Τα Χριστούγεννα των 8.500 θερμίδων!

Περισσότεροι από εννέα στους δέκα ενηλίκους αλλάζουν προς το χειρότερο τις διατροφικές τους συνήθειες την περίοδο των εορτών, με επακόλουθο να παίρνουν αρκετά κιλά μέχρι να μπει ο νέος χρόνος.

Η διαιτολόγος – διατροφολόγος Αστερία Σταματάκη, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, παρουσιάζει τα ευρήματα των πιο πρόσφατων μελετών και εξηγεί ποια είναι τα χειρότερα και τα καλύτερα εδέσματα των ημερών.

Πόσο αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες στις γιορτές;

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι γιορτές είναι συνυφασμένες με υπερκατανάλωση θερμίδων επί τουλάχιστον λίγες ημέρες. Η πιο πρόσφατη από αυτές, που διεξήχθη στη Βρετανία, έδειξε ότι μόλις το 5% των ενηλίκων δεν αλλάζει διατροφικές συνήθειες την περίοδο των γιορτών και έτσι δεν παχαίνει.

Περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα (το 44%) υπερκαταναλώνουν φαγητό και ποτό επί μία εβδομάδα (από την παραμονή των Χριστουγέννων έως ανήμερα την Πρωτοχρονιά), ενώ πάνω από τρεις στους δέκα (το 32%) τρώνε ανεξέλεγκτα καθ’ όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, η ημέρα της μέγιστης υπερκατανάλωσης φαγητού είναι ανήμερα τα Χριστούγεννα, με έναν στους τρεις ενηλίκους να φτάνει τις 8.500 θερμίδες, όταν για να μην παχύνει ένας άνδρας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 2.500 θερμίδες την ημέρα και μία γυναίκα τις 2.000.

Ποια είναι τα πιο παχυντικά χριστουγεννιάτικα φαγητά;

Ασφαλώς η πέτσα του γουρουνόπουλου και της γαλοπούλας. Πολύ μικρές ποσότητές τους μας δίνουν πολλές θερμίδες αλλά και κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι επιζήμια για την υγεία.

Είναι ενδεικτικό ότι τα 15 γραμμάρια πέτσας από τη γαλοπούλα αποδίδουν 70 θερμίδες και 6 γραμμάρια λίπους. Αντίστοιχα, οι θερμίδες του γουρουνόπουλου στον φούρνο αυξάνονται κατά σχεδόν 300 ανά 100 γραμμάρια κρέατος όταν καταναλώνεται με την πέτσα του.

Δίχως πέτσα, πάντως, η γαλοπούλα είναι η καλύτερη επιλογή από τα τρόφιμα που ανήκουν στην ομάδα των κρεατικών, διότι δεν αποδίδει πολλές θερμίδες, μας παρέχει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας και είναι πλούσια σε σίδηρο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και φώσφορο.

Ωστόσο, προσεκτικοί πρέπει να είμαστε με την ποσότητα της γέμισης που θα καταναλώσουμε, διότι τα συστατικά που συνήθως περιέχει (ρύζι, βούτυρο, κιμάς, κάστανα, σταφίδες κ.τ.λ.) αποδίδουν πολλές θερμίδες.

Αντίστοιχα το χοιρινό, που αποτελεί το παραδοσιακό πιάτο των Χριστουγέννων στη χώρα μας, ναι μεν περιέχει πολλά θρεπτικά συστατικά (καλής ποιότητας πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρο, ψευδάργυρο), αλλά έχει αρκετά κορεσμένα λίπη και θερμίδες, γι’ αυτό πρέπει να επιλέγουμε προσεκτικά το κομμάτι του ζώου που θα αγοράσουμε (από τα πιο άπαχα είναι το μπούτι, το ψαρονέφρι και το κότσι).

Και ποια τα πιο παχυντικά γλυκίσματα;

Η βασιλόπιτα κέικ είναι το πιο παχυντικό γλυκό των εορτών, καθώς ένα κομμάτι της παρέχει κατά μέσον όρο 380 θερμίδες, αναλόγως με τα συστατικά της.

Πολλές θερμίδες και λίπη έχουν επίσης το πανετόνε (ιταλικό χριστουγεννιάτικο τσουρέκι) που τα τελευταία χρόνια καταναλώνεται πολύ στη χώρα μας και παρέχει 300 θερμίδες και 20% λιπαρά (ως επί το πλείστον κορεσμένα) ανά 100 γραμμάρια και η χριστουγεννιάτικη πουτίγκα που παρέχει 330 θερμίδες και 11,8 γραμμάρια λίπους (περιέχει μεταξύ άλλων αυγά, βούτυρο, κρέμα γάλακτος και καρύδια).

Ποια ποτά έχουν τις περισσότερες θερμίδες;

Ο γενικός κανόνας είναι πως όσο μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ έχει ένα ποτό τόσο περισσότερες θερμίδες παρέχει – και οι περιεκτικότητες αρχίζουν από κάτω από 5% σε μερικές μπίρες για να ξεπεράσουν το 40% σε «σκληρά» ποτά, όπως το ουίσκι ή το τσίπουρο.

Ιδιαίτερα επιβαρυντικό είναι το έγκνογκ, το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο ποτό σε Βρετανία και Αμερική. Τα συστατικά του (ζάχαρη, αυγά, κρέμα γάλακτος, μπέρμπον) ταιριάζουν καλύτερα σε γλυκό παρά σε ποτό. Ενα φλιτζάνι (250 ml) περιέχει 343 θερμίδες, 150 mg χοληστερόλης και 21 γραμμάρια απλών σακχάρων.

Οι θερμίδες

Για να μην παχύνετε

* Μην ξεχνάτε ότι οι καθαρά εορταστικές μέρες είναι τρεις ή έστω τέσσερις, και όχι 14 ούτε ένας μήνας.

* Να καταναλώνετε αλκοόλ με μέτρο και να επιλέγετε ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Να είστε προσεκτικοί με τα κοκτέιλ, διότι μπορεί να περιέχουν διάφορα «δυνατά» ποτά και προσμίξεις (από ζάχαρη και σιρόπια μέχρι κρέμα γάλακτος).

* Μην υπερκαταναλώνετε μαζί με τα ποτά σας ξηρούς καρπούς και άλλα θερμιδογόνα συνοδευτικά (λ.χ. πατατάκια). Το γεγονός ότι είναι μικρά σε μέγεθος δεν σημαίνει ότι στερούνται θερμίδων.

* Αν έχετε καλεσμένους στο σπίτι σας, επιλέξτε υγιεινότερους τρόπους μαγειρικής (λ.χ. αντί για τηγάνισμα και σοτάρισμα σε βούτυρο, να σοτάρετε το φαγητό σε ελάχιστο ελαιόλαδο ή καλύτερα σε αντικολλητικό σκεύος ή να φτιάξετε γέμιση για τη γαλοπούλα με κάστανα και λαχανικά αντί για λουκάνικα και εντόσθια). Φροντίστε επίσης να έχετε πιο ελαφριές γαρνιτούρες (λ.χ. βραστά λαχανικά ή άγριο ρύζι).

* Αν έχετε να διαλέξετε μεταξύ διαφόρων εδεσμάτων σε μπουφέ, επιλέξτε μόνο απ’ ό,τι σας αρέσει περισσότερο και μη δημιουργείτε τεράστιες πυραμίδες στο πιάτο σας από όλα τα φαγητά που υπάρχουν. Μην ξεχάσετε επίσης να γεμίσετε το μισό πιάτο σας με σαλάτα (δίχως σος).

* Μην βγαίνετε ποτέ από το σπίτι νηστικοί. Να τρώτε τουλάχιστον ένα γιαούρτι με ψωμί ολικής αλέσεως πριν ξεκινήσετε για μία γιορτή ή ρεβεγιόν, ώστε να φτάσετε στον προορισμό σας με ελεγχόμενη όρεξη.