Την ανάγκη ενός συμβιβασμού που θα επαναφέρει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και θα ικανοποιεί και τη Γερμανία υπέδειξε, όπως όλα δείχνουν, στην κυβέρνηση ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί κατά τη διήμερη επίσκεψή του στην Αθήνα.
Μάλιστα, ο συμβιβασμός αυτός πρέπει να επιτευχθεί μέσα σε μόλις τρεις εργάσιμες ημέρες, μέχρι το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τον ίδιο.
«Ολοι οι θεσμοί πρέπει να συνεργαστούν, συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ. Δεν θα υπάρξει ρήγμα με το Ταμείο» είπε ο Γάλλος σε συνέντευξη Τύπου χθες, ενώ σε άλλο σημείο παρατήρησε με νόημα ότι «πρέπει να κάνουμε κάτι και για τις ανησυχίες της Γερμανίας. Το κάναμε πάντα».
Ο συνδυασμός ΔΝΤ και Γερμανίας οδηγεί σε συνειρμούς για επιπλέον μέτρα, περιλαμβανομένων των εργασιακών, για τα οποία η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι έχει βάλει τη λεγόμενη «κόκκινη γραμμή» της. Κι αυτό γιατί το ΔΝΤ ζητά οπωσδήποτε μέτρα, θεωρώντας ότι τα υφιστάμενα δεν επαρκούν για να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ, ενώ η Γερμανία δεν προβλέπεται να κάνει τόσο μεγάλη μείωση χρέους ώστε να αντισταθμίζεται η έλλειψη μέτρων. Το ΔΝΤ εξάλλου θεωρεί ότι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό, μείωση του αφορολογήτου και περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς εργασίας είναι ούτως ή άλλως απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, ανεξάρτητα από το δημοσιονομικό τους αποτέλεσμα.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ κατέστησε σαφές χθες ότι ενώ συζητείται κάποια ελαστικότητα σε σχέση με το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018, το «αντάλλαγμα» θα είναι η ριζική αναμόρφωση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα και η λήψη πρόσθετων δημοσιονομικού χαρακτήρα μέτρων έως και το 2018.
Παράλληλα ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης υποστήριζε από το βήμα του συνεδρίου του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου ότι η μοναδική πηγή αβεβαιότητας για το κλείσιμο της συμφωνίας είναι το ΔΝΤ. Ο στόχος των δανειστών, όπως προκύπτει από τις περιγραφές χθες του Μοσκοβισί και του Ντεϊσελμπλούμ, είναι να υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο τεχνοκρατών (staff level agreement) μέχρι το Eurogroup της Δευτέρας και στη συνέχεια να συζητηθούν και να συμφωνηθούν τα μέτρα για το χρέος. Ο Μοσκοβισί έθεσε ως προοπτική για την τελική συμφωνία το τέλος του χρόνου –μη αποκλείοντας ένα νέο, έκτακτο Eurogroup.
Οσον αφορά τα εργασιακά σημείωσε ότι «χρειάζεται ευελιξία για να μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις προσλήψεις, αλλά και διαπραγματευτική ισχύς» για τους εργαζομένους. Μια παρατήρηση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως πίεση για ελληνικές υποχωρήσεις στις ομαδικές απολύσεις, με αντάλλαγμα υποχωρήσεις των δανειστών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Ο Μοσκοβισί είπε, εξάλλου, ότι ενώ δεν μπορεί να αποκλείσει ένα τέταρτο Μνημόνιο, «σε καμία περίπτωση, δεν είναι αυτό που θέλουμε». Το τρίτο ήταν ήδη πολύ, είπε.
ΜΕΙΩΣΗ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΩΝ. Μοσκοβισί και Ντεϊσελμπλούμ άνοιξαν χθες δημοσίως τη συζήτηση για μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, για τα οποία το Μνημόνιο προβλέπει 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και μεσοπρόθεσμα. Ο Μοσκοβισί είπε ότι μετά το 2018 τελειώνει το πρόγραμμα «οπότε οι στόχοι μπορεί να αλλάξουν», ενώ ο Ντεϊσελμπλούμ παραδέχτηκε χθες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες ότι το ΔΝΤ έχει κάποιο δίκιο όταν λέει ότι ο στόχος αυτός είναι υπερβολικός.
«Από τη μια, το ΔΝΤ θεωρεί ότι είναι δύσκολο η Ελλάδα να διατηρήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ και από την άλλη, κάποιοι το θεωρούν απαραίτητο δεδομένου ότι η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης» ανέφερε ο πρόεδρος του Eurogroup και πρόσθεσε: «Πρέπει να βρούμε έναν ρεαλιστικό τρόπο να προχωρήσουμε». Ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής δήλωσε, επίσης, ότι έως σήμερα η Ελλάδα έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο και ευελπιστεί πως θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την εδραίωση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Οσον αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους, ο Ντεϊσελμπλούμ είπε ότι ο Eυρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα παρουσιάσει στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου τι μπορεί να γίνει με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για να μειωθεί το κόστος των δανείων. «Είμαι αρκετά αισιόδοξος» ανέφερε και υπενθύμισε ότι το ΔΝΤ έχει συμφωνήσει ήδη από τον Μάιο πως πριν από την εκπνοή του έτους το θέμα θα πάει για συζήτηση στο Διοικητικό του Συμβούλιο. Ο πρόεδρος του Eurogroup είπε ακόμη πως συμφωνεί με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ότι «πρέπει να εκμεταλλευτούμε το θετικό momentum» για να κάνουμε βήματα προόδου.
Καταλήγοντας τόνισε μάλιστα ότι Ελλάδα και πιστωτές πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. «Χρειάζονται και τα δύο μέρη για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη» είπε ο Ντεϊσελμπλούμ και εξήγησε ότι, από τη μια, οι πιστώτριες χώρες πρέπει να είναι έτοιμες να στηρίξουν την Ελλάδα και να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δεσμευθεί ότι δεν θα αφήσει τα πράγματα να παρεκτραπούν και ότι θα χτίσει μια ισχυρή οικονομία.
Ο ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ. Υπέρ της ταχείας ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης μίλησε χθες στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Κάτι τέτοιο, είπε, θα ενισχύσει την πρόβλεψη για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2017, θα επιτρέψει τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, θα συμβάλει στην άρση των κεφαλαιακών περιορισμών και θα επιτρέψει την πρόσβαση του Δημοσίου στις αγορές.
Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος να ανακοπεί η ανοδική πορεία της οικονομίας, να αναζωπυρωθεί η αβεβαιότητα και να εξασθενήσουν οι προοπτικές εξόδου από την κρίση.
