν σταματήσεις την κατανάλωση πρωτεϊνών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν είσαι αυστηρά χορτοφάγος, αν δηλαδή εκτός από τις ζωικές τροφές, αποφεύγεις και τα παράγωγά τους (αβγά, γάλα κ.λπ.), νιώθεις αδύναμος και βλέπεις τα άκρα σου να αδυνατίζουν, τότε ίσως να μη λαμβάνεις αρκετή πρωτεΐνη, οπότε συμβουλέψου διατροφολόγο.
Μύθος 6
Tρώγοντας περισσότερη πρωτεΐνη, αδυνατίζεις
Eίναι γεγονός πως η πρωτεΐνη δημιουργεί έντονο αίσθημα κορεσμού μετά την κατανάλωσή της. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως αν τρως πολλή θα πεινάς λιγότερο και δεν θα παχύνεις. «Για να μειώσεις την πείνα και να ενισχύσεις τη μυϊκή σου υγεία», λέει η Τζέιμι Μπομ, «αντί να προσθέσεις περισσότερη πρωτεΐνη στα γεύματά σου, καλύτερα να αντικαταστήσεις κάποιες θερμίδες υδατανθράκων με θερμίδες πρωτεϊνών: αντί για δύο τοστ με τυρί για πρωινό, φάε μόνο ένα και συνόδευσέ το με αβγά ή γιαούρτι».