Οι αναλυτές στις Βρυξέλλες προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι η Ιταλία μπορεί να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο κίνδυνο για τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Σχετική ανησυχία καταγράφεται και στις αγορές όπως αποδεικνύει η εκτόξευση των ιταλικών σπρεντ στα υψηλότερα επίπεδα από τον Μάρτιο του 2015, οπότε άρχισε να αγοράζει ομόλογα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σύμφωνα με τη «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», το κακό σενάριο θα μπορούσε να επαληθευτεί είτε παραιτηθεί ο Ματέο Ρέντσι είτε ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης μέχρι τις εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τις αρχές του 2018. Και ποιο είναι αυτό; Να ερμηνεύσουν οι αγορές το Οχι στο δημοψήφισμα ως μεταρρυθμιστική απροθυμία εκ μέρους της Ρώμης αλλά και ως αδυναμία της οικονομίας της να πετύχει εκείνους τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα καταστήσουν βιώσιμο ένα δημόσιο χρέος, το οποίο φτάνει το 135% του ΑΕΠ.

Οι επιπτώσεις αυτού του κλίματος θα γίνουν αμέσως αισθητές στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα, τον άλλο αδύναμο κρίκο της ιταλικής οικονομίας. Τα θύματα σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να είναι ακόμη και οι ιταλοί μικροκαταθέτες. Κι αυτό δεν θα μεταφραζόταν πολιτικά, παρά με την άνοδο του λαϊκιστικού και ευρωσκεπτικιστικού Κινήματος 5 Αστέρων στην εξουσία. Ο Μπέπε Γκρίλο και το κόμμα του έχουν αμφισβητήσει ευθέως το ευρώ, ενώ έχουν φλερτάρει με την ιδέα ενός δημοψηφίσματος με το ερώτημα της παραμονής της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Το επόμενο ερώτημα είναι αν θα μπορέσει να υπάρξει ευρώ χωρίς την Ιταλία. Και το αμέσως επόμενο, αφού αναρωτηθούν όλοι ποιος θα είναι ο επόμενος, αν μπορεί να υπάρξει ευρώ γενικώς.

Ο Ματέο Ρέντσι τα γνωρίζει ασφαλώς όλα αυτά. Και παίζει το χαρτί του λάιτ αντιευρωπαϊσμού. Πρώτα συγκρούστηκε ανοιχτά με τις Βρυξέλλες για το ύψος του ελλείμματος. Στα μέσα της εβδομάδας ήρθε η στιγμή της κόντρας με τον Σόιμπλε. «Οι Βρυξέλλες πρέπει να αρχίσουν να ελέγχουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς» διαμήνυσε ο γερμανός υπΕξ. «Να αρχίσει από τον δικό σας» ήταν η απάντηση του ιταλού πρωθυπουργού. Είναι αρκετά αυτά για να σώσει την παρτίδα; Εδώ ανακύπτει το γνωστό θέμα του «ορίτζιναλ» και του «ιμιτασιόν». ΟΙ Ιταλοί, άλλοτε ένθερμοι υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ιδέας, εμφανίζονται όλο και πιο απογοητευμένοι από αυτή την ΕΕ. Γιατί λοιπόν να προτιμήσουν έναν όψιμο επικριτή της αντί για κάποιον που ενσαρκώνει αυθεντικά τα συναισθήματά τους;

Υπάρχουν πάντως και εκείνοι στις τάξεις των αναλυτών που βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, το Οχι θα φέρει ασφαλώς μια περίοδο πολιτικής αστάθειας. Αλλά η Ιταλία είναι συνηθισμένη. Και ο Ρέντσι θα μείνει στην εξουσία έχοντας τη δηλωμένη στήριξη του Μπερλουσκόνι. Οσο για τις μεταρρυθμίσεις, οι αγορές δεν περιμένουν μέχρι το 2018 άλλες από αυτές που έχουν γίνει ήδη, ενώ το ποσό που θα χρειαστεί για την ανακεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών είναι χαμηλό σε σχέση με το ΑΕΠ.  Με άλλα λόγια, πολύ (ιταλική) φασαρία για το τίποτα.

Τελευταία Νέα