Με τα πλέον μελανά χρώματα περιγράφει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία. Η οργάνωση κατηγορεί ευθέως την Αγκυρα ότι έχει υιοθετήσει μια πολιτική σκληρής καταστολής προς τα μέσα ενημέρωσης επιχειρώντας με το φίμωμά τους να σβήσει και το παραμικρό ίχνος κριτικής. Ειδικά μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου, η τουρκική κυβέρνηση έχει διακόψει τη ροή της ανεξάρτητης πληροφόρησης από εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοπτικούς σταθμούς.

Οι παρατηρήσεις της οργάνωσης περιλαμβάνονται σε μια έκθεση 69 σελίδων που τιτλοφορείται «Φιμώνοντας τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης: Η κυβέρνηση εντείνει τις επιθέσεις προς τα επικριτικά μέσα ενημέρωσης». Εκεί περιγράφεται η μέθοδος της καταστολής: οι τουρκικές Αρχές χρησιμοποιούν το ποινικό σύστημα για να φυλακίσουν δημοσιογράφους κατασκευάζοντας διάφορες κατηγορίες: από σχέσεις με την τρομοκρατία και εξύβριση κρατικών αξιωματούχων έως εγκλήματα κατά του κράτους. Καταφεύγουν ακόμη σε απειλές και άσκηση σωματικής βίας, ενώ δεν είναι καθόλου ασυνήθιστες οι πιέσεις προς δημοσιογραφικούς οργανισμούς να απολύσουν τους μη φιλικά διακείμενους απέναντι στην κυβέρνηση δημοσιογράφους. Αλλες μέθοδοι είναι η εξαγορά ή και το κλείσιμο των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης, οι περιορισμοί στην πρόσβαση στις ραδιοσυχνότητες και η επιβολή προστίμων.

«Η φυλάκιση 148 δημοσιογράφων και το κλείσιμο 169 οργανισμών μέσων ενημέρωσης και εκδοτικών ομίλων υπό το καθεστώς της κατάστασης συναγερμού δείχνει πως η Τουρκία σκοπίμως παραβιάζει τις βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου που είναι κομβικά για τη δημοκρατία» επισημαίνει ο Χιου Γουίλιαμσον, διευθυντής του παραρτήματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας του Παρατηρητηρίου. Η οργάνωση υπογραμμίζει ακόμη ότι θύματα της καταστολής δεν πέφτουν μόνο οι δημοσιογράφοι που συνδέονται με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον αυτοεξόριστο ιμάμη τον οποίο ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει υποδείξει ως ιθύνοντα νου της απόπειρας πραξικοπήματος ζητώντας την έκδοσή του από τις ΗΠΑ. Στο στόχαστρο της τουρκικής κυβέρνησης έχουν μπει τόσο τα φιλοκουρδικά μέσα ενημέρωσης όσο και ανεξάρτητες φωνές όπως η εφημερίδα «Τζουμχουριέτ».

Τα στοιχεία της έκθεσης προέκυψαν από 61 συνεντεύξεις με δημοσιογράφους, εκδότες, δικηγόρους και ακτιβιστές, καθώς και από την εξέταση δικαστικών εγγράφων που συνδέονται με τη δίωξη και τη φυλάκιση δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης. Οι άνθρωποι που μίλησαν στο Παρατηρητήριο περιέγραψαν τις ασφυκτικές συνθήκες πίεσης κάτω από τις οποίες υποχρεώνονταν να εργαστούν από ένα σημείο και μετά. Κάποιοι από αυτούς βρίσκονται σήμερα στις φυλακές, άλλοι πήραν τον δρόμο της αυτοεξορίας για να αποφύγουν τη σύλληψη. «Στο παρελθόν οι δημοσιογράφοι στην Τουρκία δολοφονούνταν. Αυτή η κυβέρνηση δολοφονεί την ίδια τη δημοσιογραφία» ανέφερε ένας δημοσιογράφος στο Παρατηρητήριο. Και περισσότερο από μαρτυρία, μοιάζει με κραυγή αγωνίας. Γιατί μόνο τον τελευταίο χρόνο έχουν πέσει θύματα επίθεσης ο πρώην διευθυντής της «Τζουμχουριέτ» Τζαν Ντουντάρ, ο δημοσιογράφος του CNNTurk Αχμέτ Χακάν, ενώ επίθεση έχει σημειωθεί και στα γραφεία της «Χουριέτ». Οι δράστες των επιθέσεων παραμένουν άγνωστοι. Αλλά οι δημοσιογράφοι εκφράζουν αμφιβολίες κατά πόσον οι Αρχές προτίθενται πραγματικά να ερευνήσουν τις υποθέσεις αυτές.

Εκκληση

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καλεί τη διεθνή κοινότητα – από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών ώς το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον ΟΑΣΕ – να ασκήσουν την επιρροή τους ώστε η τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.