Πριν από λίγες εβδομάδες μια βρετανική δημοσκόπηση έδειξε ότι ένας στους δύο άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών δεν γνωρίζει ποια είναι τα συμπτώματα των τριών κύριων μορφών καρκίνου του φύλου του, δηλαδή του καρκίνου του πνεύμονος, του προστάτη και του παχέος εντέρου.
Η άγνοια αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει συνέπεια να μην απευθύνονται οι άνδρες στον γιατρό ή, στην καλύτερη περίπτωση, να καθυστερούν να απευθυνθούν, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την υγεία τους.
Με αφορμή αυτή τη μελέτη, ζητήσαμε από την καθηγήτρια Επιδημιολογίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Χάρβαρντ Παγώνα Λάγιου, υπεύθυνη της Μονάδας Επιδημιολογίας Κακοηθών Νεοπλασιών του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, να μας πει ποια είναι τα συμπτώματα που ποτέ δεν πρέπει να αμελούν οι άνδρες.
1. Διαταραχές ούρησης. Καθώς μεγαλώνουν οι άνδρες μπορεί να εκδηλώσουν διάφορες διαταραχές κατά την ούρηση, όπως συχνουρία (ιδίως το βράδυ), διαφυγή ούρων, επιτακτική ούρηση, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης ή μειωμένη ροή ούρων. Παρότι αυτά τα συμπτώματα συνήθως οφείλονται σε κάτι αθώο (π.χ. καλοήθης υπερπλασία του προστάτη), μπορεί να οφείλονται και σε καρκίνο του προστάτη.
Αντίστοιχα, το αίμα στα ούρα μπορεί να οφείλεται και σε καρκίνο της ουροδόχου κύστης ή του νεφρού. Επομένως αν τα παρατηρήσετε, πρέπει να απευθυνθείτε σε ουρολόγο.
2. Συμπτώματα από το αναπνευστικό. Αν έχετε βήχα που αλλάζει χαρακτήρα (λ.χ. παύει να εκδηλώνεται μόνο το πρωί, αλλάζει η συχνότητα, η ένταση ή ο τόνος του), αιμόπτυση, δύσπνοια, εναλλασσόμενη ή επίμονη βραχνάδα (πάνω από 7 – 10 μέρες) χωρίς εμφανή λόγο ή πόνο στο στήθος ο οποίος είναι συνεχής ή εντείνεται με την αναπνοή, απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
Το ενδεχόμενο καρκίνου του πνεύμονα πρέπει να αποκλειστεί, ιδίως σε άτομα μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας και ακόμα περισσότερο αν είναι ή υπήρξαν καπνιστές.
3. Αλλαγές στους όρχεις. Αν ψηλαφήσετε έναν ανώδυνο όζο, νιώθετε τον όρχι βαρύ ή διογκωμένο, ή παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στον όρχι σας, πρέπει να απευθυνθείτε σε ουρολόγο.
Παρότι ο καρκίνος των όρχεων είναι σπάνιος (η πιθανότητα εμφάνισής του κατά τη διάρκεια της ζωής ενός άνδρα είναι κάτω του 1%, σε αντιδιαστολή με την πιθανότητα εκδήλωσης οποιασδήποτε μορφής καρκίνου η οποία ξεπερνά το 40%), τα συμπτώματα αυτά επιβάλλουν έλεγχο ακόμη και σε νεαρά αγόρια και άνδρες. Περίπου τα μισά κρούσματα καρκίνου των όρχεων καταγράφονται στις ηλικίες 20-34 ετών.
4. Αίμα στα κόπρανα. Μολονότι πιο πιθανό είναι να πρόκειται για αιμορροΐδες, είναι σημαντικό να αποκλειστεί το ενδεχόμενο καρκίνου στο παχύ έντερο.
5. Αλλαγές στον μαστό. Αν πιάσετε έναν όζο στο στήθος σας, πηγαίνετε στον γιατρό, ιδίως αν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού (τα υπαίτια γονίδια είναι κοινά στα δύο φύλα) διότι περίπου 1% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού καταγράφονται σε άνδρες.
6. Αλλαγές στο δέρμα. Αν ένας σπίλος (ελιά) που έχετε, παρουσιάσει αλλαγή στο σχήμα, στο μέγεθος ή στο χρώμα του, ή αρχίσει να αιμορραγεί, πρέπει να τον αξιολογήσει δερματολόγος για να αποκλείσει ότι πρόκειται για μελάνωμα. Το ίδιο και αν εμφανίσετε έναν νέο σπίλο που μοιάζει ύποπτα διαφορετικός από ό,τι οι υπόλοιποι στο δέρμα σας.
7. Επίμονα συμπτώματα από το πεπτικό. Αν δυσκολεύεστε να καταπιείτε, χάνετε βάρος ή κάνετε εμέτους, καθώς και αν έχετε καούρες που επιδεινώνονται ή δεν υποχωρούν ακόμα κι αν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, απευθυνθείτε στο γιατρό σας. Θα ελέγξει το ενδεχόμενο κακοήθειας του φάρυγγα, του οισοφάγου ή του στομάχου.
Ελεγχος απαιτείται και αν εμφανίσετε λευκές ή κόκκινες κηλίδες μέσα στο στόμα ή στα χείλη σας, ειδικά αν είστε καπνιστές, διότι μπορεί να οφείλονται σε καρκίνο του στόματος.
8. Αλλαγές στους λεμφαδένες. Η διόγκωση των λεμφαδένων που επιμένει επί περισσότερο από 2 – 4 εβδομάδες, ειδικά όταν είναι σκληροί και δεν πονάνε, πρέπει να αξιολογείται από γιατρό για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κακοήθειας (π.χ. λέμφωμα).
9. Ανεξήγητη απώλεια βάρους. Αν, χωρίς να έχετε προσπαθήσει να αδυνατίσετε, χάσετε πολύ βάρος (5 ή περισσότερα κιλά) σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, καλό είναι να μιλήσετε με τον γιατρό σας. Μερικές φορές η απότομη και ανεξήγητη απώλεια βάρους μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα καρκίνου.