Σήμερα το Ναι ή Οχι για το Κυπριακό

Το Ναι ή Οχι για λύση του Κυπριακού θα κριθεί οριστικά σήμερα στη Γενεύη. Καθώς οι ηγεσίες των δυο μερών θα μπουν για τα καλά στα βαθιά νερά. Σ’ ένα τελικό πάρε-δώσε, που εάν έχει θετική κατάληξη θα ενεργοποιήσει αντίστροφη μέτρηση προς ραγδαίες μετεξελίξεις. Γι’ αυτό ακριβώς: Από χθες το απόγευμα εντάθηκαν οι άμεσες παρεμβάσεις από ισχυρά κέντρα που ασκούν πιέσεις προκειμένου να υπάρξουν επιθυμητοί συμβιβασμοί. Σ’ αυτές πρωτοστατούν ΗΠΑ και Βρετανία μεν, όπως πάντα. Ιδιαίτερα έντονη όμως είναι αυτή τη φορά και η ευρωπαϊκή εμπλοκή, που γίνεται αρκούντως αισθητή και στις ενδιαφερόμενες πρωτεύουσες. Στην Αθήνα δηλαδή και την Αγκυρα, προκειμένου να εκδηλωθούν συστάσεις προς την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά. Και ο λόγος είναι γιατί οι Βρυξέλλες φοβούνται απρόβλεπτες υποτροπές σε περίπτωση αδιεξόδου και των αντιδράσεων που θα εκδηλωθούν. Κυρίως από πλευράς της Τουρκίας, με την οποία οι σχέσεις βρίσκονται κυριολεκτικώς επί ξυρού ακμής.

Κι αυτό ενώ η Αγκυρα έχει ήδη επίσημα εγείρει ζητήματα τόσο για την παρουσία όσο κυρίως για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως στη Διάσκεψη της Γενεύης. Προειδοποιώντας ότι: Δεν θα γίνει δεκτή αυτόβουλη εμπλοκή Γιούνκερ στις διαδικασίες, εκτός εάν αυτό ζητηθεί από τους μετέχοντες να το πράξει για ζητήματα που άπτονται κοινοτικών θεσμών! Για τις θέσεις αυτές, η Αγκυρα κατέστησε ήδη κοινωνούς Λονδίνο και Αθήνα, τόσο κατά την επικοινωνία Ερντογάν με Μέι και Τσίπρα όσο και με τις επαφές του υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου. Ο οποίος μάλιστα έχει αφήσει σαφώς να νοηθεί ότι σε διαφορετική περίπτωση η Διάσκεψη μπορεί να βρεθεί επί κενού.

ΤΟ ΑΓΚΑΘΙ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ. Η Αγκυρα προχώρησε σε νέες παρασκηνιακές βολιδοσκοπήσεις ως προς το κρίσιμο ζήτημα των Εγγυήσεων, προωθώντας πρόταση διμερούς συνθήκης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Με βάση την οποία οι δυο χώρες να εγγυηθούν (μονομερώς) την ασφάλεια της οικείας πλευράς στο νέο και ομόσπονδο κυπριακό κράτος! Η Αθήνα της ελληνοκυπριακής και η Αγκυρα της τουρκοκυπριακής. Ξεκαθαρίζοντας (όπως έπραξε ήδη και ο κατοχικός ηγέτης στις νέες συναντήσεις του με τον Αναστασιάδη) ότι: Στο έδαφος της τουρκοκυπριακής ομόσπονδης πολιτείας θα παραμείνουν «επαρκείς στρατιωτικές δυνάμεις» ώστε να καθησυχασθούν οι ανησυχίες των πολιτών της! Ο Μουσταφά Ακιντζί, μάλιστα, προειδοποίησε τον κύπριο πρόεδρο ότι εάν αυτό δεν συνομολογηθεί, δεν περνά καμιά λύση από το τουρκοκυπριακό δημοψήφισμα.

Η ΝΟΜΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ. Κι ενώ γι’ αυτά έχουν αρκούντως ενημερωθεί (κι εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες) οι ελληνοκύπριοι κομματικοί ταγοί που συνοδεύουν τον Αναστασιάδη, χθες προέκυψαν επιπρόσθετες αντιδράσεις από τις πληροφορίες ότι έχει γίνει «καταρχήν αποδεκτό» το ενδεχόμενο εκ περιτροπής προεδρίας στο νέο ομόσπονδο κράτος. Με νομή του ύπατου πολιτειακού αξιώματος από τις δυο πλευρές «κατ’ αναλογίαν». Τρία προς δύο ή τέσσερα προς δύο. Κάτι για το οποίο η Αγκυρα όχι απλώς επιμένει ν’ απαιτεί διά του Ακιντζί, αλλά και να το θεωρεί ως «εκ των ων ουκ άνευ».

Να σημειωθεί ότι σε απόλυτο συσχετισμό με αυτό είναι και το πρόβλημα των θεσμικών διαδικασιών και των μηχανισμών διαμορφώσεως αποφάσεων, τόσο σ’ επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας όσο και νομοθετικής. Με κομβική διαφορά που προκύπτει από την επιμονή της τουρκικής πλευράς, όπως: Για τη λήψη οποιασδήποτε αποφάσεως, ν’ απαιτείται οπωσδήποτε και η συγκατάνευση ενός τουλάχιστον τουρκοκύπριου υπουργού! Οπόταν και διατυπώνονται φόβοι ότι ενδεχομένως θα επαναληφθεί το ίδιο μοτίβο με το ζυριχικό πρότυπο. Που κατέρρευσε όταν οι Τουρκοκύπριοι αρνήθηκαν (το 1963) να κυρώσουν νομοθετικό έργο με αποτέλεσμα να προκληθεί αδιέξοδο και να επακολουθήσουν τα γνωστά και τραγικά.

ΣΤΟΝ ΠΡΟΘΑΛΑΜΟ ΤΗΣ ΕΕ. Στον περίγυρο των διαβουλεύσεων διακινούνται και σχέδια χρηματοδοτήσεως (διά δωρεών αλλά και δανείων) της λύσεως. Θέμα που χωρίς την εκ προοιμίου διευθέτηση του οποίου η λύση –και αν ακόμη επιτευχθεί –δεν θα είναι πρακτικώς εφαρμόσιμη. Κι αυτό απασχολεί όλως ιδιαίτερα τον ευρωπαϊκό παράγοντα καθώς την επομένη της λύσεως η τουρκοκυπριακή πλευρά θα βρεθεί στην ευρωζώνη. Θα κοιμηθεί το βράδυ με την τουρκική λίρα και θα ξυπνήσει το πρωί με το ευρώ. Δηλαδή ανέτοιμη. Με το πρόβλημα να επικεντρώνεται στο τεράστιο οικονομικό (και θεσμικό) χάσμα μεταξύ των δυο κρατιδίων. Αλλά και με την Αγκυρα –εάν επιτύχει να παραμείνει εγγυητικός κηδεμόνας των Τουρκοκυπρίων –ν’ αποκτά άμεση πρόσβαση προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αποκτώντας, συν άλλοις, ενταξιακό εφαλτήριο. Γι’ αυτό ακριβώς και κλιμακώνει εκβιαστικές αντιδράσεις προς τις Βρυξέλλες, προκειμένου να επιτύχει τα περισσότερα.