Αναζήτηση
Ελεύθερη πρόσβαση σε ορισμένες σχολές ΑΕΙ και ΤΕΙ θα φέρει η σχεδιαζόμενη κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων, αποκαλύπτει με συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο υπουργός Παιδείας.
Ο Κώστας Γαβρόγλου εξηγεί πώς θα γίνει η μετάβαση στο νέο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευσης σε βάθος τριετίας, τονίζει ότι τα βιβλία και το πρόγραμμα διδασκαλίας των Θρησκευτικών είναι και παραμένουν ευθύνη της Πολιτείας και εξαγγέλλει την επέκταση των Ολοήμερων σε 750 νέα σχολεία. Ωστόσο ο υπουργός Παιδείας δεν δεσμεύεται για τον χρόνο και τον αριθμό των μόνιμων προσλήψεων εκπαιδευτικών. Τέλος, σημειώνει ότι η ανάγκη για συγκλίσεις στο πολιτικό πεδίο είναι μεγάλη, αλλά με κόμματα του δημοκρατικού τόξου.
Προαναγγείλατε το τέλος των Πανελλαδικών σε βάθος τριετίας. Προφανή ερωτήματα: πώς θα διασφαλιστεί το κύρος των –όποιων –νέων διαδικασιών επιλογής;Θα υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε κάποιες ή σε όλες τις σχολές, βάσει εθνικού απολυτηρίου; Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά του επικείμενου νέου συστήματος;
Το σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων κατά κοινή ομολογία έχει εξαντλήσει τα όριά του. Το μόνο θετικό που τους αναγνωρίζεται είναι το αδιάβλητό τους. Τα προβλήματα ωστόσο υπερτερούν των όποιων θετικών τους. Ως κοινωνία και ως εκπαιδευτικό σύστημα τις έχουμε φορτίσει τόσο πολύ συμβολικά, που ουσιαστικά έχουν φτάσει να επικαθορίζουν ολόκληρη την εκπαιδευτική διαδικασία στο λύκειο. Το λύκειο έχει μετατραπεί σε προγυμναστήριο για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, ενώ αντίστοιχα το γυμνάσιο σταδιακά λυκειοποιείται. Θα πρέπει συνεπώς με κάποιο τρόπο να αποκαταστήσουμε την αυτονομία των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Και αυτή η αποκατάσταση δεν μπορεί να γίνει αν δεν καταργηθούν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, αν δεν ενισχυθούν οι τελευταίες δύο τάξεις του λυκείου, αν δεν καθιερωθεί έγκυρο εθνικό απολυτήριο και αν δεν αναμορφωθεί το πρώτο έτος στα ΑΕΙ. Ποιο καθεστώς θα καθιερωθεί, είναι ακόμη σε συζήτηση. Τόσο η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής όσο και η Επιτροπή Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου στα πορίσματά τους όχι μόνο επισήμαναν την ανάγκη, αλλά υπέδειξαν και τις κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθήσει μια τέτοια αλλαγή. Από εκεί και ύστερα, οι προτάσεις των πορισμάτων αυτών θα τύχουν ενδελεχούς επεξεργασίας από το υπουργείο, έτσι ώστε να διαμορφωθεί ένα σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που θα είναι δίκαιο και αξιοκρατικό, αλλά θα ελαφρύνει τους μαθητές και τις μαθήτριες από την ψυχοφθόρα διαδικασία των εξετάσεων όπως είναι σήμερα. Η προοπτική της ελεύθερης πρόσβασης σε όσες σχολές είναι δυνατόν, είναι βεβαίως κάτι που και αντιμετωπίζουμε θετικά ως υπουργείο και σκεφτόμαστε ως προς τη δυνατότητα υλοποίησής του.
Επίσης μιλήσατε για γενίκευση περιγραφικής αξιολόγησης στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Δεδομένου ότι δάσκαλοι και καθηγητές αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο πιέσεις γονιών για υψηλές βαθμολογίες ώστε το παιδί τους να κρατήσει τη σημαία στις παρελάσεις, με την περιγραφική αξιολόγηση ποιος θα κρατάει τη σημαία;
Η περιγραφική αξιολόγηση δεν σημαίνει ότι θα καταργηθούν οι βαθμοί. Η περιγραφική αξιολόγηση λειτουργεί πειραματικά από φέτος και σχεδιάζουμε να γενικευτεί από το επόμενο σχολικό έτος. Στόχος είναι να μετακινηθεί η έμφαση από το κυνήγι των βαθμών στην ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που είναι η ανάπτυξη πολύπλευρων προσωπικοτήτων. Υπάρχουν πολλές πτυχές της προσωπικότητας των μαθητών που δεν μπορούν να βαθμολογηθούν μέσω της συμβατικής βαθμολογίας. Η ενσυναίσθηση, η συνεργατικότητα, η κριτική σκέψη, η δυνατότητα αντιμετώπισης προβλημάτων, οι καλλιτεχνικές κλίσεις είναι πολύ σημαντικές δεξιότητες, οι οποίες έτσι όπως είναι οργανωμένο το εκπαιδευτικό σύστημα όχι μόνο δεν αξιολογούνται ποτέ, αλλά ουσιαστικά μένουν στο περιθώριο.
Για την αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου που προετοιμάζετε, θυμίζω ότι στο παρελθόν οι εκπαιδευτικοί είχαν αντιδράσει έντονα και εντέλει πάγωσε. Τώρα λέτε ότι η επικείμενη διαδικασία δεν θα συνδεθεί με μισθούς και απολύσεις. Τι θα γίνει, όμως, σε περίπτωση που κάποιος εκπαιδευτικός αξιολογηθεί αρνητικά;
Οπως και με την περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών, έτσι και εδώ το σημαντικό είναι να αλλάξει η εκπαιδευτική μας κουλτούρα. Δεν πρόκειται για αξιολόγηση αλλά για αυτοαξιολόγηση και οπωσδήποτε δεν θα έχει τιμωρητική λογική. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν μιλάμε για «αξιολόγηση του εκπαιδευτικού» αλλά για αξιολόγηση της εκπαιδευτικής μονάδας με βάση τους στόχους που η ίδια έχει θέσει από την αρχή της χρονιάς ύστερα από συζητήσεις των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων. Είναι διαδικασία που θα διαμορφωθεί προκειμένου να επιτρέψει στη σχολική μονάδα να αποτιμήσει το έργο της και να προβεί σε πρακτικές αυτοβελτίωσης. Θα είναι εσωτερική διαδικασία, που σε καμία περίπτωση δεν θα στοχοποιεί πρόσωπα και που θα γίνεται σε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και εργασιακής ασφάλειας.
Για το θέμα των Θρησκευτικών, η Εκκλησία μετά την αντιπαράθεση με τον προκάτοχό σας συνέστησε επιτροπή η οποία θα καταθέσει προτάσεις για τη συγγραφή νέων βιβλίων και την αναμόρφωση του μαθήματος. Αναγνωρίζετε στην Εκκλησία δικαίωμα να συνδιαμορφώνει με την Πολιτεία το πρόγραμμα και τα εγχειρίδια του μαθήματος;
Το πρόγραμμα και τα εγχειρίδια διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών είναι ευθύνη της Πολιτείας. Αυτό πρέπει να γίνει σαφές, για να μην υπάρχουν παρανοήσεις στη συνέχεια. Βεβαίως, ως Πολιτεία σεβόμαστε την Εκκλησία ως έναν θεσμό που απολαμβάνει αναγνώρισης από την τεράστια πλειοψηφία των συμπολιτών μας και επιτελεί σημαντικό κοινωνικό έργο. Περιμένουμε τα σχόλια της επιτροπής που έχει συγκροτηθεί από την Εκκλησία για τα προγράμματα σπουδών. Νομίζω ότι οι συνταγματικά κατοχυρωμένοι διακριτοί ρόλοι είναι κάτι που όλοι πρέπει να σεβαστούμε. Γνωρίζετε ότι υπάρχει νομοθετημένη η Επιτροπή Σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, στην οποία προΐσταται ο υπουργός Παιδείας και την οποία θα συγκαλέσουμε σύντομα.
Πανεπιστήμια. Παρά την αύξηση κονδυλίων, κραυγάζουν για υποχρηματοδότηση. Ορισμένα δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε ανελαστικές δαπάνες κοινής ωφέλειας, σίτισης και φοιτητικής μέριμνας. Πώς θα το αντιμετωπίσετε;
Θα συμφωνήσω ότι οι δυσκολίες είναι υπαρκτές και πάρα πολύ μεγάλες. Πολλά πανεπιστήμια δεν έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις πάγιες ανάγκες τους. Εχουμε όμως τη χαρά να έχουμε έρθει σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα και να έχουμε εξασφαλίσει επιπλέον κονδύλια για την Παιδεία. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και το νεοσύστατο Ελληνικό Ιδρυμα Ερευνας και Καινοτομίας. Επιπλέον υπάρχουν πρόσθετα έσοδα που μας δίνει η κυβέρνηση, ειδικά για θέματα φοιτητικής μέριμνας –στα 3 εκατ. ήταν η πρόσθετη επιχορήγηση που πήραμε μόλις την προηγούμενη βδομάδα. Με όλα αυτά δεν προσπαθώ να σας πω ότι τα πράγματα είναι καλά, αλλά ότι αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες με στόχο να ξεπεραστεί κατά το δυνατόν το πρόβλημα.
Ο προκάτοχός σας υποσχόταν 20.000 μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών σε βάθος τριετίας. Εσείς πόσους εκτιμάτε ότι θα επιτύχουμε και πότε;
Είμαστε πεπεισμένοι ότι όλα όσα σχεδιάζουμε για την Παιδεία δεν μπορούν να υλοποιηθούν χωρίς μόνιμους διορισμούς. Με αυτή την έννοια, είναι στις πολιτικές μας προτεραιότητες. Και θεωρούμε μεγάλη επιτυχία του υπουργείου ότι η δέσμευση για μόνιμους διορισμούς αποτυπώθηκε για πρώτη φορά και στο γραπτό κείμενο της συμφωνίας με τους θεσμούς. Από κει και πέρα, δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να δεσμευτούμε για το χρονοδιάγραμμα των διορισμών ούτε για τον αριθμό τους. Ολα αυτά θα αποσαφηνιστούν αφού γίνει μια συστηματική καταγραφή των αναγκών αλλά και αποτίμηση των διαθέσιμων πόρων.
Ποιες ενέργειες θα κάνετε για να αποκτήσουν ξανά τα Ολοήμερα Σχολεία τον χαρακτήρα τους στο απογευματινό πρόγραμμα και να σταματήσουν να είναι παιδοφυλακτήρια;
Σκοπεύουμε να γενικεύσουμε τη λειτουργία τους και να αποκαταστήσουμε τον ουσιαστικό τους χαρακτήρα ως έναν συμπληρωματικό τρόπο παιδαγωγικής προσέγγισης των παιδιών. Ετσι, αφενός η λειτουργία τους θα επεκταθεί στο σύνολο των δημοτικών σχολείων της χώρας (μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια, γύρω στα 750 νέα σχολεία) και αφετέρου θα ενισχυθούν με ειδικότητες. Η μεγάλη πρόκληση εδώ είναι να πειστεί η κοινωνία, οι γονείς, ότι το Ολοήμερο Σχολείο αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι της εκπαίδευσης και όχι «λύση ανάγκης». Οτι δηλαδή στο πλαίσιό του τα παιδιά έρχονται σε επαφή με όψεις της παιδαγωγικής διαδικασίας που δεν είναι μόνο ενισχυτικές, αλλά κυρίως συμπληρωματικές των πρωινών μαθημάτων.
Εκθεση PISA. Τι συγκεκριμένα προτίθεστε να αλλάξετε για την αναβάθμιση των επιδόσεων και πώς σχολιάζετε τη μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία;
Tο τι σημαίνουν τα αποτελέσματα του PISA για την εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι ένα θέμα που χρειάζεται συζήτηση. Κατ’ αρχάς αποτυπώνουν την εικόνα της Εκπαίδευσης πριν από τις αλλαγές που εφαρμόστηκαν πέρυσι και φέτος, δηλαδή τα αποτελέσματα προηγούμενων, προ ΣΥΡΙΖΑ, εκπαιδευτικών πολιτικών. Επιπλέον, το PISA έχει δεχτεί συγκεκριμένες και εμπεριστατωμένες κριτικές από τη διεθνή βιβλιογραφία όσον αφορά την αξιοπιστία του. Αναγνωρίζουμε βέβαια ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι μια ευκαιρία να σκεφτούμε πάνω στις αδυναμίες του εκπαιδευτικού μας συστήματα, ιδιαίτερα όσον αφορά τις δεξιότητες που εξετάζει το συγκεκριμένο τεστ. Και πρώτα πρώτα ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν προετοιμάζει συστηματικά τους μαθητές και τις μαθήτριες για το συγκεκριμένο τεστ –χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα κακό. Τι δεν πήγε καλά με το PISA σε μια χώρα που έχει συνεχείς επιτυχίες σε διεθνείς, ευρωπαϊκούς και βαλκανικούς διαγωνισμούς μαθηματικών; Εχει ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς τα αποτελέσματα, βέβαιο όμως είναι ότι δεν θα βάλουμε τα αποτελέσματα του PISA στο κέντρο της εκπαιδευτικής μας μεταρρύθμισης. Σε ό,τι αφορά τη διαφορά ανάμεσα στα δημόσια και τα ιδιωτικά, πρέπει να λάβουμε υπόψη, αφενός, ότι αυτό δεν αφορά όλα τα ιδιωτικά αλλά κυρίως τα πιο μεγάλα και καλύτερα οργανωμένα από αυτά και, αφετέρου, ότι σε μεγάλο βαθμό σχετίζονται με το γεγονός πως οι μεταρρυθμίσεις που προσπαθούμε τώρα να εφαρμόσουμε σε πολλά από αυτά έχουν εισαχθεί ήδη με τη μορφή παράλληλου προγράμματος.
Εσείς θα μπορούσατε να «συγκλίνετε» με μια εκδημοκρατισμένη Χρυσή Αυγή;
Προσωπικά αναζητώ τις συναινέσεις με όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου. Αλλά κάτι τέτοιο δεν αφορά την περίπτωση της Χρυσής Αυγής, η οποία πολλές φορές έχει αποδείξει ότι κινείται εκτός του τόξου αυτού. Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι εκκρεμεί ακόμη η απόφαση του δικαστηρίου για στελέχη της που κατηγορούνται για εγκληματικές δραστηριότητες, που ωστόσο είναι συνδεδεμένες με την ιδεολογία και τις πρακτικές της. Από το να κάνουμε ασκήσεις επί χάρτου, ας δούμε καλύτερα τις πραγματικές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας και ας επεξεργαστούμε συγκλίσεις που βρίσκονται στο πλαίσιο του πολιτικά εφικτού και ηθικά αποδεκτού.
