«Μόνο ο χρόνος κρίνει το έργο μας»

Ο έρωτας, η ζήλεια, η προδοσία, η αληθινή αγάπη που υπερβαίνει τον θάνατο αποτελούν το αόρατο νήμα που συνδέει τη συγκινητική ιστορία της Ζιζέλ, το φαινόμενο στην ιστορία του μπαλέτου, με το σήμερα. Είναι οι αιώνιες λέξεις που θα διαποτίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, θα τη δοκιμάσουν ή θα την ρίξουν στην άβυσσο της ματαιότητας. Το παραμύθι που έντυσε με την εξαίσια μελωδία του ο Αντόλφ Ανταμ επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή σε χορογραφία του Ιρέκ Μουχαμέντοφ, ο οποίος την πρωτοπαρουσίασε το 2008 στο θέατρο Ολύμπια, την εποχή που ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του μπαλέτου της ΕΛΣ (2007-2010).

Την πρώτη χορογραφία της «Ζιζέλ» επεξεργάστηκε ο ιταλικής καταγωγής Γάλλος Ζαν Κοραλί (1779-1894), όμως τα μέρη για την πρώτη χορεύτρια είχε αναλάβει ο Γάλλος Ζιλ Περό (1810-1892) που διατηρούσε δεσμό με την πρωταγωνίστρια Καρλότα Περό. Τα δικά τους βήματα ακολούθησε ο Μάριους Πετιπά (μετονόμασε τον πρωταγωνιστικό ανδρικό ρόλο από Αλμπέρ σε Αλμπρεχτ), ο οποίος παρουσίασε τη δική του εκδοχή με το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο της Αγίας Πετρούπολης. Τη χορογραφική γλώσσα του Πετιπά «διάβασε» και ο Μουχαμέντοφ –ο πρώτος χορευτής των Μπαλσόι τη δεκαετία του 1980, που κατάφερε να αποκτήσει παγκόσμια φήμη από τις εμβληματικές παραστάσεις του με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου, το Εθνικό Μπαλέτο της Αγγλίας, το Μπαλέτο της Σκωτίας, το Μπαλέτο του Μπορντό και φυσικά με τη δική του ομάδα Irek Mukhamedov and Company και απέσπασε το Grand Prix στον Διεθνή Διαγωνισμό Μπαλέτου της Μόσχας (1981), το Μετάλλιο Νιζίνσκι (1988) κ.ά. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στην πρώτη διανομή ερμηνεύουν δύο διακεκριμένοι χορευτές από το Βασιλικό Μπαλέτο της Νέας Ζηλανδίας, η Μαγιού Τανιγκαΐτο και ο Τζόζεφ Σκέλτον, ενώ από την Εθνική Λυρική Σκηνή το πρωταγωνιστικό ζευγάρι Ζιζέλ και Αλμπρεχτ ερμηνεύουν οι Μαρία Κουσουνή – Βαγγέλης Μπίκος και Ελεάνα Ανδρεούδη – Ιγκορ Σιάτζκο.

Γιατί τα βήματα της χορογραφίας αυτής πατάνε ακόμη στη γλώσσα του Πετιπά; Γιατί είναι δύσκολο να ξεφύγει κανείς από αυτό; Ο σπουδαίος χορογράφος και Principal Ballet Master στο Μπαλέτο της Εθνικής Οπερας της Αγγλίας λέει ότι «αν επιλέξεις την κλασική εκδοχή στο συγκεκριμένο έργο, τότε πρέπει να υποταχθείς στη συγκεκριμένη φόρμα. Μπορεί, όμως, να επιλέξει κάποιος να ακολουθήσει μια πιο μοντέρνα εκδοχή». Το σημαντικό για τον Ιρεκ Μουχαμέντοφ είναι να καταφέρει να εμπνεύσει τους χορευτές να ερμηνεύσουν από την καρδιά τους τον ρόλο.

Η ιστορία του διάσημου μπαλέτου αφηγείται τον έρωτα της χωριατοπούλας Ζιζέλ για τον κόμη Αλμπρεχτ, που της παρουσιάζεται ως απλός χωρικός. Οταν εκείνη ανακαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα και μαθαίνει ότι είναι μνηστευμένος με άλλη, χάνει τα λογικά της και αυτοκτονεί. Mια νύχτα με πανσέληνο στο δάσος, oι ψυχές των κοριτσιών που προδόθηκαν από τους εραστές τους την παραμονή του γάμου τους έρχονται να πάρουν εκδίκηση μεταμορφωμένες σε ξωτικά. Παρασύρουν κάθε περαστικό άνδρα, υποχρεώνοντάς τον να χορέψει μαζί τους ασταμάτητα ώσπου να πέσει νεκρός. Παρασύρουν και τον μετανοημένο Αλμπρεχτ, αλλά η Ζιζέλ που τον έχει συγχωρέσει παρεμβαίνει και τον σώζει.

Πώς μπορεί ένα παραμύθι να μιλήσει στο σήμερα;

Σε όλες τις εποχές, όποιες και αν είναι οι συνθήκες, οι ζωές των ανθρώπων θα διαποτίζονται τόσο από την ευτυχία και τη χαρά όσο και από την προδοσία και τη θλίψη. Και πάντα θα ψάχνουν τον δρόμο της συγχώρεσης.

Πώς μπορεί ένας χορογράφος να καταθέσει τη δική του ματιά σε μια αφήγηση που έχει τόσο ισχυρή σφραγίδα;

Ο κάθε χορογράφος υπηρετεί το δικό του όραμα και μόνο ο χρόνος μπορεί να αποδείξει αν η προσέγγισή του είναι αυτή που κατάφερε να αντέξει και να εμπνεύσει και τους νεότερους.

Πώς βλέπετε τα σημερινά «βήματα» του χορού σε διεθνές επίπεδο;