Με «μοντέλο Κριμαίας» απειλεί τώρα η Αγκυρα!

Επισείοντας «μοντέλο Κριμαίας» η Αγκυρα ευθέως διεμήνυσε προθέσεις ενεργοποίησης προσαρτησιακών διαδικασιών στο Κυπριακό, σε περίπτωση νέου ναυαγίου στις διαπραγματεύσεις. Κάτι που διαβιβάσθηκε προς τη Λευκωσία (και μέσω αυτής προς την Αθήνα) τόσο από τον ειδικό αντιπρόσωπο του Μπα Κι Μουν όσο και από αμερικανούς διπλωμάτες που κινούνται αθόρυβα μεν, εντατικά δε για προδιασφάλιση συμβιβαστικής διεξόδου στο πρόβλημα. Δίδοντας παράταση ζωής στον (διασωληνωμένο στην Εντατική) διάλογο, μετά το έμφραγμα στο Μον Πελεράν.

Αυτά είναι ακριβώς που επέτειναν στο έπακρο τις ανησυχίες για τετελεσμένα, οδηγώντας στην ήδη αποδοχή του νέου οδικού χάρτη, που θα φέρει τις δύο πλευρές (και άλλους ενδιαφερομένους) στη Γενεύη. Οπου η ελληνική πλευρά με βεβαιότητα περιμένει έως και τελεσιγραφικές απαιτήσεις σε ό,τι αφορά τα τρία κρίσιμα ζητήματα: α) του εδαφικού διαμοιρασμού της κυπριακής επικράτειας, β) της νομής των εξουσιών σε επίπεδο κεντρικής διακυβέρνησης, γ) των εγγυήσεων και της ασφάλειας γενικότερα.

Η επαναδιατυπούμενη απειλή της Αγκυρας προς μεν τη Λευκωσία περνά μέσα από την άμεση προοπτική μαζικής «πολιτογράφησης» εποίκων. Των οποίων οι ροές συνεχίζονται προς τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη, ανατρέποντας άρδην τις πληθυσμιακές ισορροπίες, ακόμη και έναντι των γηγενών Τουρκοκυπρίων. Κι αυτό, για τη διασφάλιση του επιθυμητού αποτελέσματος σε περίπτωση «κριμαϊκού τύπου» δημοψηφίσματος για προσάρτηση. Προς δε την Αθήνα εκδηλώνεται με κατακόρυφη κλιμάκωση των σαφώς επιθετικών προκλήσεων στις ευπαθέστερες περιοχές των ελληνικών κυριαρχικών ορίων. Με το ενδεχόμενο «θερμού επεισοδίου» να επικρέμαται ως εκβιαστική δαμόκλειος σπάθη.

Και αυτό το δεύτερο συνάπτεται –σύμφωνα με αρμόδιους του ελληνικού ΥΠΕΞ –με προθέσεις της Αγκυρας για προαγωγή (αμέσως μετά το Κυπριακό και αναλόγως της τροπής του) πακέτου «συνολικών ρυθμίσεων» στις ελληνοτουρκικές διαφορές. Οι οποίες βεβαίως για την Αθήνα δεν υπάρχουν, πέραν εκείνων για την υφαλοκρηπίδα.

Να λεχθεί παρεμπιπτόντως ότι, σύμφωνα με διπλωματικές εκθέσεις, την Τουρκία έχει εξαγριώσει κυριολεκτικά η συνεμπλοκή αιγυπτιακών δυνάμεων σε στοχευμένες αεροναυτικές ασκήσεις στις νοτιοανατολικές παρυφές του Αιγαίου. Οπου η Αγκυρα επικεντρώνει τις βλέψεις της. Στοχεύοντας ευθέως σε αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Επανερχόμενοι στο Κυπριακό, ενδεικτικό των παρασκηνιακών ζυμώσεων που κλιμακώνονται αλλά και των ανησυχιών που αναπτύσσονται για τις συνέπειες τυχόν νέου ναυαγίου είναι η παρατήρηση βρετανού διπλωμάτη προς ελληνοκύπριους συνομιλητές του στη Λευκωσία (στο περιθώριο της επίσκεψης του ΥΠΕΞ Μπόρις Τζόνσον). Οτι δηλαδή, «λύση ακόμη και με καισαρική τομή θα είναι συμφερότερη από εκτός ελέγχου υποτροπή»! Η οποία προεξοφλείται σε περίπτωση αδιεξόδου. Και τόσο αυτές οι εκτιμήσεις που υποβάλλονται προειδοποιητικά όσο και άλλες ομοιότυπες συστάσεις έχουν διαμορφώσει κλίμα πρωτοφανούς αβεβαιότητας. Που επιδρά τελικά ως αδυσώπητος μοχλός καταναγκασμού. Και που δημιουργεί κατάσταση νευρικότητας στο Προεδρικό της Λευκωσίας. Αισθητή αρκούντως και στην Αθήνα. Προς την οποία και στρέφονται τώρα περισσότερο οι πιέσεις για συναινετική αντιμετώπιση των εξελίξεων, ενόψει και της διάσκεψης στη Γενεύη αρχές Ιανουαρίου.

Το ΥΠΕΞ προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τόσο τις ακριβείς προθέσεις όσων έως και αυτοβούλως διαμεσολαβούν παρεμβαίνοντας όσο και τα πραγματικά όρια των κινδύνων που επισείονται. Τους οποίους –όπως διαμηνύθηκε και προς τη Λευκωσία –η Αθήνα δεν τους υποτιμά μεν, τους εντάσσει όμως στο πλαίσιο αναμενόμενων πιέσεων (ακόμη και εκβιασμών) ενόψει Γενεύης και όσων αυτονοήτως κυοφορούνται. Απλώς η Αθήνα εκτιμά ότι η Αγκυρα έχει ανοίξει πολύ ευρύτερα ζητήματα και τείνει να δεσμευθεί (πέραν συναισθηματικών φαντασιώσεων) σε ακραίες θέσεις, από τις οποίες δύσκολα θα μπορέσει να απεμπλακεί. Οπότε, ακόμη και αίσιες εξελίξεις αν υπάρξουν στο Κυπριακό, δεν θα επαρκούν για κατευνασμό αυτών που οι ρητορικές Ερντογάν διεγείρουν. Ακόμη και αν δηλαδή κερδίσουν και πάρουν πέραν λογικής και δέοντος.

Απλώς η ζεύξη των δύο πόλων στις ελληνοτουρκικές τριβές περιπλέκει αντί να απεμπλέξει τα προβλήματα. Ενεργοποιώντας δυναμικές (και δημιουργώντας προοπτικές) έως και μοιραίων ενδεχομένων. Αυτό απασχολεί αυτή τη στιγμή την Αθήνα. Και τις ανησυχίες της τις διατύπωσε τόσο σε επίπεδο συμμαχικών ταγών όσο και προς την κατεύθυνση των ευρωπαϊκών θεσμών. Οι οποίοι και τις συμμερίζονται. Παρότι τηρούν αποστάσεις, προκειμένου να μη συνεμπλακούν άμεσα. Κάτι που θα κλιμακώσει τις αντιθέσεις με την Αγκυρα, που ήδη βρίσκονται σχεδόν στο κόκκινο.