Από την εποχή που ο διατυπωμένα δεξιός Τόλης Βοσκόπουλος εκδήλωνε τη συμπαράστασή του στον Δημήτρη Τσοβόλα (1992) για την απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου, μέχρι την πρόσφατη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη – Αντώνη Ρέμου, η ποπ και η πολιτική έχουν αναπτύξει τις δικές τους υπόγειες ή υπέργειες διαδρομές. Θα οριοθετήσουμε τον όρο ποπ και θα τον εξειδικεύσουμε για τους αστέρες των 90s, αφού αν μπούμε σε πιο ευρεία πεδία της σύζευξης ή της συνάντησης της μουσικής με την πολιτική δεν θα μας έφτανε τόμος. Για παράδειγμα, η ίδια η ύπαρξη του πολιτικού τραγουδιού για όλη τη Μεταπολίτευση αποτελεί τη χρυσή τομή για τη συνάντηση των δύο πεδίων. Και οι ιδεολογικές χρήσεις της τέχνης έχουν πολλαπλούς κατοπτρισμούς. Εδώ όμως μιλάμε για ένα πράγμα, με αφορμή ένα άλλο.
Ο Ρέμος. Πάμε λοιπόν: η οδός Πειραιώς είναι αυτό που ήταν οι Τζιτζιφιές για τις δεκαετίες 1950-60. Η λεωφόρος των αστέρων. Ο δρόμος με τις μεγάλες ποπ αρένες. Σε μια Αθήνα που θεατροποιείται ραγδαία, τα μπουζούκια πεισματικά αντέχουν σε αυτό τον δρόμο, έστω και μόνο τα Σαββατοκύριακα. Χαμηλά, στο Μοσχάτο, έχει προστεθεί ένα κτίριο με υψηλή σημειολογία. Είναι τα γραφεία της ΝΔ στα χρόνια του Κυριάκου Μητσοτάκη. Για τον Αντώνη Ρέμο, η απόσταση από τα μπουζούκια –της αρχής της Πειραιώς έως και τον Ταύρο –μέχρι τη Νέα Δημοκρατία είναι μια γκαζιά. Και η ευελιξία του λαϊκού βάρδου σε ρόλους και παράλληλες ιδιότητες (πρόεδρος Ηρακλή, επιχειρηματίας, κοσμικός Μυκόνου κ.τ.λ.) παροιμιώδης. Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει για ιδεολογικό οπορτουνισμό αφού μόλις το 2012 παρέστη στην ομιλία Αντώνη Σαμαρά στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (ω, τι σύμπτωση! Πάλι στην Πειραιώς!). Τώρα, το τετ α τετ του με τον Μητσοτάκη άναψε τη σεναριολογία αν και τα πράγματα έχουν δύο αναγνώσεις: η πρώτη είναι πως οι ποπ αστέρες με μαζική απεύθυνση πάντα φλερτάρουν με αυτόν που έχει παράσταση νίκης. Με τον επόμενο. Η ποπ κουλτούρα, συστημική στη βάση της, δεν επιδέχεται πειραματισμούς στα πολιτικά φλερτ της. Η δεύτερη ανάγνωση αφορά τον σχεδιασμό του προέδρου της ΝΔ για διεμβόλιση των νεανικών λαϊκών στρωμάτων. Καλά τα άπερολ σπριτζ αλλά η κρίσιμη μάζα στις πίστες αναστενάζει. Το κοινό κάδρο με Ρέμο μπορεί να μην εκβάλει σε ψηφοδέλτιο, προσδίδει όμως στον ολίγον εστέτ Κυριάκο το αναγκαίο χρώμα γαρδένιας και λαϊκού ιδρώτα.
Ο Σάκης και ο Ψινάκης. Ας το δούμε και πιο συνολικά. Από το πρώτο Μνημόνιο και μετά, η ποπ εισέβαλε θεαματικά στα πολιτικά δρώμενα. Δεν ήταν μόνο η Αντζυ Σαμίου που τουίταρε και τουιτάρει με θέρμη υπέρ Τσίπρα. Ηταν και ο Sakis (Ρουβάς) που πήρε ανοιχτά θέση με βίντεο υπέρ του Ναι στο δημοψήφισμα. Ο τελευταίος έχει βρεθεί κατά καιρούς στο κέντρο των σεναρίων, κάτι που οξύνθηκε και από το πρόσφατο γεύμα του (επίσης) με τον Κυριάκο σε σουσάδικο πέριξ της Πλατείας Συντάγματος. Δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε πως ο Sakis έχει κλειδώσει στα ψηφοδέλτια της ΝΔ. Αν θέλετε να θυμηθείτε κι άλλη περίπτωση σύμπλευσης ποπ – πολιτικής, μην ξεχνάτε πως ο άλλοτε μάνατζερ και κοσμικός Ηλίας Ψινάκης είναι δήμαρχος Μαραθώνα. Μπορεί να μην είναι τραγουδιστής σε αρένες, αποτελεί όμως μια χτυπητή ποπ περσόνα με έγνοια για τον τόπο.
Ο Notis. Απ’ την άλλη, ο Notis (Σφακιανάκης) διατηρεί για τον εαυτό του πιο «αντισυστημική» χροιά και στάση, παρότι έχει δυσαρεστήσει μέρος του κοινού του με την ανοιχτή στήριξή του σε Χρυσή Αυγή. Για όποιον νομίζει πως όλο αυτό είναι παροδικό και απλώς περιπτωσιολογικό, ας δει το φετινό πρόγραμμα του εν λόγω αστέρα στο κέντρο Teatro. Το πρώτο μέρος έχει φόντο video wall με σκηνές και εικόνες από ελληνικές σημαίες και αρχαιοελληνικά μνημεία μέχρι τις δολοφονίες Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού σε Κύπρο. Παράλληλα, το μείγμα των τραγουδιών που λέει είναι ένα απάνθισμα πατριωτικών ποπ κομματιών όπως το εντελώς πρόσφατο single του με τίτλο «Προξενιό»: «Βρε κουμπάροι εντολοδόχοι/το ‘χει η ψυχή μας το ‘χει/την πατρίδα όταν ζητάνε/η απάντηση είναι όχι./Ο Ελληνας ρε τοκογλύφοι/εκεί που έφτυσε δεν γλείφει/κι άμα σκάσει η φοβέρα/θα φωνάζουνε αέρα» λέει μια στροφή και μπορείτε να καταλάβετε τι εννοούμε. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου πως η αρχική του δήλωση στήριξης σε Χρυσή Αυγή ήταν η αιτία ενός ποπ εμφυλίου, όταν η Δέσποινα Βανδή αποφάσισε να μη συμπράξει μαζί του σε πίστα για ιδεολογικούς λόγους (2013).
Η διαφορά. Βεβαίως εδώ οφείλουμε μια ταξινόμηση. Δεν είναι το ίδιο η προσπάθεια να περάσει μηνύματα ένας ποπ καλλιτέχνης, αφουγκραζόμενος έστω το μαζικό ρεύμα, με την ξεκάθαρη στήριξη ή συμμετοχή του στην πολιτική. Το πρώτο το έχουμε χορτάσει κατά καιρούς. Το δεύτερο επίσης πάντα διαπερνούσε όλους τους χώρους (ακόμη και τον Γερολυμάτο με τον Παπαθεμελή έχουμε δει). Σήμερα όμως καταγράφεται κάτι διαφορετικό: έχουν ρευστοποιηθεί τόσο η πολιτική και η κοινωνία, έχουν πέσει τα τείχη μεταξύ του ποπ, του λαϊκού και των χρήσεών τους που και οι άλλοτε αστέρες αποτελούν προϋπόθεση διείσδυσης στο μαζικό για τους πολιτικούς. Και η πολιτική αποτελεί προϋπόθεση για ένα πιο σοβαρό ή ευσπλαγχνικό ρετούς για τους καλλιτέχνες της πίστας.