Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το τελευταίο πολιτικό φρούτο της εποχής – όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βρετανία, την Ισπανία. Είναι όμως οι ανοιχτές εσωκομματικές εκλογές και μια δημοκρατική κατάκτηση; Η «Μοντ» έθεσε το ερώτημα στον Ρεμί Λεφέβρ, παλιό Σοσιαλιστή, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Λιλ ΙΙ και συγγραφέα δυο βιβλίων με ακριβώς αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τον γάλλο πολιτειολόγο, από την άποψη του διεύρυνσης στη λήψη των αποφάσεων οι προκριματικές εκλογές είναι ασφαλώς δημοκρατικές. Αλλά αυτό δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Γιατί εάν τα κόμματα υιοθέτησαν αυτό το σύστημα, δεν το έκαναν για να δώσουν περισσότερες εξουσίες στα μέλη τους ή στους υποστηρικτές τους. Είναι για να βρουν μια λύση στα προβλήματα της ηγεσίας που δεν μπορούν πλέον να ρυθμίσουν τα ίδια.
Ο Ρεμί Λεφέβρ υπενθυμίζει ότι τα τελευταία χρόνια στη Γαλλία οι εσωτερικές ψηφοφορίες συνοδεύτηκαν από καταγγελίες για παραβάσεις. Ενα κλασικό παράδειγμα είναι η διαδικασία ανάδειξης της Μαρτίν Ομπρί στη θέση της πρώτης γραμματέως του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ενα δεύτερο, η διαδικασία το 2012 για την ανάδειξη του προέδρου του UMP ανάμεσα στον Ζαν Φρανσουά Κοπέ και τον Φρανσουά Φιγιόν. Απέναντι σε αυτή την απαξία, οι προκριματικές εκλογές επιτρέπουν την ανάδειξη ενός ηγέτη με «διαφάνεια», ενώ παράλληλα διαμορφώνουν και μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε ένα κόμμα και τους υποστηρικτές του. Αξίζει να επισημάνει σε αυτό το σημείο ότι οι πρώτες προκριματικές εκλογές της Δεξιάς δεν οργανώθηκαν από το ίδιο το κόμμα αλλά από μια ανεξάρτητη Αρχή.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι προκριματικές εκλογές συνιστούν τόσο μια ομολογία αδυναμίας όσο και μια τακτική επιβίωσης. Εχουν δε αναμφίβολα και πολλά προτερήματα. Ενα από αυτά είναι ότι λειτουργούν ως «κράχτης» για τις γενικές εκλογές, ένα άλλο ότι από αυτή τη διαδικασία πρόεκυψε ένας Μπαράκ Ομπάμα. Αυτό πάντως δεν σημαίνει ότι είναι και πανάκεια – αρκεί να θυμηθεί κανείς την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά ούτε και ότι το μέλλον του είναι εξασφαλισμένο. Ο ιδρυτικός μύθος των primaires στη Γαλλία είναι η νίκη του Φρανσουά Ολάντ το 2012. Εάν είχε χάσει τότε τις προεδρικές εκλογές, το πιθανότερο είναι ότι η Δεξιά δεν θα υιοθετούσε ποτέ την ίδια διαδικασία. Οι κάλπες που θα στηθούν τόσο στη Δεξιά όσο και στο PS θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό και την τύχη τους. Οι προκριματικές εκλογές εξάλλου εξαπλώθηκαν σαν ιός σε πολλές χώρες μέσα από μια μιμητική διαδιακασία. Και τίποτε δεν αποκλείει, επομένως, να είναι μια μόδα που θα περάσει.
