Η Λιτότητα Νο 5 και το παγωτό ΠΑΣΟΚ

Ο τοίχος στα Εξάρχεια είναι γεμάτος με φύλλα που διαφημίζουν συναυλίες, παραστάσεις και πορείες διαμαρτυρίας ή απεργιακές κινητοποιήσεις. Σκισμένα κομμάτια, κολλημένα με σελοτέιπ και πλαστικές ταινίες, που φτιάχνουν ένα πολύχρωμο κολάζ το οποίο συνήθως αφήνει αδιάφορο το βλέμμα των περαστικών. Στο κέντρο του, όμως, ξεχωρίζει μια λευκή αφίσα γεμάτη από αρκετά γραμμικά μαύρα σχέδια. Τρία γυναικεία σώματα από τη μέση και πάνω, γυμνά, που κρατούν στα χέρια τους έγχρωμα σπαθιά και στο κεφάλι τους φορούν καπέλα με μπλε κλεψύδρες. Στο κάτω μέρος της εικόνας ανθίζουν κίτρινα και πράσινα λουλούδια, χωρίς να δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τον τίτλο του έργου ή την ταυτότητα του καλλιτέχνη.

Αν και φαινομενικά η σύνθεση είναι αφηρημένη, επί της ουσίας κουβαλάει πολιτικά μηνύματα. Και είναι ένα μόνο από τα έργα του γραφιστικού ντουέτου Mouselephant που γέμισαν τους τοίχους στο κέντρο της Αθήνας τις προηγούμενες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια ν’ αφήσουν το δικό τους στίγμα σε μια πόλη που μάχεται την κρίση και φιλοξενεί πλέον την τέχνη του δρόμου. «Κάναμε ένα πρότζεκτ μεταξύ του Μπουένος Αϊρες, του Ντιτρόιτ και της Αθήνας. Τρία μέρη όπου οι άνθρωποι έπρεπε ν’ αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της μεγάλης οικονομικής κρίσης τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλάξαμε θέματα και μέσα ανάλογα με την πόλη όπου βρισκόμασταν και, δεδομένου ότι στην Αθήνα η κουλτούρα της αφίσας είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, είχαμε την ευκαιρία να φέρουμε αφίσες στους δρόμους» αναφέρει στα «Πρόσωπα» η ψυχή της ομάδας, ο Ιταλός Βιντσέτσο Φανιάνι.

Παρέα με τη φίλη του, την Αργεντινή Γκρασιέλα Σάντος, ασχολούνται τα τελευταία χρόνια με τη γραφιστική, έχοντας ως βάση το Βερολίνο. Ερχόμενοι τον περασμένο Οκτώβριο στην ελληνική πρωτεύουσα για πρώτη φορά, άντλησαν έμπνευση από τα αρχαιολογικά μνημεία και τα έργα που συναντά κανείς στα σοκάκια του κέντρου, συνδυάζοντας τα στοιχεία αυτά με τη δική τους δημιουργική ταυτότητα. Κάπως έτσι, κατέληξαν σε διαφορετικά σουρεαλιστικά σχέδια όπως το «Chreos» που αποτελείται από έναν κορμό αγάλματος χωρίς χέρια, ακουμπισμένο πάνω σε μια μπάρα άρσης βαρών και μια αρχαιοελληνική κολόνα. Ή το σχέδιο «The son», με μια γυμνόστηθη Παναγία που έχει στα χέρια της τον Χριστό και τη φλεγόμενη ράβδο του. Επίσης, για τις ανάγκες της στρατευμένης τέχνης τους, το μπουκάλι με το άρωμα Chanel No 5 έγινε Austerity Nο 5 με τον τίτλο «Oxymoron».

ΤΟ ΠΑΓΩΤΟ ΠΑΣΟΚ. Πέρα από τα γραμμικά σχέδια, όμως, έφτιαξαν και γιγαντοαφίσες που μοιάζουν με γνωστά αγάλματα αλλά έχουν κάποιες «πειραγμένες» λεπτομέρειες. Ετσι στο «Atlas» ο ήρωας κουβαλάει στους ώμους του ένα κοντέινερ, ενώ στο «Perseus» ο Περσέας πετάει ένα γιγαντιαίο μπαλάκι τένις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει κι ένα αυτοκόλλητο με παραποιημένο τον πράσινο ήλιο του ΠΑΣΟΚ σε παγωτό με την αντίστοιχη επιγραφή. «Είχαμε την ιδέα ν’ αλλάξουμε το ΠΑΣΟΚ σε ΠΑΓΩΤΟ ενώ βλέπαμε τον λόγο που έδωσε ο Γιώργος Παπανδρέου το 2009. Είπε “λεφτά, εκατοντάδες δισεκατομμύρια, τρισεκατομμύρια που βρέθηκαν για τις τράπεζες”. Δόθηκαν υποσχέσεις ελαφρά τη καρδία, άνθρωποι εμπιστεύτηκαν ελαφρά τη καρδία» τονίζει ο γραφίστας. Κάπως έτσι 500 έργα τους κολλήθηκαν σε τοίχους, επιφάνειες και εγκαταστάσεις στο κέντρο της Αθήνας μέσα σ’ έναν μήνα, τον περασμένο Οκτώβριο, μεταφέροντας την οπτική τους στα πράγματα της πόλης μας. «Καλύψαμε διαφορετικές περιοχές του κέντρου της Αθήνας όπως το Μοναστηράκι, τα Εξάρχεια, η Πλάκα, η Νεάπολη, ο Λυκαβηττός, η Ομόνοια και το Κολωνάκι» λέει ο Φανιάνι. Και μπορεί να τα τοποθέτησαν σε καίρια σημεία για να τα βλέπουν όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται, αλλά δεν άφησαν στις αφίσες καμία υπογραφή για να ξεχωρίζουν από το αντίστοιχο υλικό που προϋπήρχε εκεί. «Μας αρέσει να παρακολουθούμε τους ανθρώπους να βλέπουν και να αναλύουν την τέχνη μας χωρίς παρεμβάσεις» υποστηρίζει ο ιταλός δημιουργός.

Λίγο πριν αφήσουν τη χώρα μας, φρόντισαν να στείλουν δεκάδες ίδιες καρτ ποστάλ σε πρόσωπα της εγχώριας πολιτικής ηγεσίας, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Αλλά και σε διεθνείς πολιτικές προσωπικότητες, όπως οι ευρωβουλευτές. Το μήνυμα που έγραψαν πάνω τους ήταν «Χαιρετίσματα από τη Μεσόγειο» ενώ η εικόνα που συντρόφευε την κάρτα ήταν ένα πολυτελές γιοτ που πλέει στη θάλασσα παράλληλα μ’ έναν τοίχο να αναδύεται από τα γαλάζια νερά. Μια σαφής αναφορά στην προσφυγική κρίση, γι’ αυτό και η στόχευση των αποδεκτών των καρτών ήταν συγκεκριμένη ώστε να έχουν να θυμούνται το δίδυμο μέχρι την επόμενη φορά που θα ταξιδέψει στην Ελλάδα. Για την documenta 14 αυτή τη φορά, τον Απρίλιο.