«Εκεί ανακάλυψα μια μορφή ιδεαλισμού, εκεί γνώρισα τη σύζυγό μου, εκεί γεννήθηκαν τα παιδιά μου». «Εκεί», στο Σικάγο, την πόλη από όπου άρχισαν όλα, επέστρεψε χθες βράδυ (γύρω στις 4 το πρωί ώρα Ελλάδας) ο Μπαράκ Ομπάμα για το τελευταίο του «αντίο» στην αμερικανική πολιτική ζωή. Δεν ήταν, σίγουρα, το αντίο που υπολόγιζε. Ο αμερικανός πρόεδρος ήλπιζε και έκανε προεκλογικά το παν ώστε στις 20 του μηνός να παραδώσει τα ηνία στην υποψήφια των Δημοκρατικών, τη Χίλαρι Κλίντον. Ξανά και ξανά προειδοποίησε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πως όλα τα βήματα προόδου που έγιναν τα οκτώ χρόνια της θητείας του κινδύνευαν να γίνουν καπνός σε περίπτωση νίκης του Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά η αποχαιρετιστήρια ομιλία του, διαβεβαίωναν χθες συνεργάτες του, δεν θα είναι μια ομιλία αντι-Τραμπ, θα είναι ένα μήνυμα ελπίδας σε πείσμα του Τραμπ. Μία ακόμα δύσκολη άσκηση ισορροπίας από έναν 55χρονο μετρ του είδους ο οποίος –ακόμα μία βεβαιότητα –δεν σκοπεύει να μείνει εφεξής άεργος, κι ας τον περιμένει μια σύνταξη 200.000 δολαρίων ετησίως, ούτε να το ρίξει στη ζωγραφική όπως έκανε ο προκάτοχός του Τζορτζ Μπους.
Αφού παραδώσει τα κλειδιά του Λευκού Οίκου στον Ντόναλντ Τραμπ (ο οποίος πυροδότησε προχθές για πολλοστή φορά σάλο γνωστοποιώντας την πρόθεσή του να αναθέσει στον γαμπρό του, τον επιχειρηματία Τζάρεντ Κούσνερ, ρόλο ανώτατου συμβούλου), ο Ομπάμα θα δώσει στον εαυτό του λίγο χρόνο ξεκούρασης. «Θα κοιμηθώ δύο ολόκληρες εβδομάδες και έπειτα θα πάρω τη Μισέλ να κάνουμε πολύ όμορφες διακοπές» είχε αστειευτεί τον Οκτώβριο μπροστά σε ένα κοινό φοιτητών. Τέλη Δεκεμβρίου εξομολογήθηκε επίσης «όρεξη να γράψω». Το αναγνωστικό κοινό αδημονεί. Τα απομνημονεύματα των αμερικανών προέδρων κάνουν άλλωστε πάντα καλές πωλήσεις. Για το βιβλίο «Η ζωή μου» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος) ο Μπιλ Κλίντον είχε λάβει το 2004 προκαταβολή 15 εκατ. δολάρια. Ανάλογο ποσό εξασφάλισε κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και ο Μπαράκ Ομπάμα χάρη στην κυκλοφορία τριών βιβλίων –τα «Ονειρα από τον πατέρα μου» το 1995, «Τολμώ να ελπίζω» το 2006 (στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πόλις) και ένα βιβλίο για παιδιά, το «Γράμμα στις κόρες μου», που είχε γραφτεί πριν από την εκλογή του στην προεδρία, αλλά κυκλοφόρησε το 2010. Το 2008, ο αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε με τον εκδοτικό του οίκο Random House ένα συμβόλαιο, που παραμένει σε ισχύ, για την κυκλοφορία ενός βιβλίου. Πιθανώς να ακολουθήσουν και άλλα στον ρου του χρόνου –δύσκολα θα σπάσει πάντως το ρεκόρ του Τζίμι Κάρτερ, που έχει γράψει καμιά τριανταριά βιβλία αφότου εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο.
Ηδη η οικογένεια Ομπάμα έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να παραμείνει στην Ουάσιγκτον μέχρις ότου τελειώσει το σχολείο και η μικρότερη κόρη, η 15χρονη Σάσα. Δεν είναι κάτι σύνηθες. Στην πραγματικότητα, επισημαίνει το «L’Express», ο Μπαράκ Ομπάμα θα είναι ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που μένει στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ μετά τον Γούντροου Ουίλσον, τη δεκαετία του 1920. Τον περιμένει, μετά τις διακοπές του, μια πολυτελής κατοικία στη συνοικία Καλόραμα. Και μετά; Το βέβαιο είναι πως το Σικάγο, όπου η οικογένεια Ομπάμα διατηρεί πάντα ένα σπίτι, στη συνοικία Κένγουντ, θα παίξει κεντρικό ρόλο: θα φιλοξενήσει την (πατροπαράδοτη) προεδρική βιβλιοθήκη και το ίδρυμά του. Αραγε θα ακολουθήσει ο Ομπάμα τα χνάρια του Μπιλ Κλίντον, επιλέγοντας για το «μετά» μία σειρά από προσοδοφόρες ομιλίες ανά τον κόσμο; Ο ίδιος είχε εξομολογηθεί το 2014 στο «New Yorker» πως θα έβλεπε κάλλιστα τον εαυτό του στο μέλλον να παραδίδει μαθήματα δικαίου. Πολλά πανεπιστήμια αναμένεται να τον φλερτάρουν με τον σκοπό αυτό και πρώτα απ’ όλα εκείνα του Σικάγου όπου ήδη έχει διδάξει, το Χάρβαρντ όπου σπούδασε νομικά, καθώς και το Κολούμπια στη Νέα Υόρκη όπου σπούδασε πολιτικές επιστήμες.
Ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος των ΗΠΑ δεν σκοπεύει να είναι ξανά υποψήφιος για κάποια εκλόγιμη θέση. Εχει καταστήσει σαφή ωστόσο την πρόθεσή του να διατηρήσει πολιτική επιρροή. Σκοπεύει να αξιοποιήσει το ίδρυμα και το μελλοντικό προεδρικό κέντρο του προκειμένου να χτίσει «τη νέα γενιά ηγετών». «Τους βλέπω στην Αμερική, τους βλέπω παντού στον κόσμο, είναι 20, 30 χρόνων, γεμάτοι ταλέντα και ιδεαλισμό. Πώς θα τους δώσουμε τα εργαλεία ώστε να φέρουν μια αλλαγή προόδου;» αναρωτήθηκε την περίοδο των γιορτών στο CNN. Με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν θα έχει ούτως ή άλλως την πολυτέλεια μιας «συνταξιοδότησης»: η φιλελεύθερη Αμερική θα έχει μεγάλη ανάγκη τη φωνή, τις αρχές, τη νηφαλιότητά του. Ετσι, θα αναγκαστεί το δίχως άλλο να υπερασπίσει πολλές φορές το πολιτικό κληροδότημά του. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τη χαρισματική και δημοφιλέστατη Μισέλ, η οποία ενδεχομένως να συνεχίσει τη μάχη της υπέρ της εκπαίδευσης των κοριτσιών σε όλο τον κόσμο και εναντίον της παιδικής παχυσαρκίας στις ΗΠΑ.
