Στα Τίρανα, αδελφές μου, στα Τίρανα

Κουίζ για δυνατούς λύτες: Ποιος διευθυντής δημόσιου πολιτιστικού οργανισμού, που μάλιστα γκρινιάζει για τη χαμηλή επιχορήγηση, αποφάσισε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει αρκετό καλλιτεχνικό δυναμικό και έστειλε αντιπρόσωπό του για προσλήψεις σε κρατική σκηνή των Τιράνων; Οι ευρόντες θα προσληφθούν ως… αλλοδαπό καλλιτεχνικό δυναμικό.

Αλκες, δάνεια και εγκλήματα. Δεν είναι παράξενο; Ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι κυβερνητικές διαπραγματεύσεις για τη χώρα, αυξάνεται ή μειώνεται το γέλιο. Το έχει παρατηρήσει ο δραστήριος –κυρίως κωμικός –ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιάννης Σαρακατσάνης στο «Δάνειο» του Τζόρντι Γκαλθεράν (που σκίζει για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο του Νέου Κόσμου). «Οταν τα πράγματα φαίνονται πιο σκούρα, τόσο πιο αστεία φαίνεται στο κοινό η παράσταση» μοιράζεται την παρατήρησή του. «Οταν τα πράγματα είναι πιο ήσυχα, γελάνε λιγότερο. Φαίνεται ότι η κωμωδία λειτουργεί εκτονωτικά» μου λέει. «Το ίδιο είχε γίνει και μετά τον Δεκέμβριο του 2008 με το “Μαμά Ελλάδα 2”, στο Θέατρο του Ηλιου και το Χώρα. Οταν άλλαξε η κυβέρνηση, το γέλιο μειώθηκε. Μόλις αποκαλύφθηκαν τα περί χρέους, ξαφνικά τα πράγματα άλλαξαν και το κοινό ξεκαρδιζόταν». Ο Γιάννης Σαρακατσάνης έχει ήδη στην πλάτη του 180 επιτυχημένες φουλ παραστάσεις –μαζί με τον Μιχάλη Οικονόμου –με το «Δάνειο», αλλά δεν μένει σε αυτό. Αναλαμβάνει ρόλο σκηνοθέτη (μαζί με τον Θανάση Ζερίτη) σε μια θεατρική σύμπραξη ολκής δύο δραστήριων θεατρικών ομάδων με διαφορά «ηλικίας» (σαραντάρηδες και τριαντάρηδες). Μιλάμε για τους AbOvo, την ομάδα του, και τους νεότερους 4frontal, οι οποίοι έχουν επίσης επιτυχίες στο ενεργητικό τους όπως «Η οικογένεια Μπες Βγες» του Γιάννη Ξανθούλη που επαναλαμβάνεται στο 104, ενώ ο σκηνοθέτης τους Θανάσης Ζερίτης συνεργάστηκε με τους Χριστίνα Σαμπανίκου και Βίκυ Αδάμου στο «Γύρισε πίσω» (που επαναλαμβάνεται στο 104). Η συνεργασία τους έχει τίτλο παράξενο: «Είσαι ένα κτήνος, Βίσκοβιτς» (όπου Βίσκοβιτς είναι «ένας δίγαμος παπαγάλος, ένας σκαραβαίος με τεράστια περιουσία, ένα ερωτευμένο με τον εαυτό του σαλιγκάρι, ένα σκουλήκι που ατύχησε στον έρωτα…»). Ιστορίες με ζώα όπως σκορπιοί, άλκες και άλλα εξωτικά. Στο 9ο Bob Theater Festival πρωτοσυναντήθηκαν και ανέβασαν το έργο οι δύο ομάδες. Και το εξέλιξαν έως τη νέα του μορφή, στο Bios. Με αμείλικτα ερωτήματα: «Πώς θα ήταν το Yellow Submarine αν το τραγουδούσαν σκαθάρια; Πώς κάνει οικογένεια ένας σκορπιός που σπέρνει τον τρόμο στην Αγρια Δύση; Πώς μπορεί η πρόωρη εκσπερμάτιση να σταθεί σωτήρια για το αλογάκι της Παναγίας;». Πάνω σε μετασχηματισμένα τραγούδια των Beatles, Λέοναρντ Κοέν αλλά και Παντελίδη η παράσταση, που φαντάζει παιδική, απευθύνεται σε μεγάλους και «φιλοσοφεί πάνω στη ζωή και την ύπαρξη». Το βιβλίο του Αλεσάντρο Μπόφα, στο οποίο βασίζεται, μιλάει για θάνατο, αγάπη, προδοσία, σεξ, πένθος. Και η χρήση των ζώων ως πρωταγωνιστών θυμίζει τους Μύθους του Αισώπου, όπως μου εξηγεί ο Γιάννης Σαρακατσάνης, που σκηνοθετεί και τις «72 ώρες» στο Ιδρυμα Κακογιάννη και το διαδραστικό θέαμα εγκλήματος και μυστηρίου –μετά δείπνου –«Reunion μετά θάνατον» στο Conviento del Arte.

Ωρα για συνεργασίες; Καθώς μιλούσαμε γι’ αυτές να θυμίσουμε τη συνεργασία του Εθνικού με τον Δήμο Αθηναίων, σε μια δράση λογοτεχνικής αφήγησης σε ένα «Κοντέινερ», που ξεκίνησε το Σάββατο στην Πλατεία Ομονοίας, όπως και την Κυριακή με τη συμμετοχή του καλλιτεχνικού διευθυντή Στάθη Λιβαθινού (φωτογραφία) και συνεχίζεται στις 10 και 11 Δεκεμβρίου στη Φωκίωνος Νέγρη, μπροστά στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, στις 17 και 18 Δεκεμβρίου στον Σταθμό Θησείο του Ηλεκτρικού, στις 27 και 28 Δεκεμβρίου στην οδό Ακαδημίας, δίπλα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (πάντα 12.00 – 15.00).
Δυο – δυο και χώρια. Δεν είναι οι μόνες συνεργασίες – σημεία των καιρών, που απαιτούν, αν δεν προϋποθέτουν, το «μαζί». Ηδη δύο θέατρα, το Επί Κολωνώ και το Σύγχρονο, συνεργάζονται σε παραγωγές, ενώ το Εθνικό ξεκίνησε (θα διαρκέσει έως τον Μάρτιο) ακόμη μία κοινή δράση με το Μουσείο Μπενάκη –στην Κουμπάρη 1 -, «Από τη σιωπή της προθήκης στον θεατρικό λόγο», με παραστάσεις στις οποίες ως πρωταγωνιστές «μιλούν» τα εκθέματα, σε σκηνοθετική επιμέλεια του Στρατή Πανούριου. Από 13 Δεκεμβρίου ξεκινά το «Σκόρδα κεφάλια δώδεκα, κρομμύδια δεκαπέντε», με άξονα ποιήματα που διεκτραγωδούν την πείνα και τα δεινά που βίωσε ο βυζαντινός ποιητής του 12ου αιώνα Θεόδωρος Πρόδρομος ή Πτωχοπρόδρομος. Αντίθετα, το Εθνικό άφησε τη διττή δράση «6 συγγραφείς ζητούν το κοινό τους», με τον υπότιτλο «Αν όχι τώρα πότε; Τώρα τι; Τώρα τίποτα; Τώρα όλα», με Εργαστήριο Νέων Θεατρικών Συγγραφέων, με τους Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, Βασίλη Κατσικονούρη, Ελένη Ζιώγα, υπό τη διεύθυνση του Ηρακλή Λογοθέτη (αιτήσεις έως 23 Δεκεμβρίου), μαζί με τον Διαγωνισμό Σύγχρονου Θεατρικού Εργου. Η δράση, αρωγός της νέας ελληνικής θεατρικής δημιουργίας, υιοθετήθηκε τελικά από το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με τη στήριξη της Εθνικής Τράπεζας. Με προοπτική τρία έργα από το Εργαστήριο και τρία από τον διαγωνισμό να παρασταθούν στο Ιδρυμα, σε ένα δεκαήμερο νέας δημιουργίας.

Χορεύοντας με τον ανεξέλεγκτο εαυτό

Μια ηθοποιός καταρρέει στη διάρκεια μιας παράστασης «Ηλέκτρας» και επιλέγει τη σιωπή. Μια νοσοκόμα αναλαμβάνει τη φροντίδα της και απομονωμένες σε ένα εξοχικό, μαζί αγγίζουν τα όρια της ανθρώπινης ψυχής. Θα μπορούσε να ήταν τόσο απλή η ιστορία. Βασισμένη στο αρχικό και το τελικό (με περισσότερες πληροφορίες) σενάριο τουΙνγκμαρ Μπέργκμανγια την «Persona» του, τα οποία επεξεργάστηκαν δραματουργικά οΑλέξανδρος Λούντζηςμαζί με τη νεότατη σύζυγό του πλέονΑναστασία Μητροπάνου, κόρη του αξέχαστουΔημήτρη Μητροπάνου. Δεν είναι όμως τόσο απλή, μου εξηγεί οΔημήτρης Αγαρτζίδης, που τη σκηνοθετεί μαζί με τηΔέσποινα Αναστασόγλου, για την ομάδα Elephas Tiliensis, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (με τιςΔέσποινα Κούρτη, Βίκυ Κατσίκαφωτογραφία). «Το έργο μιλάει για το πώς μπορούμε να έρθουμε αντιμέτωποι με τον καλό και τον κακό μας εαυτό, με τις δυσκολίες μας και τον εαυτό μας τον κληρονομικό. Μιλάει για την αναζήτηση ισορροπίας ανάμεσα στο ποιος φαίνομαι ότι είμαι, ποιος θέλω να είμαι και ποιος είμαι στ’ αλήθεια» μου λέει οΔημήτρης Αγαρτζίδης. «Η συνάντηση των δύο γυναικών είναι εκρηκτική γιατί βγαίνει και ο ανεξέλεγκτος εαυτός –και αυτό τρομάζει».