Οι άνθρωποι που κάνουν αλλεπάλληλες αυστηρές δίαιτες και ξαναπαίρνουν τα χαμένα κιλά, καταλήγουν να παχαίνουν επειδή ενεργοποιείται ένας πρωτόγονος μηχανισμός διαφύλαξης των θερμίδων, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Όπως έδειξε, οι ριζικές αλλαγές στην κατανάλωση φαγητού κάνουν τον εγκέφαλο να νομίζει ότι τα αποθέματα τροφής άλλοτε είναι επαρκή και άλλοτε όχι, και έτσι προετοιμάζεται για έναν δυνητικά επερχόμενο λιμό δίνοντας στον οργανισμό το μήνυμα να αποθηκεύσει έξτρα λίπος.
Ο ίδιος μηχανισμός είναι αυτός που κάνει ορισμένα πουλιά, όπως ο κοκκινολαίμης, να παχαίνουν πριν μπει ο χειμώνας, λένε οι ερευνητές.
Τα νέα ευρήματα, που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση «Evolution, Medicine and Public Health», βασίζονται σε παρατηρήσεις ζώων στη φύση, τις οποίες πραγματοποίησαν επιστήμονες από τα πανεπιστήμια του Μπρίστολ και του Έξετερ.
Με βάση τις παρατηρήσεις τους, οι επιστήμονες δημιούργησαν το μαθηματικό μοντέλο ενός ζώου που ξέρει πότε υπάρχει αφθονία και πότε περιορισμός του φαγητού, αλλά ποτέ δεν ξέρει πότε θα αλλάξουν τα πράγματα, επομένως πρέπει να μάθει να προσαρμόζεται στις συνθήκες.
Το μοντέλο έδειξε πως όταν η τροφή περιορίζεται συχνά (όπως συμβαίνει με τις αλλεπάλληλες δίαιτες), το ιδανικό ζώο (δηλαδή αυτό που θα έχει τις περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης) είναι αυτό που αυξάνει το σωματικό βάρος του ανάμεσα σε δύο περιόδους πείνας (όταν το φαγητό είναι άφθονο).
«Το εκπληκτικό είναι ότι το μοντέλο μας προέβλεψε πως αυτό το ζώο θα παχύνει περισσότερο απ’ όσο ένα άλλο το οποίο είχε πάντα μία σταθερή πρόσληψη τροφής, ακόμα κι αν αυτή ήταν αυξημένη», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Άντριου Χίγκινσον, λέκτορας Ψυχολογίας στο Έξετερ.
«Το εύρημα αυτό είναι ό,τι ακριβώς βλέπουμε σε όσους κάνουν συχνά αυστηρή δίαιτα αλλά για λίγο, οπότε ξαναπαχαίνουν.Και υποδηλώνει πως όταν ξέρει ο οργανισμός ότι η παροχή φαγητού είναι αξιόπιστη, δεν υπάρχει ανάγκη να αποθηκεύει λίπος για προληπτικούς λόγους».
Οι άνθρωποι αναπτύχθηκαν σε ένα σκληρό περιβάλλον, όπου άλλοτε η παροχή τροφής ήταν άφθονη και άλλοτε λιγοστή, και έτσι ανέπτυξαν τον μηχανισμό της προληπτικής αποθήκευσης σωματικού λίπους για να έχουν πλεονέκτημα επιβίωσης.
Ωστόσο στον σύγχρονο κόσμο πολλοί άνθρωποι ενεργοποιούν μόνοι τους τον φαύλο κύκλο της υπερκατανάλωσης φαγητού και της στέρησης, με συνέπεια να αποδιοργανώνουν τον οργανισμό τους.
«Η λύση είναι να προσπαθεί να αδυνατίσει κανείς σιγά-σιγά αλλά σταθερά», επισήμανε ο δρ Χίγκινσον. «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι αυστηρές δίαιτες είναι καταστροφικές για το σωματικό βάρος και ότι προτιμότερο είναι να προσπαθεί κανείς να περιορίσει σιγά-σιγά το φαγητό του ώστε να χάσει βάρος σε βάθος χρόνου».