Ο θάνατος του Φιντέλ Κάστρο προκάλεσε μια διαδικτυακή αντιπαράθεση με κώδικες ποπ κουλτούρας. Αναμενόμενο. Ο Κάστρο και η Rivoluzione Cubana απέκτησαν τεράστιο αντίκρισμα στο διεθνές (και μη αμιγώς πολιτικό) κοινό χάρη στη συνειρμική αντανάκλαση της επικοινωνιακής λάμψης του Τσε. Η οποία συντηρήθηκε κυρίως λόγω της εμβληματικής –και ποικιλοτρόπως πειραγμένης –φωτογραφίας, γνωστής ως Guerrillero Heroico, που τράβηξε στις 5 Μαρτίου 1960 ο Αλμπέρτο Κόρντα, κάνοντας το «μοντέλο» του ποπ είδωλο. Δηλαδή αφίσα – κάρτα – κορνίζα και στάμπα σε χαρτοπετσέτες, φλιτζάνια και τισέρτ που χρησιμοποιούσαν και φορούσαν άνθρωποι που δεν ήξεραν τι κουμάσι ήταν ο Μπατίστα και τι έγινε στον Κόλπο των Χοίρων. Ετσι, σε μια υποθετική πινακοθήκη του 20ού αιώνα ο φυσικός χώρος του Τσε μπορεί να ήταν πλάι στα πορτρέτα των Λένιν, Μαντέλα, Γκάντι, στο συλλογικό υποσυνείδητο όμως θα ήταν «πρώτη μούρη» στην αίθουσα των pop icons, ανάμεσα στη Μέριλιν, τον Τζέιμς Ντιν και τον Μάρλον Μπράντο.
Η Επανάσταση μπορεί να επέβαλε στην Κούβα έναν σκληρό κομμουνισμό, διεθνώς όμως επικοινωνήθηκε –τυχαία βεβαίως –με τους κώδικες του υπερόπλου του καταναλωτισμού, τη διαφήμιση. Δυνατή εικόνα (φωτογραφία του Τσε), εξαιρετικό τζινγκλ (το Hasta siempre), συνέκδοχο σύνθημα (Hasta la victoria siempre), αρώματα Havana Club και χρώματα των Σεβρολέτ του ’50 που αισθητικοποιούσαν τη φτώχεια. Κάτι σαν διαφημιστικό κλιπάκι του υπαρκτού σοσιαλισμού που εξακολουθούσε να μεταδίδεται ακόμη και όταν το προϊόν είχε αποσυρθεί από την παγκόσμια αγορά. Σε τέτοιες συνθήκες, η Ιστορία πρέπει να ξελαρυγγιαστεί για να φωνάξει το όνομα του (διωκόμενου, αργότερα φυγάδα και τελικά αυτόχειρα συγγραφέα, πρώην συντρόφου του Κάστρο) Ρεϊνάλντο Αρένας.
