Υπάρχει ο Μάσιμο Καρλότο που είναι συγγραφέας νουάρ μυθιστορημάτων (στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, Καστανιώτη και Κέδρος). Αλλά υπάρχει κι ένας «πολιτικός» Καρλότο. Ή μάλλον ένας πολιτικός ακτιβιστής με παρελθόν στην ακροαριστερή οργάνωση Λότα Κοντίνουα και μια κατηγορία για φόνο που τον υποχρέωσε να καταφύγει στη Λατινινή Αμερική πριν του δοθεί χάρη από τον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Με αυτή τη δεύτερη ιδιότητα, του πολιτικού όντος, και με το ιδεολογικό του φορτίο να παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο, μίλησε στα «ΝΕΑ» για το δημοψήφισμα, αλλά και για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα του και την Ευρώπη. Αισιόδοξος πολύ δεν είναι: ο λαϊκισμός είναι επικίνδυνος, η Αριστερά έχει χάσει τον προσανατολισμό της, οι κυβερνήσεις είναι δέσμιες των τραπεζών, οι πολίτες έχουν χάσει την ικανότητά τους να αγανακτούν και να οργίζονται. Ο κόσμος, τελικά, είναι «νουάρ».

Πώς φαντάζεστε την επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος για την Ιταλία αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη;

Κατά τη γνώμη μου, δεν θα αλλάξει τίποτε. Η πρόταση για τη συνταγματική μεταρρύθμιση χρησιμεύει μόνο για να κατευθυνθεί η Ιταλία σε πιο αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις. Αλλά τώρα πια είμαστε συνηθισμένοι σε αυτά.

Δεν φοβάστε, όπως άλλοι, ότι το Οχι είναι πιθανό να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και στη διάλυση της ευρωζώνης;

Δεν το πιστεύω καθόλου. Αντίθετα, θα μπορούσαν να υπάρξουν οι συνθήκες για να οδηγηθούμε σε έναν νέο εκλογικό νόμο που θα βασίζεται στην πραγματική δημοκρατία. Γιατί μόνο μια κυβέρνηση εκλεγμένη από τον λαό θα έχει τη νομιμοποίηση να προχωρήσει σε συνταγματικές αλλαγές. Οι φόβοι για τη νίκη του Οχι είναι καθαρή προπαγάνδα.

Η Ιταλία είναι συνηθισμένη στα δημοψηφίσματα. Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη έκφραση άμεσης δημοκρατίας;

Αλλες φορές ναι, άλλες όχι. Κάθε φορά εξαρτάται από το πόσο έχει ωριμάσει η συζήτηση. Το διαζύγιο, οι αμβλώσεις, η πυρηνική ενέργεια ήταν δημοκρατικές εκφράσεις, άλλα δημοψηφισματικά ερωτήματα δεν παρέσυραν τον κόσμο. Αυτό συνέβη πολλές φορές επειδή τα μέσα ενημέρωσης έκαναν μια συγκεκριμένη πολιτική επιλογή αρνούμενα να ενημερώσουν κατάλληλα την κοινή γνώμη.

Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ο επικίνδυνος λαϊκιστής που έχει λόγους να φοβάται η Ευρώπη; Ή η εικόνα στην Ιταλία είναι διαφορετική;

Εγώ πιστεύω ότι το Κίνημα του Γκρίλο είναι επικίνδυνα λαϊκιστικό. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, όμως, του δίνουν 30%. Κάτι που σημαίνει ότι για πολλούς Ιταλούς αποτελεί μια νόμιμη εναλλακτική. Το πρόβλημα είναι ότι σε αυτή την κατεστραμμένη από τον χειρότερο φιλελευθερισμό Ευρώπη ο λαϊκισμός μαγνητίζει την ψήφο των πιο απογοητευμένων και των πιο ευαίσθητων πολιτών στη «θορυβώδη» πολιτική.

Ο Ματέο Ρέντσι αυτοσυστήθηκε στην πολιτική σκηνή σαν οδοστρωτήρας. Τελικά έκανε πολλά σε αυτή την κατεύθυνση ή δεν έκανε τίποτα;

Ο Ρέντσι έκανε τη δουλειά του, έσωσε τις τράπεζες με τα χρήματα των Ιταλών, ενώ δημιουργεί μια νέα αγορά εργασίας που στερεί τους εργαζομένους από τα πλέον στοιχειώδη δικαιώματα. Ας πούμε ότι έκανε τον οδοστρωτήρα «χαμηλά». Στην κορυφή δεν άλλαξε τίποτα.

Η Αριστερά βγήκε για άλλη μια φορά διχασμένη. Μιλάμε πια για μια πολιτική μοίρα που δεν αλλάζει;

Η Αριστερά αποδείχθηκε ανίκανη να αντιμετωπίσει τα θεμελιώδη προβλήματα, αφήνοντας χώρο στην τελευταίας γενιάς ξενοφοβική Δεξιά. Διέρχεται μια κρίση χωρίς προηγούμενο που απομακρύνει τους αριστερούς από τις κάλπες.

Θα λέγατε ότι οι συμπατριώτες σας είναι περισσότερο απογοητευμένοι ή αγανακτισμένοι;

Οι συμπατριώτες μου έχουν χάσει εδώ και καιρό την ικανότητά τους να οργίζονται γιατί διαφορετικά θα είχαν υποχρεώσει την κυβέρνηση σε διαφορετικές επιλογές. Η απογοήτευση πλήττει μόνο τους φτωχούς, στις πιο πλούσιες περιοχές, όπως είναι η Βορειοδυτική Ιταλία όπου ζω, τα κεφάλαια της Μαφίας υποστηρίζουν την οικονομία με επενδύσεις σε νόμιμες δραστηριότητες. Και τον κόσμο δεν τον νοιάζει πια το πρόβλημα του ξεπλύματος.