Τρία καυτά ραντεβού για την αξιολόγηση

Με το βλέμμα στραμμένο στη συνεδρίαση των εκπροσώπων των υπουργών Οικονομικών (EuroWorking Group) στις 12 Ιανουαρίου βρίσκεται η κυβέρνηση, καθώς από εκεί περιμένει ένα νεύμα για να δρομολογηθούν οι διαδικασίες που θα ξεπαγώσουν την αξιολόγηση.

Το EuroWorking Group αναμένεται κατ’ αρχάς να αποφασίσει την ενεργοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος –που είχαν αποφασιστεί στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, αλλά στη συνέχεια ανεστάλησαν λόγω της χορήγησης του κοινωνικού πακέτου από την κυβέρνηση χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους θεσμούς. Ηδη, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ μετά την επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου έστειλε σήμα ότι τον Ιανουάριο αναμένονται αποφάσεις. «Είμαι χαρούμενος που ανοίγει ο δρόμος και μπορούμε πλέον να προχωρήσουμε τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που θα διεξαχθούν τον Ιανουάριο» ανέφερε στην ανακοίνωσή του την παραμονή των Χριστουγέννων, μετά την επιστολή Τσακαλώτου, ο ολλανδός υπουργός. Πέραν των βραχυπρόθεσμων μέτρων, το EuroWorking Group αναμένεται να δώσει το σήμα για να αρχίσουν και πάλι οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών για την αξιολόγηση.

Η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί αυτές οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν εντός του Ιανουαρίου. Η δεύτερη ημερομηνία σταθμός μετά το EuroWorking Group της 12ης Ιανουαρίου, είναι το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. Κατά τις κυβερνητικές πηγές, αν υπάρχει πολιτική βούληση όλα τα θέματα που έχουν μείνει ανοιχτά στο πλαίσιο της αξιολόγησης θα μπορούσαν να κλείσουν σε ελάχιστο χρόνο, ακόμη και σε λίγες ώρες. Κατά την άποψή τους, έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις κατά 95%. Απομένει ακόμη, όπως λένε, μόνο 5%, που όμως περιλαμβάνει τα εργασιακά (ομαδικές απολύσεις, συλλογικές συμβάσεις), το Ενεργειακό και το δημοσιονομικό κενό του 2018. Το τελευταίο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, κατά το ΔΝΤ φτάνει τα 400 εκατ. ευρώ και κατά την Ευρώπη κάτω από 200 εκατ. ευρώ.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΝΤ. Στην πραγματικότητα η κατάσταση δεν είναι τόσο απλή αφού, εκτός από τις εκκρεμότητες της αξιολόγησης (που συχνά αποδεικνύονται πολύ σοβαρότερες από όσο τις αξιολογούν τα κυβερνητικά στελέχη), υπάρχει το μεγάλο ανοιχτό θέμα της συμμετοχής του ΔΝΤ.

Μέσα στον Ιανουάριο είναι πιθανό να υπάρξει και τρίτη ημερομηνία σταθμός: αυτή κατά την οποία το Ταμείο θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, με βάση το λεγόμενο άρθρο IV. Πρόκειται για τα συμπεράσματα του Ταμείου μετά την επίσκεψη που έκανε αντιπροσωπεία του τον Σεπτέμβριο υπό την Ντέλια Βελκουλέσκου, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που ακολουθείται για όλα τα μέλη του, ανεξαρτήτως αν είναι σε πρόγραμμα ή όχι. Μετά την επίσκεψη εκείνη η ρουμάνα τεχνοκράτης, η οποία είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Ταμείου και για την παρακολούθηση του ελληνικού προγράμματος, είχε υποστηρίξει την ανάγκη να μειωθούν το αφορολόγητο και οι συντάξεις. Μια γραμμή στην οποία εμμένει το ΔΝΤ, όπως φάνηκε στη συνέχεια και από τα άρθρα των Πολ Τόμσεν και Μορίς Ομπστφελντ.

Τα συμπεράσματα της αξιολόγησης με βάση το άρθρο IV αναμένεται να δημοσιοποιηθούν τον Ιανουάριο, χωρίς να έχει καθοριστεί ακόμη ημερομηνία. Ενδιαφέρον εδώ είναι ότι αυτά θα συνοδεύονται πιθανότατα από την ανάλυση του ΔΝΤ βιωσιμότητας του χρέους. Από το περιεχόμενο αυτής της έκθεσης θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό αν και πώς θα συνεχιστεί η συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.

Με τα σημερινά δεδομένα, πάντως, καθώς έχουν ανακοινωθεί μόνο βραχυπρόθεσμα μέτρα και όχι και μεσοπρόθεσμα όπως ζητά το Ταμείο, η ανάλυση δεν αναμένεται να βγάζει το χρέος βιώσιμο. Εναλλακτικά, το Ταμείο έχει ζητήσει πρόσθετα μέτρα 4,6 δισ. ευρώ ώστε να είναι αξιόπιστη, κατά την άποψή του, η πρόβλεψη για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018, όπως έχουν συμφωνήσει Ελλάδα και ευρωζώνη.

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ. Για τα θέματα αυτά –πέραν των εκκρεμοτήτων της αξιολόγησης –αναμένεται να διεξαχθούν σκληρές διαπραγματεύσεις τον επόμενο μήνα. Οι αναλυτές δεν θεωρούν πιθανό να ολοκληρωθούν αυτές έως το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου ώστε να ληφθούν εκεί αποφάσεις για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Ενδεχόμενη καθυστέρηση ανησυχεί την κυβέρνηση γιατί φέρνει τις διαπραγματεύσεις κοντά στη διακεκαυμένη ζώνη των ευρωπαϊκών εκλογών σε Ολλανδία, Γαλλία και κυρίως Γερμανία, από την άνοιξη.

Η έκβαση των διαπραγματεύσεων με το ΔΝΤ θα επηρεάσει και την ευόδωση του βασικότερου κυβερνητικού σχεδίου, που είναι η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Κι αυτό γιατί η ΕΚΤ θέτει και αυτή, όπως και το ΔΝΤ, ως προϋπόθεση προκειμένου να εντάξει την Ελλάδα στο πρόγραμμά της, τη βιωσιμότητα του χρέους της.