Τον Ιανουάριο του 2016, Βερολίνο και Μόσχα έφτασαν στα όρια διπλωματικού επεισοδίου για την υπόθεση της μικρής Λίζας. Ο ανταποκριτής ρωσικού καναλιού μετέδωσε ότι η ανήλικη Λίζα, κόρη Ρωσογερμανών, απήχθη και βιάστηκε από πρόσφυγες. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποίησε δημόσια τη γερμανική κυβέρνηση να προστατεύσει και τη «δική μας Λίζα». Η είδηση όμως αποδείχτηκε κατασκευασμένη, η μικρή Λίζα είχε κάνει σκασιαρχείο από το σχολείο με τον φίλο της και εμφανίστηκε έπειτα από μερικές ημέρες στην οικογένειά της.

Είχε προηγηθεί μαζική επίθεση από χάκερ στο ψηφιακό δίκτυο της γερμανικής Βουλής, την οποία γερμανικές υπηρεσίες απέδωσαν σε στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας.

Τον προηγούμενο μήνα η AfD υποχρεώθηκε να κατεβάσει από την ιστοσελίδα της «είδηση» ότι το γερμανικό υπουργείο Περιβάλλοντος υποστήριξε με εκατομμύρια γερμανών φορολογουμένων τον προεκλογικό αγώνα της Χίλαρι Κλίντον. Η «είδηση» έμεινε τρεις εβδομάδες στην ιστοσελίδα του κόμματος και κατέβηκε ύστερα από νομικά μέτρα στα οποία προχώρησε το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Είναι μερικές από τις εμπειρίες της Γερμανίας με fake news, το φαινόμενο που συνέβαλε στην εκλογική επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και τη χρήση των λεγόμενων social bots στην προεκλογική μάχη.

Διάχυτος είναι ο φόβος και στη Γερμανία για έναν «βρώμικο» προεκλογικό αγώνα με fake news και κατασκευασμένες ειδήσεις στα κοινωνικά δίκτυα.

Το facebook, μέσω του οποίου γίνεται ευρεία χρήση αυτών των προγραμμάτων-ρομπότ, υπέκυψε στην πίεση που ασκήθηκε μετά τις αμερικανικές εκλογές και αποφάσισε στα μέσα Δεκεμβρίου να πάρει μέτρα καλύτερης προστασίας από τη διάδοση ψευδών ειδήσεων. Για την κυβέρνηση του Βερολίνου όμως τα μέτρα αυτά δεν επαρκούν.

Ο υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ πιέζει για τη δημιουργία ειδικής υπηρεσίας στην καγκελαρία που έχει και την ευθύνη των μυστικών υπηρεσιών για να αντιμετωπίζονται καμπάνιες παραπληροφόρησης μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Ο Τόμας Οπερμαν, κοινοβουλευτικός ηγέτης του κυβερνητικού εταίρου SPD, θέλει αυστηρότερο πλαίσιο για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και μηνυμάτων μίσους. Εξήγγειλε νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης πριν από τις εκλογές που θα υποχρεώνει το facebook και άλλα κοινωνικά δίκτυα να δημιουργήσουν ειδική υπηρεσία νομικής προστασίας στη Γερμανία, η οποία θα είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεση των χρηστών.

Τα ρομπότ διάδοσης γνώμης, τα μηνύματα μίσους και οι ψευδείς ειδήσεις στα κοινωνικά δίκτυα είναι «δηλητήριο για τη δημοκρατία», προειδοποιούν οι Πράσινοι. Γι’ αυτό και το κόμμα των Οικολόγων επιδιώκει να θεσπιστεί ένας «νόμος διαφάνειας» κατά της μαζικής χρήσης των social bots. Αυτές οι μηχανές γνώμης «με τον ανάλογο προγραμματισμό και την καταχρηστική χρήση τους δηλητηριάζουν τον δημοκρατικό διάλογο», σημειώνεται στην πρόταση νόμου που συζητά αυτές τις ημέρες η Κοινοβουλευτική Ομάδα των Πρασίνων. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Spiegel Online, οι Πράσινοι ζητούν να αναφέρεται υποχρεωτικά στις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα όταν πρόκειται για bots. Ετσι ο χρήστης θα γνωρίζει αν πίσω από μια ανάρτηση υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή ένα ρομπότ απαντήσεων.

Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι ζητούν επίσης να θεσπιστεί η υποχρέωση των κοινωνικών δικτύων να διαγράφουν προσβλητικές αναρτήσεις το αργότερο 24 ώρες μετά σχετική νομική γνωμάτευση. Ειδάλλως θα υποχρεώνονται σε τσουχτερά πρόστιμα, ανάλογα με τον τζίρο του κοινωνικού δικτύου. Από τα γερμανικά κόμματα μόνο το λαϊκιστικό Εναλλακτική για τη Γερμανία εμφανίστηκε αρχικά ανοιχτό στη χρήση social bots στον προεκλογικό αγώνα, άλλαξε όμως γνώμη δημόσια μετά την κατακραυγή που προκλήθηκε.

Ο ρόλος των social bots

Η υποχρεωτική αναφορά είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για έναν κανονικό χρήστη που είναι δύσκολο να κάνει τη διάκριση, καθώς τα bots με το προφίλ και τις φωτογραφίες που χρησιμοποιούν δείχνουν καθ’ όλα αυθεντικά. Τα social bots χρησιμοποιούνται από εταιρείες για να διοχετεύουν λάθρα διαφημίσεις των προϊόντων τους. Χρησιμοποιούνται όμως εξίσου από μυστικές υπηρεσίες για να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη και να επηρεάσουν πολιτικούς, κόμματα, μέλη, ψηφοφόρους. Τόσο στον προεκλογικό αγώνα των ΗΠΑ, όσο και στο δημοψήφισμα στη Μεγάλη Βρετανία, χρησιμοποιήθηκαν ολόκληρες στρατιές από τέτοια ρομπότ υπέρ του Brexit και του Τραμπ.

Τελευταία Νέα