Η σκηνή (από το YouTube) σε κέντρο, πιθανώς καφενείο, της ελληνικής επαρχίας. Ανδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, όρθιοι, ορκίζονται στη «συμπαντική συνειδητότητα και νομοτέλεια», στα «ελλάνια αξιακά πρωτόκολλα» και άλλες τέτοιες βαρβάτες έννοιες. Δίνουν τον όρκο της «Ελλήνων Συνελεύσεως», υπαγορευμένο από μια κυρία με άσπρη γούνα και άσπρο καπέλο σαν πατικωμένο σκούφο φούρναρη. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ένας μεσόκοπος κύριος, ο μόνος που μένει καθιστός. Αρχικά τον βλέπουμε να έχει γείρει πίσω στην καρέκλα του με σταυρωμένα μπράτσα και αμυδρό χαμόγελο, σαν να ετοιμάζεται να παρακολουθήσει κάτι διασκεδαστικό. Λίγο αργότερα όμως, καθώς ο όρκος προχωρεί, έχει αλλάξει στάση. Εχει κατεβάσει το κεφάλι, το στηρίζει στο χέρι του και δείχνει θορυβημένος, σαν να μην μπορεί να πιστέψει αυτά που ακούει και βλέπει γύρω του.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να δει κανείς το φαινόμενο Σώρρα, μολονότι όλοι οδηγούν στην τελική στάση αυτού του θαμώνα. Ο πιο προφανής, και οπωσδήποτε εύλογος, είναι ότι η απόγνωση που έχει σκορπίσει η παρατεταμένη, χωρίς σημάδια αποδρομής οικονομική και κοινωνική κρίση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε πλήθος Ελληνες είναι έτοιμοι να πιστέψουν οτιδήποτε υπόσχεται άμεση λύτρωση. Οσο χονδροειδέστερα ψέματα λέει μάλιστα ένας αυτόκλητος σωτήρας τόσο μεγαλύτερη απήχηση έχει. Εδώ βέβαια χωράει συζήτηση για το αν η αρχαιοελληνική διαστημική τεχνολογία που δήθεν πούλησε ο Σώρρας στη NASA για 600 δισ. δολάρια είναι κάτι πιο εξωφρενικό από την επαγγελία για ακαριαία κατάργηση του Μνημονίου με έναν νόμο, χάρη στην οποία ένα κόμμα του 4% έγινε και παραμένει κυβέρνηση. Οπως και αν έχει, τα όρια ανάμεσα στα παιδαριώδη αποκυήματα της φαντασίας ενός μυθομανούς απατεώνα και την πολιτική ψευδολογία που διακινήθηκε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι εντελώς ρευστά.

Μια άλλη προσέγγιση θα εστίαζε στο πρόβλημα της παιδείας. Κάποτε η λαϊκή ευπιστία είχε για αγαπημένα θέματά της θαυματουργά λείψανα αγίων, κομμάτια από το Τίμιο Ξύλο και κρυμμένους θησαυρούς. Σε σύγκριση με τους προσήλυτους του Σώρρα το είδος εκείνο πίστης ήταν λογικό: το θείο έχει και μπορεί να χαρίσει τη δύναμη για θαύματα, οι άρχοντες και οι πειρατές του παλιού καιρού κάπου θα έθαβαν τα σεντούκια με τα φλουριά τους. Και τέλος πάντων ήταν μια εποχή όπου οι περισσότεροι Ελληνες ήταν αγράμματοι ή σχεδόν. Σήμερα ο Σώρρας κάνει θραύση σε μια χώρα όπου οι περισσότεροι έχουν τουλάχιστον απολυτήριο λυκείου. Οση σύγχυση και αν προκαλεί η κρίση δεν μπορεί να μην εκπλήσσει η αποκάλυψη, με τραγικό βέβαια τρόπο, ότι στα στελέχη της οργάνωσής του ανήκε πετυχημένη επαγγελματικά παιδοψυχολόγος (ο σεβασμός προς νεκρό απαγορεύει εδώ ειρωνικά σχόλια για το ποιος χρειαζόταν πραγματικά παιδοψυχολόγο). Ούτε μπορεί, πολύ περισσότερο και ανησυχητικότερο, να μη σοκάρει η είδηση ότι βρέθηκαν δικαστικοί λειτουργοί που επικύρωσαν τις τερατολογίες του Σώρρα και άσκησαν μάλιστα δίωξη σε διοικητή δημόσιου οργανισμού για την άρνησή του να δεχτεί τα περιβόητα «ομόλογά» του. Δικαιολογημένα θα διερωτηθεί κανείς αν οι Ελληνες μαθαίνουν στο σχολείο να σκέφτονται στοιχειωδώς ορθολογικά και, επειδή η απάντηση είναι μάλλον προφανής, πότε και γιατί έπαψαν να το μαθαίνουν.

Υπάρχει όμως και άλλη ανάγνωση. Αυτή θα υπενθύμιζε ότι ήδη πριν από την κρίση είχε αρχίσει να διαδίδεται στην Ελλάδα ένας παράξενος εθνικιστικός αποκρυφισμός, με ψευδεπιστημονικές, ανορθολογικές αναφορές στους αρχαίους Ελληνες ως εξωγήινους ημίθεους με ασύλληπτη τεχνολογία κ.λπ. Παραδοσιακά οι Ελληνες αντιλαμβάνονταν την ταυτότητά τους με όρους της λαϊκής κουλτούρας, της Ορθοδοξίας και μιας ένδοξης, όχι όμως υπερκόσμιας καταγωγής. Αλλά η εμφανής αποτυχία μιας Ελλάδας επιπόλαια εξαστισμένης και εξευρωπαϊσμένης να συντονιστεί με τον σύγχρονο κόσμο οδήγησε στην κατάρρευση αυτής της αυτοεικόνας. Μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων, καθοδηγούμενη από ψευδοπροφήτες, την υποκατέστησε με την πίστη στις μαγικές δυνάμεις μακρινών προγόνων για τους οποίους ουσιαστικά δεν ξέρει τίποτα, αλλά τους αποδίδει πράγματα που ούτε αυτά καταλαβαίνει, όπως τα «ελλάνια αξιακά πρωτόκολλα».

Στην Ελλάδα έχει στηθεί πάλι ένας βωμός «τω αγνώστω θεώ». Ζητούνται σοβαρές πνευματικές και πολιτικές ηγεσίες σε ρόλο Αποστόλου Παύλου.

Τελευταία Νέα