[Εισαγωγικά] Το βέλος του χρόνου

Είναι η προτελευταία μέρα του χρόνου, νυχτώνει από νωρίς μέσα σε μια παγερή ατμόσφαιρα και τα τραπέζια γύρω είναι άδεια. «Πώς θα μπορέσουν να σταθούν –αυτό αναρωτιέμαι». Αυτός που διερωτάται είναι πρώην υπουργός και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πολιτικός με εμπειρία τριακονταετίας που βρέθηκε τελικά εκτός Βουλής στο χάος των τελευταίων εκλογών. Υποκείμενο της ερώτησής του είναι οι κυβερνώντες. Το λέει με αφορμή την κατακόρυφη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις, αλλά και τη «φριχτή ατμόσφαιρα» στην περιοδεία του Πρωθυπουργού στην Κρήτη. «Αυτά που του φώναζαν», λέει, «δεν τα έχει ακούσει κανείς από τους προκατόχους του» –με πιθανή εξαίρεση το δεύτερο εξάμηνο του ’11, τότε που μεταξύ αβγών κατά του πρωθυπουργικού οχήματος και ταραχών στις παρελάσεις του Οκτωβρίου έπεσε τελικά η τότε κυβέρνηση. Η συζήτηση γίνεται μία βδομάδα πριν από τις αποδοκιμασίες που φέρεται ότι αντιμετώπισε ο Αλέξης Τσίπρας στην παράσταση για τον Ζαχαριάδη –κι από την άποψη αυτή αποδεικνύεται προφητική.

Το ερώτημα «Πώς θα σταθούν;» αναφέρεται στη φανερή πλέον στρατηγική των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να κρατηθούν όσο γίνεται περισσότερο στην κυβέρνηση –με απώτερο στόχο να πάνε σε εκλογές στις αρχές του καλοκαιριού του 2019 –ταυτόχρονα δηλαδή με τις ευρωεκλογές. Αν η συμπολίτευση εμφανίζεται κοινοβουλευτικά και κομματικά συμπαγής –σε αντίθεση με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ –η απορία αφορά την πολύ κακή κοινωνική ατμόσφαιρα. Αν στα χαρακώματα της Βουλής οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ άντεξαν ώς τώρα, η κοινωνία φαίνεται να συνιστά όλο και πιο επικίνδυνο ναρκοπέδιο. Η έξοδος του Πρωθυπουργού αποσκοπούσε στο να ανοίξει τον δρόμο για τους υπουργούς. Είναι όμως πιθανό ότι όλα αυτά έχουν ερεθίσει την κοινή γνώμη αντί να επιτρέψουν στον ΣΥΡΙΖΑ –οι ΑΝΕΛ είναι πιο μετριοπαθείς στις πολιτικές τους φιλοδοξίες και αρκούνται στην άσκηση εξουσίας σε θεσμικώς αποστειρωμένα περιβάλλοντα –να ξεμυτίσει. Η κατάσταση οξύνεται από την πολύ κακή ατμόσφαιρα στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές που είναι σε γραμμή «όλοι ΔΝΤ». Ηδη ζητείται ο ουρανός με τα άστρα σε μέτρα όχι μόνο για το 2018 και πέρα αλλά και για τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση που έβλεπε ως χρυσόμαλλο δέρας η κυβέρνηση. Αν λοιπόν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχουν οχυρωθεί στο τρίγωνο κυβέρνηση – κόμμα – Βουλή, θα πρέπει να αντέξουν τη διπλή πίεση κοινωνίας και δανειστών. Φυσικά, το αφήγημα είναι ήδη γραμμένο από τους κυβερνητικούς: τα περιστατικά στον δρόμο ή στις περιοδείες είναι προβοκατόρικα και τα ξένα δημοσιεύματα κατευθυνόμενα.

Στην πραγματικότητα όλα θα εξαρτηθούν από τις αντοχές των κυβερνώντων. Η αλήθεια είναι ότι οι συριζαίοι δεν μπήκαν στην πολιτική για να γίνουν κυβέρνηση. Ατύχημα ή, εν πάση περιπτώσει, απρόβλεπτο συμβάν ήταν αυτό. Πολιτικά είναι σκληραγωγημένοι όπως οι αιώνιες μειοψηφίες. Η απομόνωση δεν τους ενοχλεί. Μαθημένοι στις καταλήψεις ήταν –στο στυλ αυτών που παίρνουν ένα τρόλεϊ, κλείνουν τον δρόμο ως πολιτική πράξη, βάζουν μεγάφωνο με μουσική, ανάβουν τσιγάρο και αδιαφορούν για τις διαμαρτυρίες. Υπό την έννοια αυτή, οι κυβερνώντες θα αντέξουν κι ας εμφανίζονται ως μειοψηφία στις δημοσκοπήσεις. Μια ζωή μειοψηφία ήταν. Το να ανεβάζουν όμως διαρκώς οι δανειστές τον λογαριασμό των μέτρων και να τους φορτώνουν διαρκώς παραπάνω –αυτό είναι άλλο θέμα. Καθίσταται αρνητική υποθήκη για το μέλλον πολιτικών που μόλις πάτησαν τα σαράντα. Σε αυτό πόσο θα αντέξουν; Ηδη η ΝΔ μιλάει για 4ο Μνημόνιο που έχει συνομολογήσει η κυβέρνηση εκ φόβου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποδράσει διά των εκλογών και θα το φορτωθεί εκείνη. Εν πολλοίς, για άλλη μια φορά μετά το 2009 το κλειδί των εσωτερικών εξελίξεων βρίσκεται έξω από τη χώρα. Οσο για το βέλος του πολιτικού χρόνου των κυβερνώντων, αυτό μπορεί να πέσει κατακόρυφα στη γη πολύ πριν από το 2019.