Είναι σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη το πιο σκληρό πακέτο λιτότητας στον κόσμο. Αλλά από χθες αποτελεί συνταγματικό νόμο και με τη σφραγίδα της Γερουσίας της Βραζιλίας. Κάτι που εξηγεί τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν σε τουλάχιστον δεκαπέντε πόλεις της χώρας και ήταν οι μεγαλύτερες των τελευταίων δεκαετιών. Οι διαδηλωτές επιτέθηκαν στην έδρα του συνδέσμου βιομηχάνων σπάζοντας τα παράθυρα του ιστορικού κτιρίου πριν απωθηθούν από την ασφάλεια. Στην πρωτεύουσα Μπραζίλια ομάδες διαδηλωτών έσπασαν βιτρίνες, πέταξαν μπουκάλια και πέτρες στους αστυνομικούς και πυρπόλησαν ένα λεωφορείο και δεκάδες κάδους απορριμμάτων. Η αστυνομία απάντησε με χημικά και συνέλαβε περισσότερα από εκατό άτομα.

Το πακέτο προβλέπει το πάγωμα των δημόσιων δαπανών για τα επόμενα είκοσι χρόνια. Και υπερψηφίστηκε παρά την ασυνήθιστη ενέργεια του ειδικού συμβούλου των Ηνωμένων Εθνών για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα Φίλιπ Αλστον να καταγγείλει τα μέτρα ως επίθεση στους φτωχούς και την κυβέρνηση της Βραζιλίας ότι παραβιάζει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα. «Είναι ακραία μέτρα τα οποία δεν έχουν ίχνος συμπόνιας» ανέφερε σε δήλωσή του πριν από μερικές ημέρες. «Είναι εντελώς απαράδεκτο να παγώσεις τις κοινωνικές δαπάνες και να δέσεις τα χέρια όλων των μελλοντικών κυβερνήσεων για τις επόμενες δυο δεκαετίες».

Ο συνταγματικός νόμος είναι γνωστός πλέον ως PEC55. Και ενισχύει την πεποίθηση ότι υπό το καθεστώς του προέδρου Τέμερ η Βραζιλία θα επιστρέψει στην ιστορική της θέση ως μία από τις χώρες με τις μεγαλύτερες ανισότητες στην κόσμο. Η φήμη αυτή, σημειώνει η «Γκάρντιαν», είχε κάπως ξεχαστεί τα δεκατρία χρόνια που βρισκόταν στην εξουσία το Κόμμα των Εργατών. Σε αυτή τη σχεδόν μιάμιση δεκαετία, οι δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση αυξήθηκαν, ενώ έκλεισε κάπως η τεράστια ψαλίδα που χωρίζει τα πολλά εκατομμύρια των φτωχών στρωμάτων από τους οικονομικά ισχυρούς.

Η αποπομπή της Ντίλμα Ρουσέφ για την εμπλοκή της σε οικονομικό σκάνδαλο και η ανάληψη της εξουσίας από τον αντιπρόεδρο Μικέλ Τέμερ σήμαναν και μια στροφή στην οικονομική πολιτική. Η προτεραιότητα δίδεται πλέον στους πιστωτές. Και ο διακηρυγμένος στόχος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, γεγονός που υποτίθεται θα οδηγήσει στη βελτίωση της εικόνας της οικονομίας της χώρας και στη μείωση των επιτοκίων δανεισμού.

Σε αυτό το πνεύμα το πακέτο προβλέπει τη δραστική μείωση των δημόσιων δαπανών και την απόδοση του μεγαλύτερου μέρους των φορολογικών εσόδων στους πιστωτές. Η υπερψήφισή του χαιρετίστηκε από τον πρόεδρο ως μια «εκπληκτική νίκη» στον αγώνα κατά της οικονομικής κρίσης που έχει αρχίσει να ταλανίζει τη χώρα τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι κάποιοι γερουσιαστές της πλειοψηφίας επέλεξαν την αποχή από την ψηφοφορία και στους δρόμους μαίνονταν μάχες: «Μοιάζει με πόλεμο» δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων της Βραζιλίας ένας διαδηλωτής. «Ηρθαμε να διαδηλώσουμε ειρηνικά και ζήσαμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Δεν θέλουμε βία. Θέλουμε να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας ως πολίτες».

Ενσωμάτωση

Αναλυτές σημειώνουν ότι η Βραζιλία είναι η τρίτη χώρα μετά τη Σιγκαπούρη και τη Γεωργία που ενσωματώνει στο Σύνταγμά της τις περικοπές δαπανών. Καμία από τις δύο άλλες χώρες όμως δεν το έχει κάνει σε τέτοιο βάθος και για τόση διάρκεια.