Πολύς χρόνος δεν του μένει ακόμα στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ –υποψήφιος πρόεδρος Δημοκρατίας της Γερμανίας που θα αναδειχθεί τον Φεβρουάριο –επισκέφθηκε την Ελλάδα για να κλείσει στο μέτρο του δυνατού όσα μέτωπα μπορεί. Ο απολογισμός δεν είναι και ενθουσιώδης.

Το Κυπριακό, λόγω της κρίσιμης φάσης της διαπραγμάτευσης, ήταν ψηλά στην ατζέντα της γερμανικής πλευράς. Φάνηκε από την ένθερμη προτροπή του Σταϊνμάγερ προς τις δύο πλευρές «να μη δειλιάσουν» στα τελευταία μέτρα μιας μακράς πορείας, που είναι και «τα πιο δύσκολα», την ώρα που ο ομόλογός του Νίκος Κοτζιάς και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος εστίαζαν επίμονα στην αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και στο ζήτημα των εγγυήσεων. Και η συνάντηση με τον Τσίπρα άφησε τη γεύση ότι στο Κυπριακό τίποτα ακόμα δεν έχει κριθεί. Η γερμανική κυβέρνηση επενδύει στη θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων ως θετικό μήνυμα για την πληττόμενη πανταχόθεν ΕΕ.

Η γερμανική διπλωματία θεώρησε ότι η ρητορική του Ερντογάν για αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης είναι για εσωτερική κατανάλωση στην Τουρκία. Η αρχή του απαραβίαστου των συνόρων είναι ιερή, κυρίως μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Ο Σταϊνμάγερ ήταν αναμενόμενο να χαρακτηρίσει και στην Αθήνα «αδιανόητη» την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης. Αλλά επειδή κανείς πλέον δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τον Ερντογάν, αποφασίστηκε –κόντρα στην αρχική άρνηση της Τουρκίας –η παράταση της αποστολής του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο υπό γερμανική διοίκηση. Η παρουσία των νατοϊκών ναυτικών δυνάμεων αποτελεί πρόσθετη διασφάλιση της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.

Στα διμερή ελληνογερμανικά ο Σταϊνμάγερ θέλησε να μεταφέρει στην Ελλάδα το άλλο πρόσωπο της Γερμανίας, στον αντίποδα του Σόιμπλε που μιλά για την Ελλάδα με το μάτι στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές. Ο Τσίπρας έθεσε ξανά το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων. Το είχε ξεχάσει στο μεταξύ η κυβέρνηση, αλλά το θυμάται όταν θεωρεί ότι την εξυπηρετεί ως εργαλείο πίεσης στο Βερολίνο. Η ανακίνησή του, αν δεν σχετίζεται με την επίκαιρη διαπραγμάτευση με τους εταίρους για το Μνημόνιο, προοιωνίζεται μάλλον νέο κύκλο ελληνογερμανικών τριβών.

Η τελευταία επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ στην Ελλάδα ήταν και η πρώτη επίσκεψη του (μελλοντικού) προέδρου της Δημοκρατίας Σταϊνμάγερ. Φάνηκε ιδιαίτερα στο κομμάτι που αφορούσε το τραυματικό ιστορικό παρελθόν. Υπό αυτό το πρίσμα, η επίσκεψη του Σταϊνμάγερ στην Εβραϊκή Συναγωγή Θεσσαλονίκης ήταν και μία πρόβα για την παράδοση που θέλει τους γερμανούς προέδρους της Δημοκρατίας να επισκέπτονται συμβολικούς τόπους ως έμπρακτη συγγνώμη για τη ναζιστική θηριωδία στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: ο Ρίχαρντ φον Βαϊτσέκερ το 1987 την Καισαριανή, ο Γιοχάνες Ράου το 2000 τα Καλάβρυτα και ο Γιόαχιμ Γκάουκ το 2014 τους Λιγκιάδες Ιωαννίνων.

ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. Ο Σταϊνμάγερ ως υπουργός Εξωτερικών θέσπισε το Ταμείο για το Μέλλον που χρηματοδοτεί μονομερώς δράσεις συμφιλίωσης με «μαρτυρικούς» τόπους που δεν καλοβλέπει η ελληνική κυβέρνηση. Η φιλόδοξη πρόταση για τη θέσπιση ενός μόνιμου Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας επίσης καρκινοβατεί. Είχε περάσει από τους Σοσιαλδημοκράτες στο πρόγραμμα της κυβέρνησης Μέρκελ, εξαγγέλθηκε το 2014 από τους προέδρους της Δημοκρατίας Γιόαχιμ Γκάουκ και Κάρολου Παπούλια. Αλλά πέραν των αντικειμενικών δυσχερειών, όπως η απουσία δομών οργάνωσης της νεολαίας στην Ελλάδα, αντιμετωπίστηκε εξ αρχής δύσπιστα από τη σημερινή κυβέρνηση. Η γερμανική πλευρά θα ήταν διατεθειμένη να δεχθεί ανισομερή χρηματοδότηση εξαιτίας των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Αλλά στο Σχέδιο Δράσης που εξήγγειλαν Κοτζιάς και Σταϊνμάγερ στην Αθήνα γίνεται μικρή αναφορά στο Ιδρυμα Νεολαίας που αντίστοιχό του η Γερμανία έχει μόνον με τη Γαλλία και την Πολωνία.

Ευήκοον ους τείνει το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών για τη διευθέτηση του προβλήματος με το ελληνικό σχολείο στο Μόναχο. Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», ο Τσίπρας έθεσε στον Σταϊνμάγερ το ζήτημα του ελληνικού σχολείου στη βαυαρική πρωτεύουσα, η ανέγερση του οποίου σταμάτησε με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της πόλης τον Οκτώβριο να επιστραφεί το οικόπεδο μετά την εκπνοή των προθεσμιών για την αποπεράτωση του σχολείου.

Αλλά η πολιτική βούληση δεν αρκεί για εναλλακτικές προτάσεις που υπάρχουν, πρέπει να πειστεί και το δημοτικό συμβούλιο του Μονάχου.