Σε κλοιό κλιμακούμενων πιέσεων βρίσκονται Αθήνα και Λευκωσία. Οι οποίες και αναμένεται να ενταθούν, όσο προσεγγίζει για το Κυπριακό η «ώρα μηδέν», όπως χαρακτηρίζουν τη Διάσκεψη της Γενεύης αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών. Καθώς θεωρούν ότι: Είτε σε περίπτωση επίτευξης του επιθυμητού (δηλαδή λύσεως) είτε αντιθέτως εάν προκύψει απευκταίο αδιέξοδο, οι εξελίξεις που με βεβαιότητα θ’ αναπαραχθούν θα είναι ούτως ή άλλως ραγδαίες. Θετικές στο πρώτο ενδεχόμενο. Καταλυτικές στο δεύτερο. Με ανεξέλεγκτες κι ευρύτερες εν πολλοίς υποτροπές για το σύνολο των προβληματικών ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αυτό ανέφερε ατύπως μάλιστα σε συνομιλητές του στην Αθήνα και ο ίδιος ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ. γ. του Διεθνούς Οργανισμού Εσπερ Μπαρθ Εϊντε.
Παρότι τηρείται «σιγή ασφαλείας» όσον αφορά το παρασκήνιο και τον οργασμό των διεργασιών που αυτή τη στιγμή συντελούνται αθόρυβα, εντούτοις από διαρρέουσες πληροφορίες κι ενδείξεις γίνεται αντιληπτό ότι αυτές οι φορτικές πιέσεις:
1. Οσον αφορά τη Λευκωσία, σχετίζονται κατά κύριο λόγο α) με θέματα νομής των ομοσπονδιακών εξουσιών και συναφών λειτουργικών δομών σ’ επίπεδο εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας. Και με κύριο άξονα την εκ περιτροπής προεδρία έναντι εδαφικών «εκχωρήσεων», που η άλλη πλευρά αφήνει να νοηθεί ότι «δεν τις αποκλείει», β) με τους μηχανισμούς και τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, κυρίως επί επιπέδου εκτελεστικής εξουσίας. Με κρίσιμη αιχμή την τελεσιγραφική επιμονή της τουρκικής πλευράς, «κάθε απόφαση ν’ απαιτεί και την ψήφο ενός τουλάχιστον Τουρκοκυπρίου»!
2. Ως προς την Αθήνα, αυτές αφορούν βασικά τα θεμελιώδη ζητήματα α) των Εγγυήσεων και της τελικής μορφής που αυτές μπορούν να λάβουν, β) του χρόνου (και της διαδικασίας) αποχωρήσεως των κατοχικών δυνάμεων από τα κυπριακά εδάφη και γ) του συστήματος ασφαλείας και κυρίως αυτού που θ’ απαιτηθεί για τη μεταβατική περίοδο εφαρμογής των συμφωνιών.
«ΦΙΛΙΚΕΣ ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ». Είναι όμως σαφές ότι οι ίδιες αυτές δυνάμεις που προχωρούν σε πιέσεις (υπό τύπον «φιλικών υποδείξεων»), ενώ κινούνται και προς την κατεύθυνση της Αγκυρας, έχουν ήδη αποδεχθεί τις βασικές τουρκικές απαιτήσεις και τις αιτιάσεις που προβάλλονται για να τις στηρίξουν! Κι αυτό, αφού «απέσπασαν ενδείξεις» ότι εκδηλώνεται διάθεση επαρκών διαφοροποιήσεων σε όλο το φάσμα των θέσεων για το συγκεκριμένο ζήτημα της εγγυοδοσίας. Με την Αγκυρα «έτοιμη τώρα να συζητήσει» περιορισμό και της χρονικής διάρκειας των Εγγυήσεων και του μεγέθους της στρατιωτικής εμπλοκής της στο τουρκοκυπριακό σκέλος του νέου πολιτειακού μορφώματος.
Εν προκειμένω ακούγεται «δεκαετής διάρκεια» και στρατιωτικό απόσπασμα της τάξεως των 6.000-8.000 ανδρών. Περιορισμένο σε ειδική βάση, χωρίς δικαίωμα διασποράς, «ακόμη και στο τουρκοκυπριακό έδαφος». Αυτό βεβαίως κάθε άλλο παρά καθησυχάζει Αθήνα και Λευκωσία. Ενώ γίνεται αντιληπτό ότι αποτελεί παράγωγο αμερικανοβρετανικής μεσολαβητικής εμπλοκής. Καθώς Ουάσιγκτον και Λονδίνο κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο, προάγοντας συναφείς διεργασίες «ιστορικού συμβιβασμού» για οριστική επίλυση του προβλήματος. Βασικά συστατικά του οποίου απορρέουν από προηγούμενες (πλην ατελέσφορες) απόπειρες λύσεως. Οπως είναι κυρίως το Σχέδιο Ανάν, πρόνοιες του οποίου ήδη επαναφέρονται.
Κορύφωση των διεργασιών –που θα κρίνει και το τελικό αποτέλεσμα –θα είναι οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις επί επιπέδου κορυφής μεταξύ των τριών εγγυητριών χωρών, τόσο πριν όσο και κατά το διήμερο μεταξύ 10 και 12 Ιανουαρίου στη Γενεύη. Με Τσίπρα, Ερντογάν και Τερίζα Μέι να ανοίγουν τα χαρτιά τους, καταθέτοντας τελικές θέσεις για τα κομβικά ζητήματα που τους αφορούν ειδικότερα:
n Ο μεν Ερντογάν να επιμένει στην εγγυητική εμπλοκή της Αγκυρας, με όρους «στρατηγικής κηδεμονίας» για την τουρκοκυπριακή πολιτειακή συνιστώσα της ομοσπονδίας.
n Η δε Τερίζα Μέι να αποστασιοποιείται μεν από εγγυητικές υποχρεώσεις και επεμβατικά δικαιώματα. Να επικεντρώνεται όμως στην κατοχύρωση των αγγλικών «εδαφικών και στρατηγικών κεκτημένων» στη Μεγαλόνησο.
n Και τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας να προσπαθεί να επιτύχει παντελή αναίρεση οποιουδήποτε συστήματος εγγυοδοσίας που δεν συνάδει με κράτος ενσωματωμένο στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
Ηδη από πλευράς του Πρωθυπουργού υπήρξε τηλεφωνική επαφή με την ομόλογό του της Βρετανίας. Η οποία είχε παρόμοια επικοινωνία με τον τούρκο πρόεδρο. Ενώ κατά τις επόμενες μέρες οι επαφές θα πυκνώσουν και οι παρεμβάσεις για την προαγωγή αποδεκτού πλαισίου (εν είδει μέσης τομής) θα ενταθούν στο έπακρο. Το αποτέλεσμα των οποίων θα εξαρτηθεί κατά μέγα μέρος και από τις νέες και κρίσιμες συναντήσεις στη Λευκωσία μεταξύ των δύο μερών.
Κι αυτό, ενώ ο κύπριος πρόεδρος θα ενημερώσει την Ιερά Σύνοδο, ύστερα και από δριμύτατες επιθέσεις και προειδοποιήσεις του Αρχιεπισκόπου για τα τεκταινόμενα. Με τον τελευταίο να συντάσσεται ουσιαστικά με αριθμό κομμάτων του μεσαίου λεγόμενου χώρου που βάλλουν αγρίως κατά του Αναστασιάδη για τους χειρισμούς του. Ο οποίος όμως στηρίζεται από τα μεγαλύτερα: τον κεντροδεξιό Δημοκρατικό Συναγερμό και (όσο και αν φαίνεται περίεργο) από το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ.