Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: «Κατά μία έννοια, και ο Καβάφης μαθηματικά γράφει»

«Οι έξυπνοι αλγόριθμοι, παρόλο που δεν το γνωρίζουμε, επιτελούν πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Το πιο απλό είναι όταν κάνουμε μια αναζήτηση στην Google. Ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζονται τα πιο σχετικά αποτελέσματα στον όρο αναζήτησης ή στο δικό μας προφίλ οφείλεται σε έναν αλγόριθμο, ο οποίος τρέχει σ’ έναν σέρβερ της Google. Ισως λίγο πιο φανερό είναι όταν κάνουμε αναζήτηση με βάση μια εικόνα –τρέχει ένας ακόμα πιο έξυπνος αλγόριθμος στον σέρβερ της Google. Οταν καλούμε ένα Uber στο κινητό μας, ένας έξυπνος αλγόριθμος κάνει μια αντιστοίχηση ανάμεσα στους διαθέσιμους οδηγούς και εμάς. Οταν κάνουμε συναλλαγή σε τράπεζα μέσω τηλεφώνου, ένας έξυπνος αλγόριθμος καταλαβαίνει την αντιστοίχηση μεταξύ των ήχων που παράγουμε με το στόμα μας και του τι προσπαθούμε να πούμε. Στο Google translate ένας έξυπνος αλγόριθμος μεταφράζει από τη μια γλώσσα στην άλλη. Σε οποιαδήποτε πτυχή της ζωής μας όπου κάτι γίνεται με αυτοματοποιημένο τρόπο κρύβεται ένας αλγόριθμος. Οι αλγόριθμοι δεν είναι μόνο μια γνώση που σχεδιάζει ο άνθρωπος. Η θεωρία τους ως επιστημονικού πεδίου είναι να βλέπεις και να μελετάς τα φυσικά φαινόμενα. Στο τέλος της ημέρας, αλγόριθμος είναι μια υπολογιστική διαδικασία και ο τρόπος με τον οποίο είναι προγραμματισμένα τα κύτταρά μας να λειτουργούν, είναι ουσιαστικά υπολογιστικές διαδικασίες που αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους και με βάση αυτή την αλληλεπίδραση παίρνουν αποφάσεις για το τι θα κάνουν στο επόμενο βήμα. Οι αλγόριθμοι εκτός από την εφαρμογή που έχουν ουσιαστικά στην τεχνολογία είναι ένας άλλου τύπου φακός με τον οποίο μπορούμε να μελετήσουμε τον κόσμο γύρω μας».

«Καλώς ή κακώς η ζωή μας εξαρτάται πολύ από την τεχνολογία γύρω μας. Η τεχνητή νοημοσύνη προς το παρόν είναι συνυφασμένη με διάφορες πτυχές της καθημερινότητάς μας. Δεν ξέρω αν θα φτάσει αυτή να αντικαταστήσει τον άνθρωπο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το ποτάμι της τεχνολογικής εξέλιξης είναι πολύ ορμητικό και δεν γυρίζει πίσω. Κι αυτό που νομίζω ότι ο άνθρωπος πρέπει να συνηθίσει είναι το πώς να χρησιμοποιεί αυτή την τεχνητή νοημοσύνη που έχει στη διάθεσή του για να επαυξήσει τις δυνατότητές του. Ο κόσμος που βλέπω εγώ στο μέλλον είναι ένας σύνθετος κόσμος όπου ο άνθρωπος αλληλεπιδρά με τη μηχανή και επαυξάνει μ’ αυτόν τον τρόπο τις δυνατότητές του. Ολη την τεχνητή νοημοσύνη, ο άνθρωπος την έχει φτιάξει. Οπότε είναι αυτός υπεύθυνος για τις ασφαλιστικές δικλίδες που θα ενσωματώσει στον σχεδιασμό της».

«Ημουν τυχερός που στα 24 μού προέκυψε αυτή η ανακάλυψη. Προφανώς είχα τη μελαγχολία ότι μέχρι τώρα στο επίκεντρο της σκέψης ήταν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα το οποίο δεν υπάρχει πια διότι κατάφερα να το λύσω. Από την άλλη, ποτέ μια λύση δεν είναι το τέλος του δρόμου και για κάποιους είναι η αρχή ενός ή και περισσότερων δρόμων που ανοίγονται μπροστά σου όταν την κατακτήσεις. Η λύση του γρίφου του Νας ουσιαστικά αυτό που απέδειξε ήταν ότι μια πολύ αποδεκτή θεωρία στα οικονομικά έχει κάποια κενά τα οποία έχουν μια υπολογιστική φύση. Και το ερώτημα που δημιουργεί είναι, εφόσον αυτή η θεωρία δεν επαρκεί, ποια είναι μια πιο ολοκληρωμένη θεωρία για την εξήγηση των στρατηγικών θέσεων στα οικονομικά συστήματα. Επομένως άνοιξε εξ ορισμού πολλά ενδιαφέροντα ερωτήματα για το μέλλον».

«Μ’ αρέσει η μουσική, είτε να παίζω είτε ν’ ακούω. Κλασικά έκανα πιάνο, αλλά τώρα τελευταία έχω αγοράσει κι έναν μπαγλαμά τον οποίο μαθαίνω –και ο κινηματογράφος μ’ αρέσει πολύ. Βλέπω τα πάντα. Μ’ αρέσει πολύ ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος. Παρακολουθώ και τις ταινίες που μιλάνε για την επιστήμη».

«Για μένα η κινηματογραφική αλήθεια είναι άλλη από την πραγματικότητα. Οπως και η έμφαση είναι διαφορετική. Ενα έργο απευθύνεται σ’ ένα ευρύ κοινό κι επομένως δείχνει πτυχές που δεν έχουν απαραίτητα ενδιαφέρον επιστημονικό. Κι εκεί πολλές φορές υπάρχουν λάθη που οφείλονται είτε στο γεγονός ότι ο σκηνοθέτης δεν κατάλαβε τη θεωρία ή ο σεναριογράφος. Για κάποιο κινηματογραφικό εφέ αυτά τα λάθη βολεύουν. Για παράδειγμα, η σκηνή στο μπαρ στην ταινία για τον Νας (σ.σ.: “Ενας υπέροχος άνθρωπος”) ήταν τελείως λάθος για τη θεωρία του. Παρόμοια πράγματα στο “Παιχνίδι της μίμησης”, όπου ένα μεγάλο κομμάτι από το έργο του Αλαν Τούρινγκ δεν φωτίζεται καθόλου».