Ο ανασφαλής προφήτης

Υπήρξε ο Αγιος Βασίλης της εφηβείας όλων όσοι ξεκίνησαν, χορεύοντας με τα τραγούδια του, τα πρώιμα ερωτικά τους βήματα στα τέλη των 80s. Ο ίδιος όμως έδωσε με ένα τραγούδι του οπτικοποιημένο, με συγκεκριμένη άποψη, το ξεκίνημα μιας εποχής στην οποία σημασία είχε να επινοείς τον εαυτό σου, αποδομώντας την πολυτέλεια που δεν υπήρχε άφθονη για όλους.

Ηταν στις αρχές του 1990 όταν ο Τζορτζ Μάικλ ζήτησε από την πεντάδα των κορυφαίων μοντέλων Λίντα Εβαντζελίστα, Κρίστι Τέρλινγκτον, Ναόμι Κάμπελ, Σίντι Κρόφορντ, Τατιάνα Πάτιτζ να τον βοηθήσoυν να απομακρυνθεί από το τέλμα της γλυκερής μελωδίας που τον είχε εκτινάξει σε είδωλο της ποπ μουσικής. Οι πέντε καλλονές δέχτηκαν να κάνουν ό,τι τους πρότεινε. Ηταν άλλωστε ένας φίλος, μαζί με τον οποίο μάθαιναν στα πάρτι τους στη Νέα Υόρκη πώς να διασκεδάζουν σαν να μην υπήρχε επόμενη μέρα.

Ωστόσο, η ατμόσφαιρα έδειχνε τα πρώτα ρήγματα μιας πολυεπίπεδης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Ο Τζορτζ Μάικλ το συναισθάνθηκε: η οικονομία βρισκόταν σε ύφεση, τα γκλαμ πάρτι αντάλλαζαν συχνότητες με τους τόπους κηδειών θυμάτων του AIDS και οι ιδεολογίες κατέρρεαν με την πτώση του βερολινέζικου Τείχους. Ηταν η στιγμή για να πάρει αποστάσεις από τη φήμη του «Last Christmas» και να απελευθερωθεί δίνοντας εξηγήσεις με το «Freedom! 90», με τα τοπ μόντελ έτοιμα να κάνουν lip-synch στο τραγούδι του στο ομώνυμο βιντεοκλίπ που σκηνοθέτησε ο Ντέιβιντ Φίντσερ.

Το πρώτο πλάνο που βλέπει ο θεατής του βίντεο είναι ένα άδειο και ρημαγμένο διαμέρισμα, μέσα στο οποίο η Κρίστι Τέρλινγκτον εμφανίζεται να περπατάει τυλιγμένη με ένα μακρύ, λευκό, λινό σεντόνι, σαν όμορφο λείψανο που δραπετεύει από το σάβανο της δόξας του. Ακολουθούν η Λίντα Εβαντζελίστα, τραβώντας ψηλά στον μακρύ λαιμό της ένα μαύρο ανδρικό πουλόβερ για να κρυφτεί από τα βλέμματα της δημοσιότητας, και η Ναόμι Κάμπελ, που φορά ένα ζευγάρι χρησιμοποιημένες ανδρικές μπότες.

Η Σίντι Κρόφορντ μέσα από τη μισάνοιχτη πόρτα είναι ξαπλωμένη γυμνή σε μια μπανιέρα, όμως ο αναστατωμένος ηδονοβλεψίας θεατής διακρίνει καθαρά μόνο τα διάσημα χείλη της που τραγουδάνε με τη φωνή του Τζορτζ Μάικλ «υπάρχει μέσα μου κάτι βαθύ, κάτι που ξέχασα ότι ήθελα να είμαι». Ενώ η Τατιάνα Πάτιτζ με ένα τσιγάρο στα δάχτυλα αναλογίζεται και ψιθυρίζει τη συνέχεια των στίχων: «Αυτό που πρέπει να δούμε είναι ότι δεν σου ανήκω και δεν μου ανήκεις».

Το υποφωτισμένο με μπλε ψυχρούς τόνους διαμέρισμα και η παράξενη εμφάνιση της διάσημης πεντάδας των τοπ μόντελ δημιούργησαν το αισθητικό πρότυπο της επικείμενης ένδειας των 90s. Το εύρημα του Τζορτζ Μάικλ, χάρη στην παρέα του, λειτούργησε όχι μόνο για το προσωπικό του μανιφέστο –έγινε το αξιολάτρευτο συμπυκνωμένο αφήγημα μιας γενιάς που αποτίναξε την κιτς υπερβολή των 80s και προσηλώθηκε στην αναζήτηση του δικού της τρόπου ζωής και στον προσδιορισμό της δικής της ταυτότητας. Η αρχιτέκτονας Μπεατρίς Κολομίνα το 1992 θα επισημάνει στο βιβλίο της για τη σεξουαλικότητα του χώρου («Sexuality and space») ότι ο εσωτερικός χώρος σε ένα κτίσμα υποδηλώνει όχι μόνο ίχνη ζωής αλλά και την ψυχολογία του ενοίκου. Σύμφωνα με τη δική της θεωρητική ματιά, το κρυφτό του Τζορτζ Μάικλ στο ηδονοβλεπτικό διαμέρισμα του «Freedom! 90» και η αναπαράσταση του λόγου του με τα σώματα των μοντέλων μάς δείχνουν αυτό που ο ίδιος χρόνια προσπαθούσε να πει αλλά δεν είχε εκφράσει.

Ο Τζορτζ Μάικλ και το «Freedom! 90» ώθησαν πολλούς να σταματήσουν να βλέπουν από απόσταση την πραγματικότητα ξεφυλλίζοντας ηδονοβλεπτικά λάιφσταϊλ περιοδικά νέου τύπου. Ο ιδιόμορφος ασκητισμός των καλλονών του στο συγκεκριμένο βίντεο μετασχημάτισε τους ρόλους τους. Το ριζοσπαστικό βίντεο του τραγουδιού του πίσω από αυτήν την απλότητα και πρακτική κομψότητα των τοπ μόντελ υποστηρίζει ένα παιχνίδι αισθησιασμού. Από τη διαύγεια του λινού σεντονιού πάνω στην Τέρλινγκτον έως την καθαρότητα της φόρμας στις καμπύλες της Ναόμι Κάμπελ, η σεξουαλικότητα της απλότητας υπογραμμίζει τη μετέπειτα εξέλιξή τους.

Ολες τους ήταν τότε τα αστέρια μιας νέας εποχής για την ιδέα τού να είσαι γυναίκα. Χωρίς την επιθετικότητα της διεκδικητικής φεμινίστριας, έγιναν τα σύμβολα στα ιλουστρασιόν έντυπα μιας βελούδινης επανάστασης επιτυχημένων γυναικών. Με όπλα την ομορφιά τους, τις αναλογίες τους και τον υψηλό επαγγελματισμό τους, κέρδισαν χρήματα και φήμη.

Η εποχή των 90s είχε επαναπαυθεί πάνω στους λεπτούς ώμους της γενιάς των σούπερ μοντέλων, στην εκρηκτική ομορφιά τους, στις υπερβολικές αμοιβές τους και στην εξωπραγματική δική τους ζωή. Στην επόμενη δεκαετία, ύστερα από πολλά πάρτι σαμπάνιας, πολλές ώρες υπερατλαντικών πτήσεων, χιλιόμετρα πασαρέλας, αποκαλυπτικές συνεντεύξεις και ντοκιμαντέρ και μερικά σκανδαλιστικά πρωτοσέλιδα, η βιομηχανία της μόδας και ο κόσμος του μόντελινγκ υπολόγιζαν απώλειες σε νευρικούς κλονισμούς και πτώσεις από την κορυφή της δόξας.

Σήμερα, η γενιά της Λίντα Εβαντζελίστα, της Ναόμι Κάμπελ, της Κρίστι Τέρλινγκτον, της Σίντι Κρόφορντ μπορεί να απολαμβάνει τους κόπους μιας σύντομης καριέρας που γεννήθηκε στην πασαρέλα και μεγάλωσε μπροστά σε φωτογραφικούς φακούς, αλλά απέκτησε και την επίπονη γνώση της εμπειρίας. Η ομορφιά πονάει, υποφέρει, μελαγχολεί, καταπιέζεται και φθείρεται. Ο Τζορτζ Μάικλ δεν θα είναι στο εξής δίπλα τους για μια άλλη επεξεργασία εκείνου που έρχεται.