Η φημισμένη βερολινέζικη λεωφόρος Unter der linden (υπό τας φιλύρας) έχει εμπνεύσει ρομαντικούς ποιητές, αλλά προσφέρεται και για μεγάλες φωτιές –όπως εκείνες που άναψαν τον Μάιο του 1933, όταν η χιτλερική νεολαία έριχνε σωρηδόν στην πυρά τα βιβλία αντιφασιστών συγγραφέων, από Τόμας Μαν και Μπέρτολτ Μπρεχτ έως τον Ερνστ Μπλοχ. Η πρόσκληση που πήραν από το Βερολίνο, με χρονική διαφορά δύο μηνών, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαφαίνεται ότι κάθε άλλο παρά αποσκοπεί στο να ανοίξει συναινετικούς δρόμους. Αντιθέτως, προεξοφλείται ότι με φόντο τη γερμανική καγκελαρία το εγχώριο πολιτικό ροκ θα γίνει σκληρότερο από ποτέ.
Η γαλάζια αποστολή στις Βρυξέλλες, υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, επέστρεψε στην Πειραιώς με τη βεβαιότητα ότι η αντίστροφη μέτρηση για τον Αλέξη Τσίπρα έχει αρχίσει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στο κλίμα αυτό, το οποίο θεωρούν ότι καταγράφεται και από το Μαξίμου, αποδίδουν ώς ένα βαθμό και την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής από την πλευρά του Πρωθυπουργού, παράλληλα με την έντονη δημοσκοπική πίεση που δέχεται η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Για την εικόνα των δημοσκοπήσεων και το πολιτικό κλίμα στην Αθήνα, άλλωστε, έχει πλήρη εικόνα η Ανγκελα Μέρκελ και αυτό φρόντισε να το καταστήσει σαφές στον Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά τη σύντομη συζήτηση που είχαν στο ΕΛΚ. Συνεπώς, η πρόσκληση Μητσοτάκη στην καγκελαρία, στις 13 Φεβρουαρίου, θα μπορούσε να μειώσει ακόμη περισσότερο τον ζωτικό χώρο για τον Τσίπρα και να διευκολύνει, αν όχι να ευνοήσει, μια σκληρή αντεπίθεση από την αξιωματική αντιπολίτευση.
Η γαλάζια αναδίπλωση
Η επιλογή της γαλάζιας ηγεσίας να πρωταγωνιστήσει σε ένα νέο πολεμικό σκηνικό και να μην επιτρέψει τη διαφυγή του Αλέξη Τσίπρα από το πολιτικό του αδιέξοδο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην Πειραιώς, επιβεβαιώνεται με την αλλαγή θέσης για το εφάπαξ επίδομα στους χαμηλοσυνταξιούχους. Παρά την αρχική αμηχανία και τις εσωκομματικές αναταράξεις από την αναδίπλωση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκρινε ότι το μείζον για τη ΝΔ ήταν να διαβιβάσει το μήνυμα πως είναι απέναντι στην κυβέρνηση και δεν υπάρχουν σημεία ταύτισης με τον Τσίπρα. Ο κίνδυνος να βρεθεί η ΝΔ απολογούμενη επειδή απέρριψε φιλολαϊκά μέτρα λόγω της αντίδρασης των δανειστών, πρωτίστως του Βερολίνου, κρίθηκε ότι ήταν ζήτημα δευτερεύουσας σημασίας.
Η διαφοροποίηση για τον ΦΠΑ στα νησιά
Η απόφαση για σκληρότερο πολιτικό ροκ δεν αλλοιώνεται από επιμέρους κινήσεις όπως η υπερψήφιση της αναστολής των αυξήσεων του ΦΠΑ για τα νησιά του Αιγαίου που επιβαρύνονται από το προσφυγικό κύμα, εφόσον η σχετική ρύθμιση κριθεί σκόπιμο να περάσει από τη Βουλή. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος της ΝΔ έκρινε σκόπιμο να υπάρξει διαφοροποίηση του ΦΠΑ στα νησιά από τον χριστουγεννιάτικο «μποναμά» του Αλέξη Τσίπρα στους χαμηλοσυνταξιούχους, ακριβώς για να καταδείξει η ΝΔ τις κυβερνητικές ανακολουθίες και τη διαχειριστική αδυναμία του Μαξίμου. Υψηλόβαθμα στελέχη της Πειραιώς αναφέρουν ότι η μείωση του ΦΠΑ στη νησιά, λόγω Προσφυγικού, αποτελούσε πρόταση της ΝΔ, ενώ αναδεικνύει την εσφαλμένη συνταγή φορολογικών βαρών που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση. Το μήνυμα είναι ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα αξιοποιήσει τη στήριξη του συγκεκριμένου μέτρου για μια νέα μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση, ζητώντας παράλληλα να αποσαφηνιστεί το χρονοδιάγραμμα της μείωσης και να μην «εξαπατώνται» οι κάτοικοι του ακριτικού νησιωτικού συμπλέγματος στο Αιγαίο. Στο θέμα, μάλιστα, αναμένεται να αναφερθεί διεξοδικά ο πρόεδρος της ΝΔ κατά τη διήμερη περιοδεία που ξεκινά σήμερα στη Θράκη, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση όφειλε εξαρχής να εξαιρέσει από την αύξηση του ΦΠΑ τα νησιά υποδοχής των προσφυγικών ροών.
Το παρασκήνιο της σύγχυσης
Σε κάθε περίπτωση, η νέα αλλαγή κατεύθυνσης από τη ΝΔ για το «κοινωνικό μέρισμα» Τσίπρα, είναι προφανές ότι επιτρέπει στην κυβέρνηση να στήσει αναχώματα στις αντιπολιτευτικές επιθέσεις, συντηρώντας παράλληλα και τη σύγχυση στο γαλάζιο στερέωμα για την τακτική του κόμματος. Το ζήτημα αυτό απασχόλησε ακόμη και τη σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης, με την «ανοικτή γραμμή» μεταξύ Βρυξελλών και Πειραιώς, για τις τελικές αποφάσεις σχετικά με το εφάπαξ επίδομα προς συνταξιούχους. Στον απόηχο της αρχικής απόφασης για υπερψήφιση του μέτρου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναγνώρισε ότι είχε δημιουργηθεί πολιτικό πρόβλημα για τη ΝΔ, αλλά έκρινε πως το λάθος θα ήταν μεγαλύτερο αν το κόμμα εμφανιζόταν να ταυτίζεται με τον «τυχοδιωκτισμό» του Αλέξη Τσίπρα. Στο μήνυμα ότι ο Πρωθυπουργός «ματαίως αναζητεί συνενόχους» συμπυκνώνονται τα κριτήρια που επέβαλαν την αλλαγή στάσης.
Το βραχυκύκλωμα ξεπεράστηκε με το γαλάζιο «παρών» στη Βουλή, αλλά κατά τις πολύωρες διαβουλεύσεις ο πρόεδρος της ΝΔ δέχθηκε εισηγήσεις τόσο για επιμονή στην αρχική θετική ψήφο όσο και για πλήρη μεταστροφή προς το «όχι». Υπό εξέταση, χωρίς ωστόσο αρκετούς οπαδούς, βρέθηκε και το ενδεχόμενο της ηχηρής αποχώρησης του κόμματος από την ονομαστική ψηφοφορία, αλλά εκτιμήθηκε ότι η εικόνα για τη ΝΔ θα ήταν αρνητική, ενώ το Μαξίμου θα έσπευδε να καταγγείλει την αξιωματική αντιπολίτευση ότι «εκτός από τους χαμηλοσυνταξιούχους, γυρίζει την πλάτη και στην Βουλή».
Πολιτικά, το πρόβλημα εστιάστηκε στη σπουδή της ΝΔ να ανακοινώσει από την περασμένη Τρίτη τη στήριξη του μέτρου, κυρίως επειδή αυτή την κατεύθυνση υποδείκνυε η πλειοψηφία των βουλευτών του κόμματος. Η απόφαση ελήφθη με τη βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση είχε διαπραγματευθεί παρασκηνιακά με τους εταίρους, λαμβάνοντας και σχετικές διαβεβαιώσεις ότι μπορεί να προχωρήσει στη διανομή του κοινωνικού μερίσματος.
Οι αλληλοσυγκρουό-μενες εισηγήσεις
Η αντίδραση Ντεϊσελμπλούμ αιφνιδίασε και την Πειραιώς, αναδεικνύοντας επί της ουσίας και ένα έλλειμμα ενημέρωσης του κόμματος από την πλευρά των εταίρων, ιδίως μέσω των διαύλων στο ΕΛΚ. Σε αυτό το σκηνικό υπήρξαν εισηγήσεις, όπως του Μιχάλη Μπεκίρη (διευθυντής του γραφείου προέδρου στο κόμμα), η ΝΔ να μη μετακινηθεί από την αρχική θέση, αλλά να υπερψηφίσει την καταβολή του βοηθήματος στηρίζοντας τους χαμηλοσυνταξιούχους και καταγγέλλοντας με δριμύτητα την κυβέρνηση για «πολιτική ανηθικότητα» και «επικίνδυνα παιχνίδια». Ο οικονομικός σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκης Στέλιος Πέτσας, έκλινε προς την καταψήφιση, θεωρώντας ότι ο Πρωθυπουργός θα επιδιώξει σύγκρουση με τους εταίρους, εκθέτοντας πολιτικά τη ΝΔ τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Οι περισσότεροι, ωστόσο, όπως και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέληγαν ότι το κόμμα δεν μπορούσε να περάσει απότομα από το «ναι» στο «όχι» επειδή μεσολάβησε η αντίδραση των πιστωτών. Ηταν κοινός τόπος, πάντως, ότι «η έξοδος από την κρίση απαιτεί περισσότερη συνεννόηση με τους εταίρους και όχι ρήξη». Στη βάση αυτή, προκρίθηκε η αποχή για το εφάπαξ επίδομα και ο διαχωρισμός του από την αναστολή της μείωσης του ΦΠΑ στα νησιά.
Παράλληλα, αποφασίστηκε κατά τη συζήτηση στη Βουλή ο αντιπρόεδρος του κόμματος Κωστής Χατζηδάκης να μεταφέρει πρόταση για προσωρινό πάγωμα και επαναφορά του βοηθήματος προς τους συνταξιούχους, με τη στήριξη της ΝΔ, τον Μάρτιο, όταν θα έχει επισημοποιηθεί το ύψος των πλεονασμάτων, ώστε να αποφευχθούν άσκοπες συγκρούσεις με τους εταίρους. Η πρόταση έγινε, αλλά στο γαλάζιο επιτελείο είχαν προεξοφλήσει την αρνητική απάντηση, καθώς η κυβέρνηση θα έπρεπε «να έρθει σε σύγκρουση με τον λαϊκισμό της».
