Την Τρίτη έφυγε από Το Ποτάμι η Κατερίνα Μάρκου. Εναν μήνα μετά τη διαγραφή του Ιάσονα Φωτήλα κι οκτώ περίπου μήνες έπειτα από την ανεξαρτητοποίηση του Χάρη Θεοχάρη. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος αριθμεί πια οκτώ βουλευτές και είναι η μικρότερη της παρούσας Βουλής. Σύμφωνα δε με κάποιες πληροφορίες, οι αντιδράσεις εντός της ΚΟ, που συνεδρίασε μία μέρα μετά την επιστολή της Μάρκου, για τον τρόπο που χειρίστηκε το επίσημο κόμμα την αποχώρησή της –με μια ανακοίνωση που υπέγραφε ο ίδιος ο επικεφαλής και ανάμεσα στα άλλα σημείωνε ότι «είναι προφανές» ότι χρεώνεται «προσωπικά την ένταξη στα ψηφοδέλτια προσώπων που το μόνο που τελικά τους νοιάζει είναι η καρέκλα και ο μισθός» –ήταν έντονες. Ο Σταύρος Θεοδωράκης όμως υπεραμύνεται της απόφασής του και συνεχίζει να πιστεύει ότι τόσο η Μάρκου όσο και ο Φωτήλας εγκατέλειψαν Το Ποτάμι για να εξασφαλίσουν την επανεκλογή τους. Και παρότι έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν τα στοιχήματα στην πολιτική αγορά για το ποιος θα είναι ο επόμενος ποταμικός βουλευτής που θα αποχωρήσει, εκείνος δηλώνει κάτι παραπάνω από βέβαιος ότι το κόμμα του θα συνεχίσει και θα κατέβει στις επόμενες εκλογές, όποτε αυτές κι αν γίνουν. Διαβάζει δε τις δημοσκοπήσεις με τέτοιο τρόπο που του επιτρέπει να αισιοδοξεί πως όλοι οι φίλοι του Ποταμιού θα το σκεφτούν πολύ προσεκτικά πριν πετάξουν το ψηφοδέλτιο με το λογότυπο του κόμματος στο καλάθι των αχρήστων πίσω από το παραβάν. Για αυτό συνεχίζει business as usual. Επικρίνει την κυβέρνηση για τους χειρισμούς της στο Κυπριακό. Θα προτείνει τον Βέλγο Γκι Φέρχοφστατ για πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου –αν και είναι επικεφαλής των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών και Το Ποτάμι ανήκει στην ευρωομάδα των Σοσιαλιστών Δημοκρατών. Αρνείται να συμπράξει σε ένα μέτωπο με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Και τέλος έχει αποφασίσει ότι προτιμά την πολιτική από τη δημοσιογραφία.
Πριν από περίπου έναν μήνα σάς είχα ρωτήσει πόσο βέβαιος είστε ότι Το Ποτάμι θα κατέβει στις επόμενες εκλογές. Είχατε πει «απολύτως». Μήπως εν τω μεταξύ οι εξελίξεις έχουν κλονίσει τη βεβαιότητά σας;
Αντιθέτως. Οι εξελίξεις με κάνουν συνεχώς πιο βέβαιο. Κάποιος πρέπει να υπερασπιστεί τις τολμηρές λύσεις που θα μας βγάλουν από την κρίση και Το Ποτάμι είναι σήμερα το μόνο που το κάνει. Είναι το μόνο που συγκρούεται με συντεχνίες και παγιωμένα συμφέροντα.
Μέσα σε έναν χρόνο, όμως, έχετε χάσει τρεις βουλευτές. Τους δύο, μάλιστα, σε λιγότερο από έναν μήνα. Πώς το εξηγείτε;
Δεν έχουν όλοι τις ίδιες αντοχές αλλά και τις ίδιες αξίες τελικά. Για κάποιους προέχει η σιγουριά ενός μεγάλου λιμανιού. Κι ας είναι και παλιό. Εδεσαν λοιπόν. Οι υπόλοιποι συνεχίζουμε στα ορμητικά νερά. Βέβαια κανονικά θα έπρεπε να παραδώσουν τις έδρες τους γιατί εκεί έξω, στο Ποτάμι, όλοι οι άλλοι θέλουν να συνεχίσουμε την περιπέτεια. Αλλά η έδρα, βλέπετε, είναι πολύ γλυκιά!
Υπάρχει όμως και ο αντίλογος, ότι η έδρα ανήκει στον βουλευτή.
Να σας θυμίσω ότι οι τελευταίες εκλογές έγιναν με λίστα και όχι με σταυρό. Πάντως σε κάθε περίπτωση η έδρα ανήκει στον βουλευτή μόνο όταν η ηγεσία παρεκκλίνει από τις αρχές του κόμματος. Οταν φεύγεις για να πας σε ένα άλλο κόμμα, τότε είναι ανήθικο να κρατάς την έδρα. Οπως είπε και ο Αμυράς στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, «όταν λες φεύγω γιατί πέφτουμε στις δημοσκοπήσεις, υποχρεούσαι να παραδώσεις την έδρα σε άλλους που δεν τρέμουν τα πόδια τους».
Γιατί πιστεύετε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει υποσχεθεί στην Κατερίνα Μάρκου πως θα την περιλάβει στις λίστες του, όπως φρονούσατε προ μηνός ότι κι η ΝΔ έχει δώσει μια αντίστοιχη υπόσχεση στον Ιάσονα Φωτήλα;
Αυτή είναι η συμφωνία, αυτό ζητούσαν. Δεν είναι μυστικό. Το τι θα γίνει θα το μάθουμε στις εκλογές. Και θα δουν και οι πολίτες αν έχουν κάποιους παραπάνω λόγους για να απεχθάνονται την πολιτική που θέλει να είναι συνώνυμο του παζαριού.
Οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να δείχνουν Το Ποτάμι κάτω από το 3%. Κάποιος θα έλεγε ότι επιλέγετε τον ηρωικό θάνατο αντί της συνεργασίας με ένα μεγαλύτερο κόμμα. Μήπως πια η αυτονομία για Το Ποτάμι ισοδυναμεί με αυτοκτονία;
Δεν διαβάζω με τον ίδιο τρόπο τις δημοσκοπήσεις. Η εκλογική επιρροή μας παραμένει πάνω από 10%. Ασυνήθιστα μεγάλη για ένα καινούργιο κόμμα. Κι όλοι αυτοί οι φίλοι μας, αν μπούμε σε προεκλογική περίοδο, θα σκεφτούν και δύο και τρεις φορές πριν σβήσουν την επιλογή Ποτάμι.
Μήπως τελικά Το Ποτάμι θα είχε μεγαλύτερη ακτινοβολία αν είχε ενταχθεί σε ένα σχήμα του Κέντρου, όπως αυτό που κυοφορούνταν και με τη δική σας συμμετοχή για μήνες;
Και οι φωτοβολίδες εντυπωσιάζουν, αλλά γρήγορα σβήνουν. Το Ποτάμι δεν θα ενταχθεί σε ένα παλιό σχήμα. Ποτέ δεν το συζητήσαμε. Αυτό που προσπαθήσαμε ήταν να φτιάξουμε ένα νέο κίνημα, από το μηδέν. Χωρίς πρωτοκαθεδρία των μηχανισμών και των πρώην υπουργών. Με εκλογή αρχηγού από τη βάση. Η κυρία Γεννηματά φοβήθηκε και τα υπόλοιπα τα ξέρετε.
Βλέπετε νέα μέτρα για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση;
Η κυβέρνηση δεν κάνει διαπραγμάτευση. Μεταφράζει και υπογράφει. Απλώς για να συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους τους, πότε πότε κάνουν πως αντιστέκονται και πριν εκπνεύσει ο χρόνος υπογράφουν. Πάντως, όσο δεν αντιμετωπίζονται οι αιτίες της κρίσης, τα Μνημόνια και τα μέτρα θα ανακυκλώνονται. Είμαστε η χώρα με τη μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη και ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει τις μικρότερες δαπάνες για τους ανέργους.
Τι προβλέπετε; Θα πάρει η ελληνική κυβέρνηση την πολυπόθητη αναδιάρθρωση του χρέους;
Η πρότασή μας είναι να συνεννοηθούν όλα τα κόμματα σε μία κοινή στάση. Το χρέος αφορά τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Η κυβέρνηση όμως προτιμά να το κάνει επικοινωνιακό σίριαλ. Χωρίς εθνική γραμμή, τσαλαβουτάει και ό,τι βγει. Η γνωστή της συνταγή δηλαδή.
Το Προσφυγικό ξανά πρώτη είδηση. Αυτή τη φορά με νεκρούς στη Μόρια. Τελικά υπάρχει λύση ή απλώς είμαστε θεατές σε ένα ατελείωτο δράμα;
Οι λύσεις είναι γνωστές και τις λέμε από τον περασμένο χειμώνα που πήγα στη Μυτιλήνη. Τους είπα ότι πρέπει να κάνουμε υπουργείο Μετανάστευσης και μου είπαν «δεν χρειάζεται». Το έκαναν με ενάμιση χρόνο καθυστέρηση, αλλά δεν έκαναν τίποτε άλλο. Οι οικογένειες των προσφύγων είναι σε μια μέγγενη. Οι ακραίοι δικοί τους, οι ακραίοι δικοί μας και κυρίως το τέρας της αδιαφορίας, της αναβολής, της ανευθυνότητας, της αναποτελεσματικότητας.
Είναι η ανικανότητα της κυβέρνησης ή είναι η αδιαφορία της Ευρώπης;
Δυστυχώς και τα δύο. Η ΕΕ δεν έχει στείλει ακόμη στα νησιά τους «ειδικούς» που έχει υποσχεθεί. Δεν θέλουμε άλλες εθιμοτυπικές επισκέψεις. Εργα θέλουμε. Ενεργή συμπαράσταση και όχι ευχετήριες κάρτες τώρα τα Χριστούγεννα. Γενικώς νομίζω ότι η Ευρώπη θέλει ένα ταρακούνημα.
Περνάτε κι εσείς στις γραμμές των ευρωσκεπτικιστών;
Ακριβώς το αντίθετο. Ταρακούνημα για να πάμε σε περισσότερη Ευρώπη. Ισως η εκλογή νέου προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να είναι μια τελευταία ευκαιρία. Αν ο Γκι Φέρχοφστατ πεισθεί να είναι υποψήφιος, ίσως η ιδέα της ενωμένης Ευρώπη έχει μια δεύτερη ευκαιρία.
Ο Γκι είναι φιλελεύθερος, εσείς ανήκετε στη σοσιαλιστική ομάδα. Εχετε συνεννοηθεί που τον προτείνετε;
Είμαστε συνεργαζόμενοι με το S&D. Εχουμε όμως ανάγκη από τολμηρές προσωπικότητες σαν τον Γκι. Το έχω συζητήσει μαζί του. Και να μην υπήρχε, έπρεπε να τον εφεύρουμε. Ριζοσπάστης ευρωπαϊστής. Ελπίζω οι ευρωβουλευτές να σκεφτούν την Ευρώπη και όχι τις ομάδες και τα κόμματά τους.
Το κόμμα σας υποστήριξε σε επίσημη ανακοίνωση ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει μερίδιο ευθύνης για το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Την ευθύνη όλοι την είδανε. Απλώς Το Ποτάμι ήταν το μόνο κόμμα που τόλμησε να το πει. Οι άλλοι αρέσκονται σε κούφιες πατριωτικές κορόνες. Εμείς όμως δεν φοβόμαστε το πολιτικό κόστος και θα επιμείνουμε να στηρίζουμε την προσπάθεια του προέδρου Αναστασιάδη και των άλλων ηγετών της Μεγαλονήσου.
Ποιες ήταν λοιπόν οι ενέργειες του ελληνικού ΥΠΕΞ που, κατά τη γνώμη σας, τορπίλισαν τις διαπραγματεύσεις;
Δεν θέλω αυτή τη στιγμή να μπω σε λεπτομέρειες. Και δεν πρέπει. Ομως είναι γνωστό ότι ορισμένοι αξιωματούχοι των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ θεωρούν «εθνική μειοδοσία» την επίλυση του Κυπριακού. Είναι η άποψη των εθνολαϊκιστών. Προτιμούν να κλαίγονται για την εισβολή, παρά να κάνουν κάτι για να ζήσει ο κυπριακός λαός ενωμένος και χωρίς στρατεύματα κατοχής.
Περάσατε καλά τη Δευτέρα; Βρεθήκατε στο ίδιο πάνελ, στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Παγουλάτου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Βαγγέλη Βενιζέλο και φάνηκε να μιλάτε την ίδια γλώσσα.
Πέρασα όντως καλά. Μου δόθηκε η ευκαιρία να πω ότι «το νησί φεύγει» –αυτός ήταν ο τίτλος του βιβλίου –και κάτι πρέπει να κάνουμε γιατί δεν αρκεί ο «ένας». Και βέβαια τους θύμισα ότι το τέρας του λαϊκισμού έχει εκτραφεί στις αυλές της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το έχει κάνει οικόσιτο δεν αλλάζει τις ευθύνες τους.
Αρα Μητσοτάκης, Βενιζέλος και Θεοδωράκης δεν θα μπορούσαν άνετα να συμπράξουν σε ένα ευρωπαϊκό μέτωπο;
Η χώρα έχει ανάγκη από λύσεις. Οχι από μέτωπα και χαρακώματα. Γιατί μπορεί να μας ενώνουν η Ευρώπη και η αντίθεση στις καταστροφικές πολιτικές των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, αλλά έχουμε και πολλές διαφορές.
Μα και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ τα ίδια δεν λένε αυτή την εποχή;
Ρωτήστε τους τότε γιατί δεν μιλούν για τις ευθύνες των εθνολαϊκιστών στο Κυπριακό, γιατί ξεχνούν τον χωρισμό Κράτους – Εκκλησίας και βεβαίως τι θα κάνουν με το κομματικό πελατειακό κράτος που οι ίδιοι δημιούργησαν. Θα περιορίσουν τα προνόμια των συνδικαλιστών τους; Θα διώξουν αυτούς που δεν δουλεύουν;
Αν, ο μη γένοιτο, δεν μπείτε στη Βουλή τις επόμενες εκλογές, τι θα κάνετε;
Το Ποτάμι θα μπει στη Βουλή. Αλλη σκέψη δεν έχω.
Τελικά, πολιτική ή δημοσιογραφία;
Πολιτική, με ερευνητική διάθεση όμως. Οχι πολιτική γραφείου.