Μια φράση στη σελίδα 2 του επικαιροποιημένου Μνημονίου αποτελεί έναν από τους χειρότερους εφιάλτες της κυβέρνησης. Αφορά στην απαίτηση ψήφισης πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων μόνιμου χαρακτήρα προκειμένου να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ όχι μόνο το 2018, αλλά και καθένα από τα επόμενα χρόνια έως και το 2020
Αν οι δανειστές επιμείνουν έως το τέλος σε αυτή τους την απαίτηση, την οποία τροφοδοτεί η επιμονή του ΔΝΤ σε προκαταβολικά μέτρα για να βγαίνουν τα νούμερα, η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης μπορεί να έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της. Πολύ περισσότερο δε αν περάσει η συνταγή του ΔΝΤ για νέα μείωση αφορολογήτου και καταβαλλόμενων συντάξεων.
Το προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μνημονίου (με ημερομηνία 22 Νοεμβρίου, όταν και αναχώρησε από την Αθήνα το κουαρτέτο), το οποίο έχουν στη διάθεσή τους «ΤΑ ΝΕΑ», αποκαλύπτει το μέγεθος των πολιτικών δυσκολιών με τις οποίες έχει έρθει αντιμέτωπη η κυβέρνηση. Στην απαίτηση για αύξηση των ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 10% και στην άρνηση της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων που αποτελούν κόκκινο πανί έρχονται να προστεθούν μια σειρά από μέτρα μικρότερου πολιτικού κόστους, αλλά όχι ανεπαίσθητα, όταν το αφήγημα έως τώρα ήταν ότι έχουμε τελειώσει με τα φορομέτρα και τα μαχαίρια στις παροχές.
ΣΦΙΓΓΟΥΝ ΤΟ ΖΩΝΑΡΙ. Το επίδομα θέρμανσης, το οποίο κόπηκε ήδη μια φορά από τα 210 στα 105 εκατ. ευρώ (πέρυσι), μπαίνει και πάλι στον κόφτη. Το 2018 θα πρέπει να έχει περιοριστεί σε 53 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, προβλέπεται κατάργηση φοροαπαλλαγών με στόχο εξοικονομήσεις 155 εκατ. ευρώ, μεταξύ των οποίων και διαγραφή της έκπτωσης των ιατρικών εξόδων στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Η προσπάθεια εξεύρεσης πρόσθετων εσόδων για να κλείσουν οι δημοσιονομικές τρύπες φτάνει μέχρι του σημείου της κατάργησης ακόμα και της έκπτωσης 1,5% κατά τον υπολογισμό της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος για μισθωτούς και συνταξιούχους. Μάλιστα, όπως προκύπτει από το προσχέδιο της συμφωνίας, η εφαρμογή του μέτρου προβλέπεται να γίνει από το 2017. Η εφαρμογή του μέτρου θα σημάνει μια ακόμα μικρή περικοπή των μηνιαίων αποδοχών μισθωτών και συνταξιούχων.
Στα παραπάνω μέτρα, εκτός από τα εργασιακά, η κυβέρνηση έχει συναινέσει. Τα εργασιακά όμως και το θέμα των μέτρων της διετίας 2019-20, προκειμένου να επιτυγχάνεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, παραμένουν ακόμα ανοιχτά.
ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ. Σε σχέση με το πρώτο σχέδιο Μνημονίου, το οποίο παρέδωσαν οι δανειστές στις 18 Νοεμβρίου, η δεύτερη απόπειρα συμφωνίας έχει μηδενικές διορθώσεις όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους. Πηγές του οικονομικού επιτελείου έχουν αναφέρει ότι οι επικεφαλής του κουαρτέτου δεν είχαν εξουσιοδότηση να διαπραγματευτούν μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, όπως επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση.
Στο κεφάλαιο όπου περιγράφονται οι αλλαγές στα εργασιακά, ωστόσο, το επικαιροποιημένο κείμενο αποκαλύπτει ένα ατελείωτο γράψε σβήσε, το οποίο όμως δεν έχει οδηγήσει σε τίποτα περισσότερο από το στρογγύλεμα διατυπώσεων. Μια νέα προσπάθεια προσέγγισης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Με βάση τα δεδομένα του προσχεδίου, οι δανειστές επιμένουν σε:
1. Αύξηση του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 10%.
2. Κατάργηση της διοικητικής έγκρισης των ομαδικών απολύσεων. Η σχετική εξουσία μεταβιβάζεται στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, στο οποίο μετέχουν με ίση εκπροσώπηση κράτος, εργαζόμενοι και εργοδότες. Το Συμβούλιο αυτό όμως δεν θα μπορεί να απορρίπτει ομαδικές απολύσεις, παρά μόνο θα ελέγχει την τήρηση της νομιμότητας. Αν μάλιστα το Συμβούλιο διαπιστώνει ότι τηρήθηκαν οι διαδικασίες ενημέρωσης και διαβούλευσης, οι απολύσεις θα μπορούν να γίνουν νωρίτερα από το προβλεπόμενο τρίμηνο.
3. Ψήφιση διάταξης με την οποία θα ορίζεται ότι παραμένουν σε αναστολή τόσο η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης αναφορικά με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις όσο και η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων
4. Αύξηση από τις 24 στις 48 ώρες της περιόδου προειδοποίησης για την πραγματοποίηση απεργίας.
5. Διαδικασίες εξπρές για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων όχι μόνο αναφορικά με τη νομικότητα της απεργίας αλλά και της απόφασης των εργοδοτών να μην καταβάλλουν αμοιβή στους μη απεργούς, εφόσον εξαιτίας της απεργίας δεν μπορούν να εργαστούν (λοκάουτ).
Στο αίτημα της κυβέρνησης για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων προβλέπεται παραπομπή σε μια επιτροπή. Ορίζεται ότι θα συγκροτηθεί ειδική ανεξάρτητη γνωμοδοτική επιτροπή η οποία έως τον Ιούνιο του 2017 θα παραδώσει πόρισμα αναφορικά με έναν ενδεχόμενο επαναπροσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής της υποχρεωτικής διαιτησίας με σκοπό την προώθηση ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων.
ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πάντως ότι στο πεδίο των εργασιακών επιδιώκεται ένας συμβιβασμός. Συνθετικά αυτού θα μπορούσαν να είναι, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, μια υπαναχώρηση από την ελληνική πλευρά στο μέτωπο των ομαδικών απολύσεων με παράλληλη υπαναχώρηση της πλευράς των δανειστών στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε έδειξε με τις δηλώσεις του στην Αθήνα και ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί.