Ο στόχος τέθηκε προχθές, πρώτη ημέρα των διαβουλεύσεων, από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Κι αυτός δεν είναι άλλος από το να έχει αποκτήσει κυβέρνηση η χώρα του ώς την ερχόμενη Πέμπτη και με επικεφαλής ο οποίος θα έχει γίνει γνωστός τρεις ημέρες νωρίτερα. Θα τα καταφέρει; Από την απάντηση στο ερώτημα θα φανεί η διάρκεια της πολιτικής κρίσης με την οποία είναι αντιμέτωπη αυτή τη φορά η Ιταλία. Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη σε μια χώρα που έχει αλλάξει 63 κυβερνήσεις τα τελευταία εβδομήντα χρόνια. Είναι όμως η πρώτη σε ένα τέτοιο ευρωπαϊκό περιβάλλον: δηλαδή εντός ευρωζώνης και με τις Βρυξέλλες να παρακολουθούν την κάθε της κίνηση και ενίοτε να επεμβαίνουν στην οικονομική της πολιτική.
Η Ιταλία είναι ο τελευταίος μεγάλος ασθενής της ΕΕ και η απόδειξη δεν βρίσκεται τόσο στην αναιμική της ανάπτυξη όσο στα δομικά προβλήματα του τραπεζικού της συστήματος. Ο συνδυασμός αυτός καθιστά επείγουσα για τον πρόεδρο της Δημοκρατίας την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα του κυβέρνηση το συντομότερο δυνατόν. Ο Σέρτζιο Ματαρέλα συναντήθηκε το βράδυ της Πέμπτης με τον πρώην πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο και τους προέδρους των δυο Σωμάτων του Κοινοβουλίου. Χθες ήταν η σειρά των μικρότερων κομμάτων και σήμερα των μεγάλων. Θα βγει λευκός καπνός από το Κυρινάλιο; Θα φανεί. Σε κάποιες περιπτώσεις, πάντως, το αποτέλεσμα της συνάντησης είναι προδιαγεγραμμένο. Η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά δεν συζητά τίποτε λιγότερο από εκλογές αμέσως –ο ηγέτης απείλησε ότι σε διαφορετική περίπτωση θα καλέσει τους οπαδούς του να κατεβούν στους δρόμους. Αλλά εκλογές ζητά και το Κίνημα των 5 Αστέρων. Το κόμμα του λαϊκιστή Μπέπε Γκρίλο επανέφερε επίσης την πρότασή του περί δημοψηφίσματος για το ευρώ, ενώ έχει αποκλείσει τη συνεργασία με τα άλλα κόμματα, στο όνομα της απόλυτης ρήξης με το «παλιό».
Η στρατηγική των δύο αυτών κομμάτων είναι σαφής: επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν εκλογικά το Οχι του δημοψηφίσματος πριν στεγνώσει η πατίνα του. Από την άλλη πλευρά, το Δημοκρατικό Κόμμα δεν έχει χρεωθεί την ήττα, μολονότι ο Ματέο Ρέντσι είναι ο ηττημένος του δημοψηφίσματος. Κι αυτός, πάντως, ποντάρει στο καθόλου ευκαταφρόνητο 40% που απέσπασε η πρότασή του για τη συνταγματική αναθεώρηση στις κάλπες. Εκεί βλέπει μια δυνάμει εκλογική πελατεία που θα μπορούσε να τον ακολουθήσει είτε διεκδικήσει την ψήφο της ως επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος είτε ως ενός δικού του πολιτικού σχηματισμού, όπως του προτείνουν να κάνει οι πιστοί του «ρεντσικοί».
Από τις κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού, πάντως, συνάγονται δύο συμπεράσματα: το ένα είναι ότι δεν θα αποσυρθεί από την πολιτική, όπως είχε αφήσει να εννοηθεί το βράδυ του δημοψηφίσματος. Το δεύτερο είναι ότι θέλει και αυτός πρόωρες εκλογές –κατά προτίμηση τον Φεβρουάριο. Σαφές έγινε και τι δεν θέλει: να ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης περισσότερο μεταβατικού χαρακτήρα, όπως θα επιθυμούσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. Σε αυτό το σημείο ο Ρέντσι εμφανίζεται ανένδοτος αντιπροτείνοντας μια κυβέρνηση ευρείας πλειοψηφίας, ώστε να μοιραστεί το κόστος της κυβερνητικής φθοράς σε όλους πριν στηθούν οι κάλπες. Ο ίδιος ο Ρέντσι δεν θα συναντηθεί αύριο με τον Ματαρέλα –θα εκπροσωπήσουν άλλοι το Δημοκρατικό Κόμμα. Χθες, ωστόσο, επέστρεψε στη Ρώμη από το «διάλειμμα της Φλωρεντίας». Και συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι. Για θέματα διπλωματίας; Μάλλον όχι. Ο Τζεντιλόνι είναι ένας από τους πρωθυπουργήσιμους στην ατζέντα του προέδρου της Δημοκρατίας. Ο πρώην πρωθυπουργός συναντήθηκε και με τον επίσης πρωθυπουργήσιμο και υπουργό Πιερ Κάρλο Πάντοαν.
Το τρίτο όνομα που ακούγεται είναι αυτό του προέδρου της Γερουσίας Πιέρο Γκράσο. Σε αυτή τη φάση, πάντως, μόνο προβλέψεις στοιχηματικού χαρακτήρα μπορούν να γίνουν για το πού θα καθήσει η μπίλια. Σύμφωνα με τη «Ρεπούμπλικα» (και με όρους Formula 1), στην pole position της κούρσας βρίσκεται ο Τζεντιλόνι. Αντίθετα, κάηκε η υποψηφιότητα του υπουργού Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι, ο οποίος εξάλλου έχει έρθει σε ρήξη με τον Ματέο Ρέντσι. Θα βρει τον πρωθυπουργό του ο πρόεδρος ώς τη Δευτέρα; Η Ιταλία ήταν πάντα ένα πολιτικό σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
