Είναι δείγμα υποτέλειας η επιστολή Τσακαλώτου σε ESM ή διψάμε για δραματικά λόγια; Το πλαίσιο πάντα έχει τη σημασία του και βέβαια ο συσχετισμός δύναμης. Ποιο είναι αυτό; Το σύνολο του πολιτικού συστήματος αποφάσισε το καλοκαίρι του 2015 πως το ευρώ και η πρόσδεση σε Ευρωπαϊκή Ενωση είναι το βασικό δεδομένο. Ευρώ ίσον Μνημόνια για τη χώρα. Κυνικό αλλά αληθές. Το σχέδιο Β για μια Ελλάδα άλλου δρόμου έχει κατά καιρούς εκπονηθεί από διάφορους (απ’ την εποχή του επαναστάτη αστού Δημήτρη Μπάτση και του μνημειώδους έργου του «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα»). Οχι τώρα και όχι πειστικά προς το παρόν. Αυτή η αλήθεια διαμορφώνει μερικά ακόμη δεδομένα. Συμφωνώντας με το ευρώ, συμφωνείς με έναν τρόπο. Κι αυτό αφού το νόμισμα τούτο (όπως κι όλα) είναι και πολιτικό σχέδιο. Προϋποθέτει δεσμεύσεις. Δυσάρεστο επίσης, αλλά αληθές. Η συζήτηση λοιπόν είναι αν εντός Μνημονίων υπάρχει δυνατότητα για αυτοτελή πολιτική. Για πολιτική με εθνικά χαρακτηριστικά. Οχι τυχαία η συζήτηση σήμερα στο κέντρο του πολιτικού συστήματος έχει οριοθετηθεί ως εξής: επιτάχυνση των προαπαιτουμένων ή ανάσχεση πλευρών της συμφωνίας; Με όλα τα παραπάνω, η συζήτηση για υποτέλεια ή όχι έχει πολλά προβλήματα.
Γι’ αυτό υπάρχουν ορισμένα προβλήματα στην επιχειρηματολογία των δύο σημερινών πολιτικών μονομάχων. Καταρχάς στην κυβέρνηση. Ο ζουρνάς και η συμμόρφωση είναι δύο ενδιαφέρουσες τεχνικές τακτικής, αλλά δεν διαμορφώνουν όρους στρατηγικής μακράς πνοής. Για παράδειγμα, απολαύστε το παράδοξο των ημερών: Η κυβέρνηση σωστά παρέχει επίδομα σε κομμάτι συνταξιούχων. Κάνει καλά γιατί ο κόσμος είναι στο όριο και σίγουρα διαμορφώνεται θετικό αφήγημα όταν αναδιανέμεις την υπεραπόδοση εσόδων σου υπέρ των φτωχών. Η επιστολή Τσακαλώτου όμως, σύμφωνα με τις βασικές διαρροές, περιγράφει δέσμευση πως η χώρα θα ενεργοποιήσει κόφτη στις συντάξεις αν δεν πιαστεί πλεόνασμα για το 2016 (0,5%). Κοινώς: δίνουμε επίδομα διαμορφώνοντας αυτόματα το πλαίσιο που θα το αναιρέσει.
Μα και η ΝΔ έχει τα θέματά της. Διάβασα τη δήλωση του αντιπροέδρου της Αδωνη Γεωργιάδη. Λέει μεταξύ άλλων πως «η ιδέα πως αναγκάστηκε να στείλει ταπεινωτική επιστολή, ορκιζόμενη ότι δεν θα το ξανακάνει, σαν παιδί του δημοτικού, πλήττει την υπερηφάνεια κάθε Ελληνα». Να θυμίσω πως ο κύριος Γεωργιάδης υπερθεμάτιζε πριν από μέρες τη συμμόρφωση με τους δανειστές. Επίσης, δεν ξέρω ποιον συμφέρει η ανακίνηση της ρητορείας περί υπερηφάνειας σε ένα πλαίσιο δανεισμού –που στην αρχή του σημερινού σημειώματος περιγράψαμε. Οι διαφορετικοί δρόμοι απαιτούν κόστος που κανείς προς το παρόν δεν είναι έτοιμος να σηκώσει.
