Ο χειμώνας ήρθε για τα καλά. Επιασε κρύο. Καιρός για σούπα! Oι σούπες είναι τα πιο χαρακτηριστικά comfort foods, δηλαδή τροφές που δημιουργούν αισθήματα ασφάλειας, νοσταλγίας, παρηγοριάς και ψυχικής ευεξίας. Αποτελούν όμως και ιδανική λύση για τη σωματική ευεξία κι αποκατάσταση όσων αθλούνται. Οι δρομείς –αθλητές παντός καιρού –σίγουρα θα εκτιμήσουν μια ζεστή σούπα πριν ή έπειτα από μια καλή, χειμωνιάτικη προπόνηση. Τροφή που ζεσταίνει ψυχή και σώμα λοιπόν. Τι θα λέγατε για μια τραχανόσουπα;
Ο τραχανάς είναι ένα παραδοσιακό ελληνικό τρόφιμο που έχει θρέψει γενιές και γενιές στην πατρίδα μας. Πρόκειται για ένα ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι, γάλα και αβγά και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες, ξινός, γλυκός, χοντρός, ψιλός, νηστίσιμος, ανάλογα με τα υλικά που είναι φτιαγμένος. Κατά την παρασκευή του, το τελευταίο στάδιο είναι το στέγνωμά του σε μεγάλη επιφάνεια για τουλάχιστον μία εβδομάδα. Εξού και η λαϊκή ρήση «απλώνει τραχανά» που αναφέρεται σε κάποιον που αργοπορεί χαρακτηριστικά. Η παροιμία προφανώς και δεν αφορά τους δρομείς, ο ίδιος ο τραχανάς όμως ναι! Και πολύ μάλιστα. Ας δούμε γιατί.
Ο τραχανάς είναι μια τροφή με υψηλή διατροφική αξία αφού περιέχει φυτικές ίνες, υδατάνθρακες, μαγνήσιο και φυλλικό οξύ. Ολα τα παραπάνω συστατικά είναι αναγκαία για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού, περιλαμβανομένου του νευρικού και του μυϊκού συστήματος. Επιπλέον λόγω της περιεκτικότητάς του σε φωσφόρο ενισχύει την ανάπτυξη των οστών, ενώ η καροτενοειδής λουτεΐνη που περιέχει βοηθά στην καλή υγεία του δέρματος, των ματιών και της καρδιάς. Η παρουσία του γάλακτος στη συνταγή του τραχανά αυξάνει την παρουσία πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας καθώς και ασβεστίου, οπότε τον καθιστούν ιδανικό γεύμα αποκατάστασης ύστερα από μια προπόνηση. Επιπλέον είναι τροφή χαμηλή σε θερμίδες –αφού τα 100 γρ. γλυκού τραχανά (βρασμένου) δίνουν μόλις 106 θερμίδες, ενώ τα 100 γρ. ξινού τραχανά δίνουν 146 θερμίδες. Επίσης, η κατανάλωσή του σε μορφή σούπας ενυδατώνει, παρέχει τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες και συγχρόνως δημιουργεί αίσθημα κορεσμού.
Ο τραχανάς μαγειρεύεται σαν σούπα αραιή ή πιο πηχτή. Βράζεται σκέτος ή με ντομάτα και συνοδεύεται συχνά με τυρί φέτα ή τριμμένη μυζήθρα. Μπορεί όμως επίσης να συνοδεύσει όσπρια, λαχανικά, κοτόπουλο και χοιρινό. Επίσης, χρησιμοποιείται ως γέμιση σε πίτες, γεμιστά και ντολμάδες αντί για ρύζι, αλλά και σε κεφτέδες αντί για ψωμί.
Μια απλή, οικονομική και νόστιμη συνταγή
8 φλ. νερό ή ζωμό λαχανικών ή κοτόπουλου
3 κ.σ. χυμό λεμονιού
Αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι
6 κ.σ. φέτα θρυμματισμένη
Γιαούρτι, ψιλοκομμένα μυρωδικά (μαϊντανός, άνηθος, δυόσμος κ.ά.), προαιρετικά
Σε κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και προσθέτουμε τον τραχανά. Ανακατεύουμε για 1′. Προσθέτουμε το νερό (ή ζωμό). Μόλις αρχίσει να βράζει, προσθέτουμε το αλατοπίπερο. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και τον αφήνουμε να σιγοβράσει, ανακατεύοντας συχνά, μέχρι ο τραχανάς να μαλακώσει και να φουσκώσει. Θα χρειαστούν 8′-20′ ανάλογα με το είδος του τραχανά (ο σπιτικός τραχανάς αργεί περισσότερο). Στη συνέχεια, αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το λεμόνι. Σερβίρουμε τη σούπα ζεστή, γαρνίροντας με φέτα, γιαούρτι και ψιλοκομμένα βότανα.
Ξέρεις πως…
Η ιστορία θέλει τον τραχανά να αποτελεί εξέλιξη του χυλού με τον οποίο τρέφονταν Ελληνες και Ρωμαίοι, κατά την αρχαιότητα. Μάλιστα, ο ρωμαίος συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής του 1ου μ.Χ. αιώνα Μάρκος Γάβιος Απίκιος αναφέρει φαγητό με το όνομα tractae (είδος παχύρρευστου χυλού, τον οποίο χρησιμοποιούσαν για να πήζουν κάθε είδους σάλτσα).
Ο ξινός τραχανάς παρασκευάζεται από φρέσκο γάλα που έχει ξινίσει ή από γιαούρτι με την προσθήκη αλευριού από σιτάρι ή σιμιγδάλι. Ο γλυκός τραχανάς παρασκευάζεται από νωπό φρέσκο γάλα που δεν είναι ξινισμένο, στο οποίο προστίθεται αλεύρι από σιτάρι, πλιγούρι ή σιμιγδάλι.
Οι νοικοκυρές άρχιζαν την προετοιμασία του τραχανά τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού για να στεγνώσει, να συσκευαστεί και να είναι έτοιμος για τον επόμενο χειμώνα. Ο μεγάλος χρόνος διατήρησης του προϊόντος είναι και το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του.
