Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ύστερα από δύο χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η χώρα βρίσκεται ακριβώς στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν τον Δεκέμβριο του 2014. Είναι σαν να πάγωσε ο χρόνος και η σημερινή κυβέρνηση να ετοιμάζεται να πανηγυρίσει το success story που λοιδορούσε πριν από δύο χρόνια. Το κλείσιμο της αξιολόγησης, δηλαδή, την ελάφρυνση του χρέους και την προληπτική πιστοληπτική γραμμή.
Ακόμη όμως και αν όλα αυτά συμβούν, η χώρα θα φτάσει σε αυτό τον ενδιάμεσο σταθμό όχι με απλή καθυστέρηση αλλά έπειτα από επώδυνο και δαπανηρό εκτροχιασμό, που λίγο έλειψε να αποβεί μοιραίος οδηγώντας τη εκτός ευρωζώνης. Για να αποκατασταθεί η ομαλή τροχιά δαπανήθηκαν χρόνος και δυνάμεις. Και οι πολίτες επιβαρύνθηκαν με επιπλέον χρέος 86 δισ.
Τον Δεκέμβριο του 2014 η χώρα, πράγματι, βρέθηκε μια ανάσα από την επιστροφή στην κανονικότητα. Εκκρεμούσε το κλείσιμο της αξιολόγησης συνδεδεμένο, στη χειρότερη εκδοχή, με μέτρα 2 δισ. ευρώ. Και με βάση τη συμφωνία του Eurogroup του 2012, έχοντας επιτύχει πρωτογενή πλεονάσματα, η χώρα μπορούσε να αρχίσει τη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους. Μια ελάφρυνση που σε αδρές γραμμές περιελάμβανε τη μείωση των επιτοκίων και την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Η οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα έδειχνε σημεία ανάκαμψης όπως και οι εξαγωγές και οι επενδύσεις.
Αυτή η συντεταγμένη επιστροφή στην κανονικότητα αρχικά υπονομεύθηκε και τελικά ανακόπηκε άκριτα από την τότε αντιπολίτευση. Μετά την ανάληψη της εξουσίας, οι εξωπραγματικές θέσεις της για το σχίσιμο των Μνημονίων και τη μονομερή διαγραφή του χρέους οδήγησαν σε μια καταστροφική διαπραγμάτευση και σε τρίτο Μνημόνιο ύψους 86 δισ. ευρώ. Εν τω μεταξύ, όμως, οι τράπεζες κατέρρευσαν. Αναγκάστηκαν σε νέα κεφαλαιοποίηση και τελικά πέρασαν σε ξένα χέρια. Τα capital controls έφεραν ασφυξία στην αγορά, οι επενδυτές εγκατέλειψαν τη χώρα και το Χρηματιστήριο κατέρρευσε. Για να ισορροπήσουμε και πάλι ύστερα από αυτή την περιδίνηση δαπανήσαμε χρόνο, δυνάμεις και κεφάλαιο. Μειώθηκε επιπλέον το ΑΕΠ και αυξήθηκε ο δανεισμός της χώρας μέσα από ένα τρίτο Μνημόνιο.
Η επιστροφή στα δεδομένα του 2014 έγινε με πολύ βαρύ τίμημα. Οι δείκτες ισχύος της χώρας επιδεινώθηκαν δραματικά με αποτέλεσμα στα οικονομικά προβλήματα να προστεθούν και οι εθνικοί κίνδυνοι. Η αποδυνάμωση της χώρας πυροδότησε τις αναθεωρητικές ορέξεις των γειτόνων μας. Στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν, οι συνθήκες σε Ευρώπη και Αμερική άλλαξαν. Προς το χειρότερο. Ολα αυτά έχουν κάνει την επίτευξη συμφωνίας δυσχερέστερη, τα μέτρα βαρύτερα και τον βαθμό αβεβαιότητας για το αποτέλεσμα μεγαλύτερο. Η κυβέρνηση δεν έχασε απλώς δύο χρόνια. Προξένησε ζημιά στη χώρα και την εξέθεσε σε πολλαπλούς κινδύνους. Και γι’ αυτό η ευθύνη της είναι ακόμη βαρύτερη.
Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής πανεπιστημίου και πρώην υπουργός