Τον 7ο αιώνα π.Χ. ένας ευγενής, ο Κύλων, επιχείρησε να καταλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία στην Αθήνα. Το πραξικόπημα απέτυχε, οι οπαδοί του κατέφυγαν ικέτες στον Παρθενώνα και έθεσαν τους εαυτούς τους υπό την προστασία της Αθηνάς.
Παρά ταύτα, οι Αθηναίοι τους ξεγέλασαν και τους σκότωσαν.
Περιέργως όμως στην Ιστορία δεν έμεινε το πραξικόπημα του Κύλωνα αλλά το Κυλώνειον Αγος. Η κατάρα δηλαδή για τη σφαγή των ικετών.
Οι Αλκμεωνίδες που πρωτοστάτησαν στη σφαγή θεωρήθηκαν «εναγείς» (δηλαδή καταραμένοι) και εξορίστηκαν, ενώ οι θεοί έπληξαν τους Αθηναίους με λοιμούς και καταποντισμούς μέχρις ότου η πόλη ακολούθησε μια διαδικασία εξαγνισμού. Μέχρις ότου δηλαδή δήλωσε έμπρακτη μετάνοια.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Διότι η έκδοση των οκτώ τούρκων αξιωματικών δεν έχει να κάνει με τις πράξεις ή τις απόψεις τους, με συγκεκριμένα περιστατικά που αποδεικνύουν το ένα ή το άλλο.
Αυτά έχουν τη σημασία τους, αλλά δεν βρίσκεται εκεί η ουσία της υπόθεσης. Παρά τις ατυχείς δηλώσεις του Πρωθυπουργού, δεν ενδιαφέρει γιατί κατέφυγαν ικέτες στην Ελλάδα, όπως δεν ενδιέφερε γιατί κατέφυγαν οι οπαδοί του Κύλωνα στον Παρθενώνα.
Για την ευκολία της συζήτησης είμαι έτοιμος να δεχτώ ότι οι οκτώ αξιωματικοί εμφορούνται από αντιδημοκρατικά αισθήματα και ότι μετείχαν κατά το μέτρο των δυνατοτήτων τους στο πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν –κάτι το οποίο, παρεμπιπτόντως, ουδόλως έχει αποδειχθεί.
Ειλικρινά το θεωρώ δευτερεύον. Διότι δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή δικαστική υπόθεση, την οποία καλούνται να δικάσουν ευσυνείδητοι και ανεξάρτητοι δικαστές κατά τη νομική βάση της.
Αλλά με μια υπόθεση που εμπλέκει την ελληνική δημοκρατία στο σύνολό της. Δηλαδή, όλους μας.
Οι δικαστές καλούνται να αποφασίσουν στο όνομα της κοινωνίας που θέλουμε να έχουμε, της δημοκρατίας που θέλουμε να είμαστε ή, αν προτιμάτε, του πολιτισμού στον οποίο θέλουμε να μετέχουμε.
Και η ερώτηση είναι απλή. Δικαιούται η δημοκρατική και ευρωπαϊκή Ελλάδα να στείλει οκτώ ανθρώπους εκεί όπου τους περιμένει η πιο απάνθρωπη μεταχείριση, τα πιο βάρβαρα βασανιστήρια και ασφαλώς καμία «δίκαιη δίκη»;
Δικαιούται να παραδώσει τους ικέτες που κατέφυγαν στην προστασία της;
Η απάντηση είναι σαφής και απολύτως κατηγορηματική: Δεν δικαιούται.
Οχι μόνο επειδή είμαστε μια δημοκρατική και ευρωπαϊκή χώρα που έχει περάσει δύσκολες στιγμές στο πρόσφατο παρελθόν και οι δικοί της ικέτες έτυχαν πάντοτε προστασίας και φιλίας από τις άλλες δημοκρατικές χώρες.
Αλλά επειδή επιπροσθέτως είμαστε παιδιά και του Κύλωνα και των Αλκμεωνίδων.
Συνεπώς ξέρουμε τι σημαίνει άγος.
