Τον Δεκέμβριο του 2014 η χώρα βρέθηκε μια ανάσα από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την ένταξη στο καθεστώς ποσοτικής χαλάρωσης. Το ραντεβού με την κανονικότητα θυσιάστηκε στον βωμό του ραντεβού της Αριστεράς με την εξουσία. Δύο χρόνια μετά, φορτωμένη με ένα επιπλέον Μνημόνιο και πολλά δισ. αχρείαστου επιπλέον χρέους, η χώρα βρίσκεται πάλι στο ίδιο σημείο. Να κλείσει την αξιολόγηση για να προλάβει να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ολοι αναμέναμε ότι ύστερα από δύο χρόνια εξουσίας και μια καταστροφική διαπραγμάτευση, ακόμη και αυτή η κυβέρνηση θα είχε αντιληφθεί τα στοιχειώδη. Οτι η μόνη ασφαλής έξοδος από τα Μνημόνια είναι η ταχεία ολοκλήρωση του προγράμματος και η υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών. Και ο μόνος ασφαλής δρόμος για να μην οδηγηθούμε ξανά σε χρεοκοπία είναι η ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού της χώρας. Αυτές όμως είναι ξένες έννοιες για τη νεοαριστερή, λαϊκιστική και αντιμεταρρυθμιστική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ προτιμά να ηγεμονεύει σε μια κοινωνία εξισωτικά ισοπεδωμένη.
Η ραγδαία δημοσκοπική κατάρρευση όξυνε επικίνδυνα τη ρητορική τους. Ο Πρωθυπουργός άρχισε να υποδύεται τον Βαρουφάκη και ζούμε μέρες του 2015. Λεονταρισμοί, λάθος ανάγνωση των διεθνών συσχετισμών, χάσιμο χρόνου. Προσωπικές επιθέσεις κατά των Γερμανών και του Σόιμπλε, που παραμένουν το ουσιαστικό κέντρο ισχύος και αποφάσεων στην Ευρώπη. Είτε μας αρέσει είτε όχι.
Μαξιμαλιστικές επιδιώξεις, όπως να πετάξουμε έξω από τη συμφωνία το ΔΝΤ. Και κίβδηλες απειλές. Με εκλογές η παράταση της διαπραγμάτευσης μέχρι το καλοκαίρι. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση απειλεί τους δανειστές ότι θα αυτοκτονήσει πολιτικά διά των εκλογών. Ή θα προκαλέσει οικονομική ασφυξία στη χώρα και θα φέρει το τέταρτο Μνημόνιο.
Το αποτέλεσμα είναι, αντί η κυβέρνηση να επιφέρει ρήγμα στο μέτωπο των δανειστών όπως κομπάζει, να τους έχει εξωθήσει όλους σε γραμμή ΔΝΤ. Η κατάσταση να οξύνεται και οι δανειστές ανεβάζουν συνέχεια τον λογαριασμό ζητώντας επιπλέον μέτρα.
Είναι προφανές ότι ένα κόμμα διαμαρτυρίας δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την έννοια της ανάληψης ευθύνης και να πολιτευτεί χωρίς την κατασκευή εχθρών. Η δομική αντιπαλότητα στα Μνημόνια και οι ψεύτικες υποσχέσεις εκτίναξαν, άλλωστε, τον ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα διαμαρτυρίας του 3% σε κόμμα εξουσίας. Η διακυβέρνηση έδειξε την παροιμιώδη ανεπάρκειά τους. Και μαζί με την υλοποίηση του Μνημονίου τούς οδηγεί με ταχύτητα φωτός πίσω στο 3%. Γιατί τους αποστερεί τη μόνη νομιμοποιητική βάση της πολιτικής τους ύπαρξης. Εξού και η διγλωσσία και το αφήγημα της κυβέρνησης που διαπραγματεύεται και αντιστέκεται. Τώρα, αν αυτό θα οδηγήσει σε σύγκρουση και εκλογές ή σε κωλοτούμπα μεταφρασμένη σε ηρωική διαπραγμάτευση δύσκολο να προβλέψει κανείς. Γιατί εκεί που σταματάει η λογική αρχίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής πανεπιστημίου και πρώην υπουργός