Το ξύλο που έπεσε προχθές το βράδυ στην τουρκική Βουλή κατά τη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση δίνει το μέτρο του πολιτικού κλίματος στην Τουρκία. Αλλά η έκκληση του Ταγίπ Ερντογάν για «εθνική κινητοποίηση» υπέρ της τουρκικής λίρας, η οποία έχασε το ένα πέμπτο της αξίας της τον τελευταίο χρόνο, δείχνει κάτι περισσότερο: την οικτρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τουρκική οικονομία.
«Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σ’ έναν τρομοκράτη που χρησιμοποιεί ως όπλο μια βόμβα και έναν τρομοκράτη που χρησιμοποιεί για τους σκοπούς του το δολάριο, το ευρώ και τα επιτόκια» δήλωσε χθες ο τούρκος πρόεδρος σε ομιλία του στην Αγκυρα. «Ο στόχος είναι να γονατίσουν την Τουρκία και χρησιμοποιούν τα επιτόκια σαν όπλο για να το πετύχουν» πρόσθεσε. Στη συνέχεια ο Ερντογάν κάλεσε την τουρκική επιχειρηματική και χρηματοπιστωτική ελίτ να πουλήσει ξένο νόμισμα ώστε να συγκρατηθεί η πτώση της τουρκικής λίρας που μόνο από την αρχή του έτους έχει χάσει το 7% της αξίας της. Η πτώση της ισοτιμίας της επιταχύνθηκε από την περασμένη Δευτέρα, οπότε το Κοινοβούλιο άρχισε να εξετάζει το σχέδιο της συνταγματικής αναθεώρησης.
Πώς συνδέεται σε αυτήν την περίπτωση η πολιτική με την οικονομία; Στόχος τής συνταγματικής αναθεώρησης είναι η ενίσχυση των εξουσιών του Ερντογάν. Και αυτή η προοπτική προκαλεί νευρικότητα στις αγορές. Οι αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι η πτώση του νομίσματος θα συνεχιστεί εν μέσω των τρομοκρατικών επιθέσεων από τους κούρδους αυτονομιστές και της διολίσθησης της Τουρκίας σε ένα αυταρχικό καθεστώς. Σε κάθε περίπτωση, από μια κάποια ανεξέλεγκτη νευρικότητα φαίνεται ότι διακατέχονται και οι πολιτικές δυνάμεις: η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση μετατράπηκε σε ρινγκ, όχι μία αλλά δύο φορές μέσα σε πέντε ώρες κι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συζήτηση για την αναθεώρηση εκείνων των άρθρων του Συντάγματος που θα μετατρέψει το πολίτευμα της χώρας σε προεδρικό.
Ολα ξεκίνησαν κατά τη συζήτηση του 3ου άρθρου, μετά την έντονη αντίδραση των βουλευτών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος στη μεθόδευση του κυβερνώντος κόμματος να πραγματοποιηθεί φανερή ψηφοφορία για την αναθεώρηση αντί για μυστική, όπως προβλέπεται από τον συνταγματικό νόμο. Τότε ξεκίνησε ο πρώτος γύρος της συμπλοκής, ενώ η σύρραξη γενικεύθηκε όταν κατά τη συζήτηση του 5ου άρθρου οι βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος κατέλαβαν το βήμα και μπλοκάρισαν τη συζήτηση. Οι βουλευτές του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης τους περικύκλωσαν για να τους απομακρύνουν από το βήμα και ακολούθησε μία από τις πιο σκληρές συρράξεις μέσα στη Βουλή. Οι βουλευτές πιάστηκαν στα χέρια. Γροθιές, κλωτσιές, μέχρι μπουκάλια νερού, γλάστρες, κύπελλα και καρέκλες χρησιμοποιήθηκαν σαν όπλα μεταξύ τους. Κατά τη σύρραξη υπέστη κάταγμα η μύτη του βουλευτή Αγκυρας και αντιπροέδρου του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης Φατίχ Σαχίν.
Το άρθρο 3 υπερψηφίστηκε τελικά με 341 υπέρ και 139 κατά, εν μέσω τραυματισμών και υβριστικών διαλόγων. Σε πιο ήρεμο κλίμα έγινε η ψηφοφορία για το άρθρο 4, ενώ σε υπερσυναινετικό κλίμα έγινε η ψηφοφορία για το άρθρο 5 –ο λόγος ήταν όμως ότι είχε αποχωρήσει πλέον από την αίθουσα η αξιωματική αντιπολίτευση. Το κυβερνών κόμμα χρησιμοποιεί πάντως κάθε μέσο, ακόμη και την απειλή της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, για να πετύχει την έγκριση της συνταγματικής αναθεώρησης. «Εάν η πρόταση δεν περάσει από την Εθνοσυνέλευση, θα πάμε σε εκλογές, παρά το γεγονός ότι κανένας δεν τις θέλει» δήλωσε βουλευτής του ΑΚΡ, χωρίς πάντως να είναι γνωστό εάν εκφράζει τη βούληση του «σουλτάνου».
