Παρατηρώ τις εκφράσεις τους όταν τους βλέπω στην τηλεόραση. Θέλω μάλιστα να κολλήσω τη μούρη μου στην οθόνη και να μελετήσω ενδελεχώς τα χαρακτηριστικά τους. Αναφέρομαι σε αυτούς που κάθονται στις πρώτες σειρές σε κομματικές συναθροίσεις, ομιλίες πολιτικών, επιστημονικές ημερίδες, ανοιχτές συζητήσεις, συνέδρια, παρουσιάσεις βιβλίων. Συχνά βρίσκομαι κι εγώ ανάμεσά τους. Και ξέρω από πρώτο χέρι πως, στη συντριπτική τους πλειονότητα, κάποια στιγμή βαριούνται, όταν μάλιστα ο ομιλητής αρχίζει να ξεχειλώνει τον χρόνο. Οι πρώτες ενδείξεις είναι το ξύσιμο του κροτάφου, η αλλαγή στο σταυροπόδι, η διακριτική επανατοποθέτηση του κορμού στην καρέκλα. Η έκφραση αλλά και η γλώσσα του σώματος δείχνουν βαθιά προσήλωση. Τόσο επί τούτου όμως που, τελικά, γίνεται προφανές το πόσο αφηρημένοι είναι.
Θυμάμαι μια ηλικιωμένη άγνωστή μου κυρία, σε παρουσίαση βιβλίου, που γύρισε ξαφνικά και με ρώτησε αν στο σπίτι μου έχω ηλιακό θερμοσίφωνα. «Κάτι σκεφτόμουν» απάντησε στην έκδηλη απορία μου. Ενας συνάδελφος μετράει τις πρώην αγαπημένες του. Μια φίλη «αποδρά» αλλάζοντας νοερά χρώματα στους τοίχους του σπιτιού της. Κάποιος άλλος απαγγέλλει από μέσα του ποιήματα. Εγώ, πάλι, αποφεύγω την πρώτη σειρά ώστε να παρατηρώ τους σβέρκους και τους ώμους των μπροστινών. Είναι απίστευτο πόσο ενδιαφέρον αποκτούν οι σβέρκοι και οι ώμοι αν συγκεντρωθείς στην παρατήρησή τους. Μέχρι να έρθει η στιγμή που από τον τόνο της φωνής καταλαβαίνεις ότι ο ομιλητής φτάνει στο τέλος. Σαν να σημαίνει ένα εσωτερικό αλάρμ που ξυπνάει σώμα και πνεύμα. Τότε αρχίζεις να χειροκροτείς. Και όσο πιο αφηρημένος ήσουν πριν τόσο πιο θερμό το χειροκρότημα.
