Περφόρμανς στη Στέγη, ολονυχτία στο Τέχνης

Η αρχή του 2016 είχε σηματοδοτήσει τον προγραμματισμό πολλών εκδηλώσεων αφιερωμένων στον Ουίλιαμ Σαίξπηρ με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων αιώνων από τον θάνατό του. Καθώς η χρονιά βαδίζει προς το τέλος της, ο φόρος τιμής στον βάρδο κλείνει με τον ίδιο τρόπο που ξεκίνησε. Αυτό το Σαββατοκύριακο, για παράδειγμα, παρουσιάζονται ένα αφιέρωμα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και ένα στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν επιστρατεύοντας διαφορετικά καλλιτεχνικά εκφραστικά μέσα.

ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ. Ο φάκελος Σαίξπηρ άνοιξε στη Στέγη ήδη από την περασμένη Τετάρτη, οπότε διοργανώθηκε συζήτηση με σύγχρονους ποιητές και κριτικούς για τα σονέτα του μεγάλου θεατρικού συγγραφέα. Οι δράσεις συνεχίζονται απόψε έως και την Κυριακή με τον Μπόρις Νίκιτιν, που ανεβαίνει στη σκηνή για να ερμηνεύσει «Αμλετ» σε μια αντισυμβατική electro-pop περφόρμανς. Ο ανατρεπτικός ελβετογαλλοουκρανός σκηνοθέτης δεν επαναφηγείται την ιστορία του σαιξπηρικού έργου, αλλά τη χρησιμοποιεί ως πλαίσιο επανεξέτασης της ταυτότητας, της ατομικότητας, της ασθένειας και της πραγματικότητας. Στην προσέγγιση αυτή τον βοηθούν και οι μελωδίες του Τζούλιαν Μέντινγκ. Ο ηλεκτρονικός μουσικός αναμειγνύει τη δική του βιογραφία με αυτή ενός σύγχρονου Αμλετ στήνοντας μια διαμαρτυρία κατά της πραγματικότητας.

Το αφιέρωμα κλείνει με τη διαδραστική παράσταση «By heart» του Τιάγο Ροντρίγκες, στον πυρήνα της οποίας βρίσκονται τα σαιξπηρικά σονέτα. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου της Πορτογαλίας ανεβάζει στη σκηνή 10 εθελοντές θεατές για να τους διδάξει ένα έργο του Σαίξπηρ. Ζητώντας τους να αποστηθίσουν τους στίχους του, δημιουργεί ταυτόχρονα μια αφήγηση που συνδέει την αληθινή ιστορία της γιαγιάς του, η οποία χάνει την όρασή της, με κείμενα και ιστορίες σπουδαίων συγγραφέων. Χρησιμοποιεί αποσπάσματα από έργα του Μπορίς Παστερνάκ, του Ρέι Μπράντμπερι, του Τζορτζ Στάινερ και του Τζόζεφ Μπρόντσκι.

ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ. Θα ξενυχτήσουν για χάρη του σαιξπηρικού έργου οι καλλιτέχνες και το κοινό που θα συμμετάσχουν στην ολονύχτια γιορτή που θα στηθεί αύριο στο υπόγειο του Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν. Μεταξύ σερβιρίσματος σούπας, κρασιού και πρωινού καφέ, μετά τα μεσάνυχτα άνθρωποι του θεάτρου και της μουσικής αλλά και κριτικοί θα διαβάσουν αποσπάσματα από το έργο του τραγουδώντας, αυτοσχεδιάζοντας ή παίζοντας. Από τη σκηνή θα περάσουν δεκάδες εκπρόσωποι του καλλιτεχνικού χώρου, ανάμεσα στους οποίους οι Ορέστης Ανδρεαδάκης, Ιόλη Ανδρεάδη, Μπέτυ Αρβανίτη, Στεφανία Γουλιώτη, Βίκτωρ Αρδίττης, Σίμος Κακάλας, Λένια Ζαφειροπούλου, Μαρία Καλλιμάνη, Μαριάννα Κάλμπαρη, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μάνος Καρατζογιάννης, Κόρα Καρβούνη, Ολια Λαζαρίδου, Λόλεκ, Σταμάτης Κραουνάκης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Λίνα Νικολακοπούλου, Ρένα Πιττακή, Αργύρης Ξάφης, Γιώργος Σαρηγιάννης, Εύη Σαουλίδου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Αρης Τρουπάκης, Φίλιππος Τσαλαχούρης. Το σύνολο των συμμετοχών, ωστόσο, δεν θα ανακοινωθεί παρά τη στιγμή της δραματουργίας, μια και θα αποτελέσει την έκπληξη της βραδιάς. Την επιμέλεια υπογράφει η θεατρολόγος Δηώ Καγγελάρη.

Παράλληλα με τα δρώμενα του Υπογείου, στον χώρο του Πόλις Καφέ θα εξελίσσεται κι ένα διαδραστικό πείραμα που συνδυάζει στοιχεία λογοτεχνίας και ψηφιακής περφόρμανς, το οποίο σχεδίασαν οι Adrift Performance Makers (Κωνσταντίνος Θωμαΐδης και Ναταλία Θεοδωρίδου). Οι συμμετέχοντες καλούνται να συνδεθούν με το κινητό τους ή μέσω ενός υπολογιστή και να πάρουν μέρος σε μια διαδραστική ιστορία συναρμολογημένη από αποσπάσματα σαιξπηρικών κειμένων. Το αποτέλεσμα αυτής της αλληλεπίδρασης των θεατών με την ιστορία, εμπλουτίζεται με τις οδηγίες τις οποίες δίνουν οι δημιουργοί της περφόρμανς για κίνηση στον χώρο, φωτογράφιση, συγγραφή μικρών κειμένων κι αυτοσχέδιες ηχογραφήσεις. Ολο το υλικό ποστάρεται online, διαμορφώνοντας έτσι μια εξελισσόμενη ψηφιακή παράσταση.

ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ. «Οταν διάβασα το κείμενο του Διονύση Καψάλη “Διαθήκη – 25 Μαρτίου 1616” που είναι ένα μακροσκελές ποίημα και πεζό που μιλάει για τη διαθήκη του Σαίξπηρ αλλά από την πλευρά του μεταφραστή, σκέφτηκα ότι θα ήταν ωραίο να φτιαχτεί μια παράσταση» λέει ο σκηνοθέτης Θοδωρής Γκόνης. «Με πρόλογο αυτό το κείμενο και κυρίως θέμα τις μονόλογες σκηνές από το έργο και τα σονέτα του Σαίξπηρ, δουλέψαμε μαζί με τον Διονύση πάνω στο κείμενο και φτιάξαμε μια παράσταση που την ονομάσαμε “Η διαθήκη του Σαίξπηρ”. Νομίζω ότι είμαστε όλοι κληρονόμοι της διαθήκης του Σαίξπηρ, καθώς ήταν τόσο γενναιόδωρος που έχει αφήσει για όλους μας κάτι. Οπως άφησε στους εταίρους του, στη σύζυγό του, στα παιδιά του, στους φτωχούς του Στράτφορντ, της γενέτειράς του, έτσι άφησε στους αιώνες των αιώνων και σε εμάς το έργο του».