Ενας στους πέντε ανθρώπους πάσχει από συχνούς πονοκεφάλους. Ενα επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως και ημέρες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ναυτίας, απώλεια της δυνατότητας συγκέντρωσης έως και προσωρινή απώλεια της συνείδησης.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο, εξού και θεωρείται καταρχήν μια ψυχοσωματική κατάσταση ιδιαίτερα επώδυνη για το άτομο που τη βιώνει, χωρίς φυσικά να αποκλείονται και οι οργανικοί παράγοντες που μπορεί να συντελέσουν στην εκδήλωσή της (λ.χ. κινητικές διαταραχές, κρανιακοί τραυματισμοί, διαταραχές στην όραση, χρήση αντισυλληπτικών, ορμονικές διαταραχές κ.λπ.).
Ως κεντρικός παράγοντας προδιάθεσης είναι ηεπίμονη ανησυχία του ατόμου για τα πάντα, με αποτέλεσμα να βυθίζεται σε μια κατάσταση στρες την οποία δυσκολεύεται να ελέγξει. Για παράδειγμα, σκέψεις καθημερινές που βασανίζουν το άτομο, αίσθημα δυσφορίας, αδιεξόδου, άγχους που συσσωρεύονται εσωτερικά μέχρις ενός σημείου ψυχικού «κορεσμού» στο οποίο πυροδοτείται ο πονοκέφαλος. Μπορεί μάλιστα το επεισόδιο να λάβει χώρα όταν το άτομο προσπαθεί να ξεκουραστεί ή να χαλαρώσει.
Η έναρξη ενός πονοκεφάλου δημιουργεί έναν δεύτερο φαύλο κύκλο στρεσογόνο, ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα παρατείνονται μέσα στον χρόνο ως εξής:
* Το άτομο κάνει αλυσιδωτές αρνητικές σκέψεις γύρω από το σύμπτωμά, του π.χ.«οι πονοκέφαλοι με ελέγχουν πλήρως», «η ζωή μου καταστρέφεται, θα μείνω άνεργος, θα πεθάνω από εγκεφαλικό». Οσο πιο ακραίες και καταστροφικές είναι οι σκέψεις τόσο πιο έντονα γίνονται τα συμπτώματα.
* Παρερμηνεύει τα συμπτώματα υπό το πρίσμα μιας πιθανής παθολογικής νόσου με αποτέλεσμα να κάνει αλλεπάλληλες επισκέψεις σε γιατρούς για να κατευνάσει τιςφοβίες του.
* Η υπερένταση που προκύπτει από τους χρόνιους και παρατεταμένους πονοκεφάλους εμποδίζει το άτομο να βρει μια ηρεμία αναγκαία για την απαλλαγή από τα συμπτώματά του.
* Το άτομο εισχωρεί σε έναν τρόπο ζωής που κυριαρχείται από αποφυγές, από φόβο μην επανέλθουν τα συμπτώματα. Η ποιότητα της ζωής του συρρικνώνεται σταδιακά, το ίδιο και η διάθεση και η αυτοπεποίθησή του.
Η ψυχοθεραπεία κρίνεται απαραίτητη, συνδυασμένηφυσικά με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που θα μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια, e-mail myrsini.kostopoulou@gmail.com, www.myrsinikostopoulou.com