Πνευμονία δηλώνουν ότι έχουν περάσει περισσότεροι από ένας στους δέκα Έλληνες ηλικίας άνω των 50 ετών, ενώ σχεδόν τέσσερις στους δέκα έχουν κάποιο άτομο στον στενό οικογενειακό ή κοινωνικό τους περίγυρο ο οποίος είχε εκδηλώσει τη νόσο.

Μολονότι όμως οι εννέα στους δέκα παραδέχονται πως πρόκειται για σοβαρή ασθένεια, η συντριπτική πλειονότητα δεν την θεωρούν απειλητική για τη ζωή, ούτε πιστεύουν ότι είναι κάτι που μπορεί να παρουσιάσουν οι ίδιοι, ανεξάρτητα από το αν έχουν παράγοντες κινδύνου γι’ αυτήν ή όχι.

Αυτός είναι και ο λόγος που περισσότεροι από ένας στους τρεις απ’ όσους νόσησαν, ένιωσαν μεγάλη έκπληξη όταν άκουσαν από τον γιατρό τους τις λέξεις «έχεις πνευμονία».

Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από μεγάλη διεθνή έρευνα κοινής γνώμης που διεξήχθη σε περισσότερους από 9.000 μεσήλικες και ηλικιωμένους από εννέα χώρες της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Τσεχία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Βρετανία).

Οι απαντήσεις των 1.000 συμπατριωτών μας στα ερωτήματα που έθεσαν οι επιστήμονες αποκαλύπτουν ότι υπάρχει τεράστια απόσταση ανάμεσα στο τι νομίζουν ότι ξέρουν οι Έλληνες και στο τι ισχύει, ενώ ακόμα μεγαλύτερη είναι η απόσταση ανάμεσα σε όσα γνωρίζουν και στις πράξεις τους.

Παρότι λοιπόν το 12% των ερωτηθέντων είπαν ότι έχουν περάσει οι ίδιοι πνευμονία και το 37% ότι είχε νοσήσει ένας καλός φίλος ή στενός συγγενής τους, το 57% είπαν ότι δεν ξέρουν πως η ασθένεια είναι μερικές φορές μεταδοτική. Μάλιστα στις ηλικίες άνω των 65 ετών, που αποτελούν μία από τις ομάδες υψηλού κινδύνου για πνευμονία, περισσότεροι από ένας στους δύο ερωτηθέντες (το 54%) δήλωσαν ότι διατρέχουν μικρό κίνδυνο πνευμονίας, ενώ το 20% υποστήριξαν πως δεν κινδυνεύουν καθόλου!

Εξίσου αντιφατικές ήταν και οι απαντήσεις τους και στα άλλα ερωτήματα της δημοσκόπησης. Το 91%, λ.χ., ισχυρίσθηκαν ότι ξέρουν πως η πνευμονία είναι σοβαρή ασθένεια, αλλά μόνο το 78% την αναγνωρίζουν σωστά ως λοίμωξη των πνευμόνων. Για το 19% είναι απλώς «ένα βαρύ κρύωμα»!

Κατά τον ίδιο τρόπο, το 47% είπαν ότι δεν πιστεύουν πως δύο στους δέκα ασθενείς χάνουν τη μάχη να κρατηθούν στη ζωή. Και το χειρότερο: οι επτά στους δέκα (το 69%) είπαν ότι δεν ανησυχούν μη τυχόν και προσβληθούν οι ίδιοι.

Ο εφησυχασμός αυτός, πάντως, αφορά μόνο τον εαυτό τους διότι όταν το θέμα είναι άλλα άτομα, οι ανησυχίες τους «κτυπάνε κόκκινο». Έτσι, ενώ το 80% των καπνιστών δήλωσαν πως το κάπνισμα είναι σοβαρός παράγοντας κινδύνου για πνευμονία, μόνο το 18% είπαν πως ο κίνδυνος αφορά τους ίδιους.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους: το 67% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών ξέρουν ότι αυτή η ηλικία είναι παράγοντας κινδύνου για πνευμονία, αλλά μόνο το 21% πιστεύουν πως κινδυνεύουν οι ίδιοι. Ανάλογη, δε είναι και η κατάσταση με τους καρδιοπαθείς (70% έναντι 20%) και τους πάσχοντες από νοσήματα των πνευμόνων (97% έναντι 28%).

Με άλλα λόγια, η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων θεωρούν την πνευμονία απειλητική για τους άλλους και όχι για τον εαυτό τους!

Μοιρολατρία

Τα… καλά νέα όμως δεν σταματούν εδώ. Η έρευνα έδειξε πως οι Έλληνες έχουν σε μεγάλο βαθμό μοιρολατρική στάση απέναντι στην πνευμονία, αφού σχεδόν οι μισοί (το 45%) είπαν πως δεν υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης και το 98% πως θα τη γλιτώσουν αν έχουν καλή υγεία.

Από κει και πέρα, το μόνο που θα μπορούσαν να κάνουν για να προστατευθούν είναι να μην καπνίζουν (το 95%), να μην βραχούν και μείνουν βρεγμένοι για πολλή ώρα (το 89%), να ντύνονται ζεστά (το 82%), να αποφεύγουν να περνούν πολλή ώρα σε κλιματιζόμενους χώρους (το 77%) και να μην έρχονται σε επαφή με άρρωστα παιδιά (το 66%).

Υπάρχει, βέβαια, και ένα 48% που ξέρουν ότι μπορεί να εμβολιαστεί κανείς εναντίον της πνευμονίας, αλλά μόνο το 19% του συνόλου και το 21% των ομάδων υψηλού κινδύνου έχουν όντως κάνει τα απαιτούμενα εμβόλια (σ.σ. είναι δύο διαφορετικά). Όπως ίσως είναι αναμενόμενο, τον μεγαλύτερο βαθμό ενημέρωσης για τα εμβόλια της πνευμονίας έχουν οι πάσχοντες από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (το 77% των εθελοντών με ΧΑΠ είπαν πως γνωρίζουν γι’ αυτά).

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Ίσως ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της νέας έρευνας είναι πως το 77% των συμμετεχόντων ανήκαν σε μία από τις ομάδες υψηλού κινδύνου για βακτηριακή (πνευμονιοκοκκική) πνευμονία, η οποία είναι η συχνότερη και σοβαρότερη μορφή.

Σύμφωνα με τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Πρόληψης Ασθενειών (CDC), στις ομάδες αυτές ανήκουν:

* Όσοι έχουν περάσει τα 65 τους χρόνια (και τα πολύ μικρά παιδιά)

* Οι καπνιστές

* Οι ενήλικες που πάσχουν από χρόνια νοσήματα της καρδιάς, των πνευμόνων, του ήπατος ή των νεφρών, καθώς και όσοι έχουν άσθμα, σακχαρώδη διαβήτη, αλκοολισμό ή παθήσεις που εξασθενούν το ανοσοποιητικό (HIV/AIDS, καρκίνο, βλάβη στον σπλήνα ή ιστορικό σπληνεκτομής).

* Τα άτομα με κοχλιακά εμφυτεύματα ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (είναι το υγρό που περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό).

Το ξέρατε αυτό;

Η πνευμονοκοκκική πνευμονία μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με τα εκκρίματα του αναπνευστικού (λ.χ. σάλιο, βλέννες). Πολλοί άνθρωποι, ιδίως παιδιά, φέρουν το υπαίτιο βακτήριο στη μύτη ή τον λαιμό τους χωρίς να αρρωσταίνουν.

Info

Η έρευνα τιτλοφορείται PneuVue, πραγματοποιήθηκε από την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης της Ipsos MORI και τα στοιχεία αξιολογήθηκαν από διεθνή ομάδα επιστημόνων αποτελούμενη από τους δρες Jane Barratt (γενική γραμματέα της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τη Γήρανση), Antoni Torres (καθηγητή Ιατρικής στη Νοσοκομειακή Κλινική της Βαρκελώνης) και Tobias Welte (καθηγητή Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ανοβέρου). Την έρευνα χρηματοδότησε η φαρμακευτική εταιρεία Pfizer.