«Ο Σέρτζιο Ματαρέλα μου ζήτησε να παραμείνω μέχρι την υπερψήφιση του προϋπολογισμού κι εγώ δεν μπορούσα να συμπεριφερθώ σαν το παιδάκι που φεύγει με την μπάλα του επειδή έχασε»: είναι η εξήγηση που έδωσε ο Ματέο Ρέντσι αργά προχθές το βράδυ μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, όταν και αποδέχθηκε την πρόταση του αρχηγού του ιταλικού κράτους να παγώσει για μερικές ημέρες την υποβολή της παραίτησής του. «Φυσικά», πρόσθεσε, «τώρα θα πούνε ότι είμαι κολλημένος με την καρέκλα. Αν όμως έφευγα αμέσως, θα έλεγαν ότι είμαι ανεύθυνος».
Για να αποδείξει ότι είναι απολύτως ειλικρινής, ο απερχόμενος πρωθυπουργός ακύρωσε όλες τις θεσμικές συναντήσεις των επόμενων ημερών. Οπως φαίνεται, όμως, τις επικρίσεις δεν θα τις γλιτώσει –ούτε και έναν νέο γύρο εσωκομματικής σύγκρουσης. Γιατί, αντίθετα απ’ ό,τι είχε αφήσει να διαφανεί αρχικά, ο Ρέντσι προτίθεται να κρατήσει την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος. Κι αν μαζί με την πρόθεση επιβεβαιωθεί το σενάριο των πρόωρων εκλογών τον Φεβρουάριο, τότε το συμπέρασμα είναι ένα: ο Ματέο Ρέντσι έφυγε για να μείνει. Με ποιον τρόπο; Είναι πολύ νωρίς για να δοθεί απάντηση. Ο 40άρης Ρέντσι πάντως δείχνει ότι δεν σκοπεύει να κάνει αυτό που συνιστούσε στην προηγούμενη πολιτική γενιά: να αποσυρθεί όπως αποσύρονται από την κυκλοφορία τα παλιά σαράβαλα.
Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι ακριβώς το φάντασμα που δεν πρέπει να εμφανιστεί πάνω από την Ιταλία (και την Ευρώπη). Πρώτον, φαίνεται ότι τις θέλουν όλα τα κόμματα. Και δεύτερον, η ήπια αντίδραση των αγορών έδειξε ότι οι κραδασμοί ως επί το πλείστον απορροφήθηκαν. Κανένας πανικός για το Οχι στο δημοψήφισμα που οδήγησε στην παραίτηση του ευρωπαϊστή Ρέντσι, καμιά δραματική βουτιά των χρηματιστηρίων για το ενδεχόμενο το επόμενο κυβερνών κόμμα να είναι αυτό του Μπέπε Γκρίλο. Το «Εκόνομιστ» είχε μάλλον προβλέψει σωστά ότι η Ιταλία είναι συνηθισμένη στις πολιτικές κρίσεις. Οπως αποδεικνύεται, στις πολιτικές κρίσεις της Ιταλίας είναι πλέον συνηθισμένη και η Ευρώπη.
Στην Ιταλία, πάντως, μεσολαβεί ένα ερώτημα; Τι θα κάνει ο Ρέντσι μετά την έγκριση του προϋπολογισμού, διαδικασία που ολοκληρώνεται μέσα στις επόμενες δυο-τρεις ημέρες; Το πρωθυπουργικό μέγαρο, γράφει η «Κοριέρε ντέλα Σέρα», επισκέφθηκαν αρκετοί εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου για να ζητήσουν από τον Ρέντσι να μην εγκαταλείψει την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος. Και τον έπεισαν. Γιατί το πρωί ο Ρέντσι δήλωνε ότι «θα πάει στην Αμερική για έξι μήνες». Και το απόγευμα ότι «μένει γραμματέας του κόμματος». Η επίσημη δικαιλογία είναι ότι πρέπει να χειριστεί τη μεταδημοψηφισματική εσωκομμματική κατάσταση. Στην ουσία, θέλει να πάει στις εκλογές χωρίς να προηγηθεί συνέδριο του κόμματος. Εκεί, προσθέτει η ιταλική εφημερίδα, όπου θα τον έψηναν σε σιγανή φωτιά οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι.
Στη φαρέτρα του για να αντιμετωπίσει αυτούς τους τελευταίους υπάρχει κι ένα εκλογικό επιχείρημα: στο δημοψήφισμα ήταν ουσιαστικά μόνος εναντίον όλων και απέσπασε το 40% -τόσο ήταν το ποσοστό που είχε πάρει και στις ευρωεκλογές και είχε θεωρηθεί θρίαμβος. Επομένως, έχει ισχυρό έρεισμα στην εκλογική βάση κι ένα νέο πολιτικό κεφάλαιο το οποίο δεν είναι διατεθειμένος να πετάξει στα σκουπίδια. Ο άλλος υπολογισμός των υποστηρικτών του γίνεται στην κοινοβουλευτική ομάδα του Δημοκρατικού Κόμματος. Εκεί, οι βουλευτές που θα ήταν διατεθειμένοι να ακολουθήσουν τον ηγέτη τους παντού υπολογίζονται περίπου σε εκατό. Κι αυτός ο αριθμός είναι μια προίκα που κανείς πολιτικός δεν χαρίζει όχι μόνο σε εχθρούς αλλά και σε φίλους.
Μένει να καμφθούν οι αντιρρήσεις του προέδρου της Δημοκρατίας. Ο Ματαρέλα δεν θέλει τις πρόωρες εκλογές και εάν περνούσε από το χέρι του θα «πάγωνε» τον Ρέντσι στη θέση του πρωθυπουργού ώς τη λήξη της παρούσας Βουλής το 2018. Ακόμη όμως και αν ο απερχόμενος πρωθυπουργός έκανε δεύτερες σκέψεις και φλέρταρε με την ιδέα, θα βρισκόταν αντιμέτωπος με το εσωκομματικό μέτωπο που ζητεί ήδη την παραίτησή του ακόμη και από το κόμμα. Στο μεταξύ, θα πρέπει να βρεθεί ο επόμενος πρωθυπουργός –είτε παραμείνει στη θέση ώς τις εκλογές του 2018 είτε κυβερνήσει μέχρι τον Φεβρουάριο και αφού προηγουμένως έχει αποσπάσει τη συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων για έναν νέο εκλογικό νόμο. Οι πρωθυπουργήσιμοι, αναφέρουν τα ιταλικά Μέσα, είναι τρεις υπουργοί: ο Πιερ Κάρλο Πάντοαν, ο Πάολο Τζεντιλόνι και ο Ντάριο Φραντσεσκίνι.
